Deze magnaat verloor tientallen miljarden dollars in enkele dagen: ‘Een risico voor het Indiase financiële systeem’

Louis Vuitton. Tesla. Amazon. De bedrijven achter de rijkste mensen ter wereld behoeven geen introductie. Maar vorig jaar kwam er een naam bij die niet dezelfde wereldwijde bekendheid geniet: Gautam Adani. De magnaat staat echter misschien wel voor zijn grootste uitdaging ooit nu een klein Amerikaans investeringsbedrijf zijn Indiase conglomeraat beschuldigt van fraude en aandelenmanipulatie.

De nieuwkomer was de Adani Group, een Indiaas conglomeraat dat onder meer havens, kolenmijnen, levensmiddelenbedrijven en luchthavens controleert. De astronomische opkomst van de groep heeft Gautam Adani, de oprichter met politieke banden, volgens Bloomberg een fortuin opgeleverd van bijna 110 miljard euro, waarmee hij in het gezelschap komt van Bernard Arnault, Elon Musk en Jeff Bezos.

Adani’s tijd in dat echelon duurde niet lang. Ook al blijft hij enorm rijk, op papier heeft Adani in de afgelopen dagen meer dan een kwart van zijn vermogen verloren: zo’n 33 miljard euro. En hij staat voor misschien wel de grootste uitdaging uit zijn carrière.

Vorige week beschuldigde Hindenburg Research, een klein investeringsbedrijf in New York, Adani’s bedrijf van “schaamteloze boekhoudfraude, manipulatie van aandelen en het witwassen van geld”. De Adani Group heeft de beweringen van Hindenburg verworpen; Hindenburg kan winst maken als de aandelen van het conglomeraat dalen.

Dinsdag haalde Adani Enterprises, het vlaggenschip van Adani, zo’n 2,3 miljard euro op door nieuwe aandelen te verkopen aan beleggers, een stap die al in de maak was vóór het rapport van Hindenburg. Sinds het rapport heeft de Adani Group ongeveer een vijfde van zijn waarde verloren, waardoor de marktwaarde in minder dan een week met tientallen miljarden euro is gedaald. Het bereik van Adani - hij is nog steeds de rijkste man van Azië en leidt een van de grootste conglomeraten in India - kan een bredere terugslag betekenen voor een land dat een wereldwijd economische lichtpunt is. “Hij vormt een risico voor het Indiase financiële systeem”, zegt Tim Buckley, een analist in Sydney die de activiteiten van Adani al meer dan tien jaar volgt.

Nieuwe hoogten

Adani begon in de jaren tachtig een import-exportbedrijf voor polymeren en breidde geleidelijk uit naar infrastructuur. In de jaren negentig begon hij met de bouw van een haven in Mundra, in zijn thuisstaat Gujarat. Vervolgens voegde hij kolenmijnen, elektriciteitscentrales en luchthavens toe aan zijn portefeuille. In het afgelopen decennium haalde hij een van zijn grootste internationale transacties binnen: het Carmichael-project in Australië, een van de grootste open steenkoolmijnen ter wereld.

Vorig jaar kocht de Adani Group een cementbedrijf in India van Holcim, een multinationale bouwonderneming uit Zwitserland. Zijn bedrijf diversifieerde vervolgens verder toen Adani de onafhankelijke nieuwszender NDTV overnam.

Het succes van het Adani-conglomeraat loopt in zekere zin parallel met de groeiende Indiase economie, die nu de vijfde grootste ter wereld is. De 60-jarige Adani heeft zichzelf in de kijker gezet als een industrieel die helpt het gebrek aan infrastructuur in zijn land aan te pakken.

Politieke connecties

De Adani Group zou niet zijn wat hij is, zeggen zijn tegenstanders, zonder de nabijheid van premier Narendra Modi, die het bedrijf heeft geholpen lucratieve contracten in de wacht te slepen of, in sommige gevallen, de aanbestedingsregels helemaal te veranderen. Modi komt net als Adani uit Gujarat, en toen Modi in 2014 premier werd, vloog hij met een vliegtuig van Adani naar New Delhi. Adani’s relatie met Modi heeft in India de algemene indruk gewekt dat Adani elke deal kan sluiten die hij wil, waardoor een ongelijk speelveld ontstaat.

Adani heeft beweringen over een voorkeursbehandeling van de hand gewezen. De fundamenten van zijn bedrijf, zei hij in een recent interview, werden gelegd in de jaren tachtig, toen de Indiase regering de handelsbeperkingen versoepelde. “Mijn professionele succes is niet te danken aan een individuele leider, maar aan het beleid en de institutionele hervormingen die door verschillende leiders en regeringen gedurende een lange periode van meer dan drie decennia in gang zijn gezet”, zei Adani in een interview met het tijdschrift India Today.

Eerdere controverse

De miljardair heeft zich over het algemeen gedeisd gehouden, ook al is hij een van de rijkste mannen ter wereld geworden. Hij is een aanhanger van de Jain-religie, die ascese benadrukt, en hij en zijn familie behouden een strakke controle over zijn conglomeraat. (Hindenburg heeft de eigendomsstructuur van zijn bedrijf bekritiseerd.)

Maanden voordat Hindenburg zijn beschuldigingen uitte, trok de duizelingwekkende stijging van de aandelen van een dochteronderneming van Adani de aandacht. Veel van de handelsactiviteiten in de dochteronderneming, Adani Enterprises, werden getraceerd naar holdings in belastingparadijzen, wat leidde tot speculaties dat de aandelen - die hadden bijgedragen aan Adani’s persoonlijke rijkdom - werden gemanipuleerd. Volgens Hindenburg zijn de aandelen van de zeven dochterondernemingen van Adani de afgelopen drie jaar met meer dan 800% gestegen.

Het bedrijf van Adani kreeg eerder te maken met onderzoeken naar beschuldigingen van belastingfraude in verband met de invoer van steenkool, maar werd uiteindelijk vrijgesproken. Adani werd ook in verband gebracht met een geval van manipulatie van de Indiase aandelenmarkt die werd opgezet door effectenmakelaar Ketan Parekh uit Mumbai.

Naarmate Adani’s zakenimperium is gegroeid, heeft hij zich tot buitenlandse banken gewend om zijn overnames en investeringen te financieren. Volgens Buckley zou dat meer toezicht kunnen betekenen. “Het grote probleem is dat Adani de afgelopen vier jaar heeft besteed aan het aantrekken van schulden op Wall Street”, aldus Buckley. “Als je geld ophaalt in Amerika, moet je je aan de Amerikaanse regels houden.”

Goede staat van dienst

Vernoemd naar het beroemde gedoemde luchtschip, is Hindenburg een zogenaamde activistische short seller op Wall Street. Het bedrijf jaagt op fraude en andere onregelmatigheden op openbare markten, legt de misstanden bloot en verdient daarbij geld. Het profiteert wanneer zijn doelwit, vaak een beursgenoteerd bedrijf, zijn aandelenkoers ziet dalen. Activistische short sellers worden door sommigen bekritiseerd omdat zij tegen bedrijven wedden. De shorters zeggen dat ze de markt helpen controleren.

Hindenburg, dat nog maar een paar jaar oud is, heeft het gemunt op ongeveer 30 bedrijven en maakte naam door de fabrikant van elektrische voertuigen Nikola neer te halen. Volgens Bloomberg News daalden de aandelen van die bedrijven gemiddeld met 15% op de dag nadat Hindenburg zijn rapporten uitbracht, en zes maanden later met 26%.

Met de Adani Group heeft de oprichter van Hindenburg, Nathan Anderson, het opgenomen tegen een reus. Hindenburg zegt dat het twee jaar onderzoek had gedaan naar de activiteiten van Adani voordat het zijn rapport op 24 januari publiceerde. De Adani-groep heeft gedreigd Hindenburg aan te klagen, waarop Hindenburg reageerde door te zeggen dat het een rechtszaak in de Verenigde Staten zou verwelkomen, waar het documenten van Adani zou kunnen opeisen als onderdeel van de juridische openbaring.

Hindenburg beweert onder meer dat offshore lege vennootschappen van Adani’s oudere broer, Vinod Adani, het conglomeraat hebben geholpen zijn aandelenkoersen te manipuleren. De lege vennootschappen worden ook gebruikt om geld wit te wassen van particuliere Adani-bedrijven naar de beursgenoteerde bedrijven, aldus Hindenburg, “om de schijn van financiële gezondheid en solvabiliteit op te houden”.

Hindenburg wijst op wat ze “duidelijke onregelmatigheden in de boekhouding en schetsmatige transacties” noemen en stelt dat het feit dat de beursgenoteerde Adani-bedrijven geen langdurig aangestelde financieel directeur hebben een alarmbel zou moeten doen afgaan. De short seller trekt ook de kwaliteit van de onafhankelijke accountant van twee dochterondernemingen, Adani Enterprises en Adani Gas, in twijfel. De werknemers van de accountant zijn “in wezen pas van de schoolbanken, nauwelijks in staat om de financiën van enkele van de grootste bedrijven in het land te onderzoeken en ter verantwoording te roepen”.

Hindenburg zegt verder dat zelfs als zijn beschuldigingen zouden worden genegeerd, de bedrijven van de Adani Group zo overgewaardeerd zijn dat hun aandelen met 85% kunnen dalen. De groep, zo voegde Hindenburg er nog aan toe, is ook overbelast door schulden.

De Adani Group heeft de aantijgingen van Hindenburg een aanval op India en zijn “groeiverhaal en ambitie” genoemd. Hindenburg: “De toekomst van India wordt tegengehouden door de Adani Group, die zich in de Indiase vlag heeft gehuld terwijl hij het land systematisch plundert.”

De strijd kan geopolitieke gevolgen hebben, aangezien de Verenigde Staten India het hof maken als tegenwicht tegen China, als onderdeel van een groepering die de Quad wordt genoemd en waartoe ook Japan en Australië behoren, aldus Buckley. Het is onduidelijk hoe het conflict zal worden opgelost, maar één ding is volgens hem zeker: “Het wordt heel ingewikkeld.”

_{© The New York Times}