Dertig schrijvers tippen hun favoriete zomerboek

P.F THOMÉSE (1958)

Tom Kristensen, Vernieling,
Lebowski, 2015.

De roman waar ik nu al zin in heb, is Vernieling van de Deen Tom Kristensen (1893-1974), nu voor het eerst in het Nederlands beschikbaar. Het gaat over een vent die zichzelf in de vernieling zuipt - een gegeven dat al vaker tot grootse literatuur heeft geleid. Ik las een paar alinea's en ik was verloren.

De andere pil die zeker meegaat, is Swanns kant op, de nieuwe Proust-vertaling van Rokus Hofstede en Martin de Haan. Voor een heimweeman als ik is de zevendelige romancyclus Op zoek naar de verloren tijd van Marcel Proust het onovertroffen meesterstuk, waar ik steeds naar terugkeer.

Recentste werk: De onderwaterzwemmer (2015, roman).

HERMAN KOCH (1953)

Michel Houellebecq, Onderworpen,
De Arbeiderspers, 2015.

Ik heb al regelmatig Fransen gesproken die beweren dat Michel Houellebecq geen gevoel voor humor zou hebben. Maar wat is dit dan: ''Wil je sushi's?' Natuurlijk zei ze ja, mensen zeggen altijd ja als ze sushi's aangeboden krijgen, zowel de meest veeleisende gastronomen als de meest lijnbewuste vrouwen, er bestaat een soort universele consensus rond die vormeloze combinatie van rauwe vis en witte rijst, ik had de flyer van een sushibezorger en alleen al het lezen ervan was een corvee, ik begreep niets van al die wasabi's, maki's en salmon rolls en had geen zin om er wat dan ook van te begrijpen.' Het hoofdstuk eindigt zo: 'De sushi's verschenen een paar minuten na haar vertrek. Het waren er veel.'

Recentste werk: Geachte Heer M. (2014, roman).

Nieuw boek: "Ik heb ongeveer 450 pagina's af, waarvan ik er veel ga weggooien. De rest is steengoed."

YVES PETRY (1967)

Saul Bellow, Humboldts gift,
De Bezige Bij, 2011.

Voormalig succesauteur Charlie Citrine, een vijftiger die door zijn ex financieel wordt uitgemolken en gestalkt wordt door een louche onderwereldfiguur, denkt tussen de jachtige bedrijven door terug aan zijn vriendschap met Von Humboldt Fleischer, een mislukt dichter die een decennium eerder totaal berooid is overleden. Hoewel ze elkaars vijanden waren geworden, blijken Citrines herinneringen aan zijn vriend doordrenkt van liefde voor diens sublieme en grandioze geest. Prachtige taal, verbijsterende metaforen. De sfeer van een klucht afgewisseld met hooggestemde, fijngevoelige bespiegelingen. En de dood is nooit veraf.

Recentste werk: Liefde bij wijze van spreken (2015, roman).

"Ben bezig met mijn laatste roman los te laten. Ook dat is werk, en niet van het makkelijkste."

CHARLOTTE MUTSAERS (1942)

Jan Fontijn, Onrust. Het leven van Jacob Israël de Haan,
De Bezige Bij, 2015.

Als u een serieuze reiskoffer hebt, dus een die boeken kan bevatten van gewicht, heb ik hier een reuze goede tip: Onrust, geschreven door Jan Fontijn, een biografie van Jacob Israël de Haan (zie de recensie op p. 14, red.). Ik weet het, dit boek is door mijn eigen man geschreven. Maar daarom is het nog niet minder prachtig. Behalve prachtig is dit boek ook nog eens zeer interessant voor iedereen die deze grandioze en zo tragisch vermoorde schrijver een warm hart toedraagt en bovendien geïnteresseerd is in de vroege aanloop tot het bestaan van de staat Israël. Wat een machtig mooi boek, en niet alleen voor Joden en homoseksuelen!

Recentste werk: Rachels rokje (2014, jubileumeditie).

PETER TERRIN (1968)

Michel Faber, Het Boek van wonderlijke nieuwe dingen,
Podium, 2015.

Een vakantieboek moet dik en toegankelijk en spannend zijn. Een groot, belangwekkend avontuur, zodat de lezer zonder wroeging lui kan blijven lezen. Peter Leigh is uit vele kandidaten geselecteerd om af te reizen naar Oasis, een verre planeet, een nieuwe kolonie, een potentiële nooduitgang voor de mensheid. Hij is een gelovig man die op vraag van de wezens die er leven de Bijbel - The Book of Strange New Things - komt verklaren, terwijl zijn zwangere vrouw op aarde achterblijft. Origineel, geloofwaardig, zeer aangrijpend. Een pageturner met de perfecte titel.

Recentste werk: Monte Carlo (2014, roman).

"Ik heb in opdracht van Barre Weldaad net de monoloog VERDACHT geschreven voor Tom Van Bauwel. Voorstellingen in het najaar. Nu werk ik verder aan een vakantieboek."

ELVIS PEETERS (1957)

Rainald Goetz, Johann Holtrop,
Leesmagazijn, 2015.

Ik ken Goetz sinds de jaren tachtig als een fascinerend toneelauteur, maar met deze roman overtrof hij al mijn al hooggespannen verwachtingen. Dit lijkt wel de Game of Thrones van de zakenwereld anno nu. Personages komen en worden ook koudweg in de steek gelaten. De hoofdpersoon Johann Holtrop, CEO van een mediaconcern, doorzwemt al zijn financiële watertjes met een sarcastisch dedain dat hem de zuurstof geeft om te blijven bovendrijven. In een ijzersterke taal geschreven, een spiegel van onze huidige Europese samenleving waarin het niet prettig kijken is, maar wel spannend om te lezen. Meenemen op reis, zodat je straks met andere ogen aan het werk kunt.

Recentste werk: Rennen (2013, verhaal, geïllustreerd door Gerda Dendooven).

Van Elvis Peeters verschijnt op 20 september de nieuwe roman Jacht, waarin de mens als dier tussen de dieren staat. Wat als het zelfbewuste denken niet meer het exclusieve terrein van de mens is?

FRANCA TREUR (1979)

Annelies Verbeke, Dertig dagen,
De Geus, 2015.

Ik hoef het de Belgen natuurlijk niet te vertellen, maar voor degene die de afgelopen maanden onder een steen heeft geleefd: er is een nieuw boek van Annelies Verbeke en het is prachtig! Ik ben er helemaal door gegrepen. Ik lees het langzaam, elke zin is de moeite waard, heel precies en mooi gezegd, zonder aanstellerige of onbegrijpelijke beeldspraak. Het personage Alphonse intrigeert. Je maakt hem mee in alledaagse situaties die ik nog nooit bij andere auteurs heb gelezen. Ik ben nu halverwege en ontzettend nieuwsgierig naar alles wat Alphonse nog zal gaan denken, zeggen en doen. Tot nu toe is niets voorspelbaar in dit boek.

Recentste werk: Woongroep (2014, roman).

Franca Treur - Dorsvloer vol confetti (2009) - werkt aan een roman over een dorpje op de Nederlands-Belgische grens dat overgenomen wordt door toeristen.

MAARTJE WORTEL (1982)

David Vann, Aquarium,
De Bezige Bij, 2015.

Dit jaar verscheen de roman Aquarium. Het boek is grotendeels geschreven vanuit een twaalfjarig meisje dat samen met haar moeder in een klein huis woont in de buurt van het vliegveld van Seattle. Zoals uit Vanns vorige werk al bleek, weet hij de ingewikkeldheid en de machtsstrijd van de ouder-kindrelatie feilloos te vatten. Ik heb nog nooit zo'n mooi boek gelezen waarin het onvermijdelijke op een even zo harde als liefdevolle manier wordt neergezet: hoe ouders hun kind willen beschermen voor pijn, en tegelijkertijd kinderen hebben om die pijn mee te kunnen delen. Niet echt een vrolijk boek, maar het is vakantie, dus u kunt het vast hebben; het is zeer zeker meer dan de moeite waard, zoals overigens vrijwel alle boeken van David Vann.

Recentste werk: IJstijd (2014, roman).

Eind dit jaar verschijnt er een verhalenbundel van Maartje Wortel met de titel Er moet iets gebeuren. Verder werkt zij aan een toneelstuk.

ANN DE CRAEMER (1981)

Ben Schott, Schottenfreude: German Words for the Human Condition,
John Murray, 2013.

Vorige week stootte ik in Berlijn op een fantastisch taalboek: Schottenfreude. Ben Schott is een Brit die een verzameling Duitse woorden 'for the human condition' verzon - omdat die taal daarvoor zo geschikt is. Er staan telkens drie woorden op de rechterpagina, in het typische Duitse Fraktur-lettertype, met uitgebreide voetnoten op de linkerpagina, vol verwijzingen naar film, literatuur of geschiedenis. De verklaring van elk woord en de voetnoten zijn in het Engels. Prachtige voorbeelden zijn: Herbstlaubtrittvergnügen (in een hoop herfstbladeren schoppen), Leertretung (bovenaan de trap op een trede stappen die er niet is) en Schlafchauvi (iemand die er trots op is dat hij niet veel slaap nodig heeft).

Recentste werk: Kwikzilver (2014, roman).

Ann De Craemer werkt aan een boek over taal, dat in oktober verschijnt bij Uitgeverij Polis.

JEROEN THEUNISSEN (1977)

Marcel Proust, Swanns kant op,
Athenaeum - Polak & Van Gennep, 2015.

De vraag vind ik ieder jaar opnieuw moeilijk te beantwoorden, omdat ik liefst vijf of zes titels wil aanraden. Maar als ik een boek moet kiezen, dan Swanns kant op, de nieuwe vertaling die Martin de Haan en Rokus Hofstede van Du côté de chez Swann maakten voor de Perpetua-reeks van Athenaeum - Polak & Van Gennep. De vertaling is fris, sprankelend en van een grote poëtische kracht. Het boek is prachtig uitgegeven. En er is altijd wel een goede reden denkbaar om Proust te lezen of te herlezen.

Recentste werk: Onschuld (2014, roman).

"In september verschijnt Hier woon je, waarin ik negenennegentig gedichten lang aan een kind uitleg hoe de wereld functioneert."

YANNICK DANGRE (1988)

Patrick Modiano, In het café van de verloren jeugd,
Querido (2015, heruitgave).

Als eindelijk eens een goede in plaats van een politiek goede schrijver de Nobelprijs wint, moeten we hem lezen. In het café van de verloren jeugd is een late Modiano, en wat mij betreft misschien wel zijn beste. De typische elementen van de grootmeester zijn aanwezig: dolende mannelijke hoofdfiguren, Parijse steegjes, vingerdunne melancholie, en uiteraard de eeuwig vage meisjesvrouw, in dit geval Louki, die zoals bijna al Modiano's figuren tussen de vouwen van het leven wil glippen. Bij voorkeur te lezen onder een loom Frans zonnetje.

Recentste werk: Met terugwerkende kracht (2014, dichtbundel).

Yannick Dangres nieuwe roman zal verschijnen in februari 2016.

FIKRY EL AZZOUZI (1978)

J.M. Coetzee, De kinderjaren van Jezus,
Cossee, 2013.

De kinderjaren van Jezus is een boek dat makkelijk weg leest. Maar die eenvoud is bedrieglijk, bij mij stapelden de vragen zich steeds meer op en ik kreeg zelden een antwoord. Het is vooral een boek dat je doet nadenken. Onder de schrijver zijn geniale eenvoud zitten lagen van filosofische wijsheden en symbolen die voer zijn voor interpretatie. Met De kinderjaren van Jezus legt hij een vinger op de zere wonde van onze westerse samenleving. Ik vraag me af hoeveel discussie dit boek in leesclubs heeft opgeleverd. Dat is niet eens het belangrijkste, De kinderjaren van Jezus is gewoon een prachtig verhaal.

Recentste werk: Drarrie in de nacht (2014, roman).

"Zinnetje van mijn nieuwe roman: 'Voor de familie is het een wereldse zoektocht door tijd en ruimte. Een zoektocht naar het verleden en naar identiteit.'"

STEFAN BRIJS (1969)

Ian McEwan, De kinderwet,
De Harmonie, 2015.

Een citaat moet volstaan om het jongste, meesterlijke boek van Ian McEwan aan te prijzen: 'Zij had de bevoegdheid een kind bij een harteloze ouder weg te halen en dat deed ze soms ook. Maar om zichzelf bij een harteloze man weg te halen? Nu ze zwak en verlaten was? Waar was de rechter die haar beschermde?'

Op het vlak van non-fictie ga ik voor Geroezemoes in het gras. Hommelkenner Dave Goulson beschrijft de wonderlijke insectenwereld van zijn wilde tuin in de Franse Charente-streek. Doodskloppertjes. Zandoogjes. Bedwantsen. Huisvliegen (veel). Bestuivingstechnieken. Roofgedrag. Seksueel kannabalisme. Hoogst vermakelijk en leerrijk. Griezelig ook.

Recentste werk: Verhalen van het Pajottenland (2013, beeldenroman, samen met Koenraad Tinel).

In het najaar verschijnt zijn nieuwe roman Maan en zon.

GERDA DENDOOVEN (1962)

Rindert Kromhout, Soldaten huilen niet,
Leopold, 2010.

Voor wie nog geen vakantieplannen heeft, is een weekend naar East Sussex misschien een aanrader. In Rodmell staat Monk's House, waar Virginia Woolf schreef, en Charleston House, waar haar zus Vanessa Bell schilderde. Allebei lid van de Bloomsbury-groep, een artistieke en intellectuele kring rond Virginia Woolf. Rindert Kromhout schreef hierover een trilogie. Heel specifiek vanuit het perspectief van de kinderen van Vanessa Bell.

Soldaten huilen niet is het eerste deel ervan en vertelt het verhaal van Julian Bell, die beslist om te gaan vechten in de Spaanse burgeroorlog en daar ook sneuvelt. Het is een aangrijpend boek over idealisme en kunstenaarschap.

Recentste werk: De hemel (2015, sluitstuk van trilogie, tekst Bart Moeyaert).

Werkt aan een prentenboek met Rindert Kromhout, waarvoor de Bloomsbury-groep ook de inspiratiebron is geweest. De Gouden Lijst verschijnt bij Leopold in 2016.

ERIK VLAMINCK (1954)

Roger Van de Velde, De knetterende schedels,
Manteau, 1969.

Oudere lezers halen het uit hun boekenkast, jongere zoeken het in een antiquariaat: De knetterende schedels van Roger Van de Velde. De schrijver zou in 2015 negentig geworden zijn maar drank en medicatieverslaving dreven hem exact 45 jaar geleden naar de dood. Zijn verhalen - het zijn portretten van psychiatrische patiënten - zijn tijdloze pareltjes. Ze bevatten heel veel mededogen en een fijn lijntje humor. Ze vormen een bijtende aanklacht tegen een beschamend verwaarlozen van geïnterneerde mensen, waaraan België zich ook vandaag nog schuldig maakt. Ideale vakantielectuur voor wie vindt dat vakantie geen synoniem van leegte hoeft te zijn en voor wie verder kijkt dan de waan van de dag.

Recentste werk: De schande & de keerzijde (2014, pamflet, samen met Jos Geysels).

In januari 2016 verschijnt zijn nieuwe roman De zwarte brug bij Uitgeverij Vrijdag.

MAARTEN INGHELS (1988)

Wallace Stegner, Wat behouden blijft,
Lebowski, 2015.

Ik ben afgelopen winter volledig weggeblazen door Wallace Stegners Crossing to Safety (1987) - door Lebowski onlangs uitgegeven als Wat behouden blijft. Dit boek met zijn elegante taal en menselijke personages zou dit najaar op zowat elk eindejaarslijstje moeten staan. Twee koppels leren elkaar in de jaren dertig aan de universiteit kennen en er ontstaat een levenslange vriendschap. Stegner weet op wereldwijze manier een ontroerende roman te schrijven over de liefde en de dood. Deze zomer lezen, en dan aan al uw vrienden schenken.

Recentste werk: De eenzame uitvaart (2013, bloemlezing).

Zijn dichtbundel Nieuwe rituelen verschijnt in september bij De Bezige Bij.

PAUL BAETEN GRONDA (1981)

Eimear McBride, Een meisje is maar half af,
Hollands Diep, 2015.

Ik hoorde Eimear McBride het eerste hoofdstuk van dit boek voorlezen en pas na een minuut of twee begon ik er iets van te begrijpen. Dat is omdat Eimear opgroeide op het Ierse platteland. Ze praat dan ook zoals je vermoedt dat ze zou praten, namelijk in een taal die ergens tussen kwaaie punk en gebed in ligt. Maar ze schrijft tegelijk zoals niemand het ooit had kunnen voorspellen. Vrij van alles en recht naar de essentie. Elke Ier die ooit meer dan vier zinnen heeft geschreven en al eens een associatie maakte of een punt vergat, wordt met Joyce vergeleken. Wel, de nieuwe Joyce is een vrouw van 38 en ze past in elke reiskoffer.

Recentste werk: Straus Park (2013, roman).

Paul Baeten Gronda werkt momenteel zijn nieuwe roman af. Die heet Vrijheid is een duisternis en verschijnt in het late najaar.

JAMAL OUARIACHI (1978)

Maarten van der Graaff, Dood werk,
Atlas Contact, 2015.

Maarten van der Graaff is de molotovcocktail van de Nederlandse poëzie. Of is hij een antikapitalist met honing tussen zijn billen? Een hippie met psychopatentrekjes? Een schorpioen met liefde in zijn donder? Is hij een niet-bestaand woord? Hij is het allemaal. En nog veel meer niet.

Recentste werk: Een honger (2015, roman).

"Zelf werk ik momenteel aan een geheim geschrift getiteld Onversneden koppen en aan een bewerking van Shakespeares Macbeth voor het Zuidelijk Toneel."

CHRISTOPHE VAN GERREWEY (1982)

Don DeLillo, The Word for Snow,
Karma, 2014.

The Word for Snow is een toneelstuk van Don DeLillo. Een pelgrim praat met een beroemde wetenschapper, of althans met diens tolk. Hij stelt vragen over de wereld nu, en over de opwarming van het klimaat. Zitten we binnenkort met een reeks woorden die nergens meer naar verwijzen, zoals 'sneeuw'? En kun je een sneeuwman maken met het woord voor sneeuw? Ideale lectuur dus voor tijdens het zomerweer, of de kortdurende extremen die daar tegenwoordig mee samenvallen. Het boek is geïllustreerd met natuurfoto's uit de jaren negentig van kunstenaar Richard Prince.

Recentste werk: Over alles en over iedereen (2015, essays).

"Voornamelijk in gedachten werk ik aan de roman Weg met het weekend, de verhalenbundel Werk (dat is het belangrijkste) en de novelle In de vulkaan."

JOOST VANDECASTEELE (1979)

Chuck Palahniuk en Cameron Stewart, Fight Club 2,
Dark Horse Comics, 2015.

Het is mijn overtuiging dat literatuur nog een fantastische toekomst te wachten staat dankzij mengvormen. Zo beleeft televisie spannende tijden door invloeden uit cinema, zo blijven games verbazen door het aantrekken van comic-bookschrijvers.

Literatuur zal nooit aan belang winnen door zich te blijven gedragen als een perpetuum mobile van traditie, waarbij jonge schrijvers worden aangekondigd als 'De nieuwe je-weet-wel', en 'Voor de lezers van dinges'. Literatuur mag opnieuw speciaal en opwindend zijn in plaats van blij zijn met haar status van tijdverdrijf nr. 74, beter bekend als 'dan maar een boek lezen nu er geen wifi is'.

Daarom koester ik jaloezie en bewondering voor deze mengvorm. Palahniuk had gewoon een vervolg van zijn succesroman in boekvorm kunnen uitbrengen en iedereen zou al laaiend zijn. Maar hij koos voor een bondgenootschap, een voor hem onbekend medium en deed er iets unieks mee.

Recentste werk: Vel (2013, roman).

"Bezig met de scenario's voor de satirische comedyreeks B, met elementen uit mijn debuut, samen met regisseur Pieter Van Hees, en dit najaar verschijnt bij Lebowski Jungle, een boek over verwarring als verzet, over onmogelijke huizen in megalomane steden en een rare apocalyps."