Democraten spelen na meer dan tien jaar Virginia kwijt: Republikein Youngkin wint gouverneursrace

De afstand tussen de twee mannen die de gouverneur van Virginia willen worden had niet groter kunnen zijn. De ene kandidaat, Glenn Youngkin (54) is een Republikeinse zakenman met nul politieke ervaring. De andere kandidaat, Terry McAuliffe (64), een doorgewinterde Democraat die al gouverneur is geweest. Nadat 95 procent van de stemmen is geteld, blijkt dat de voorkeur van kiezers uitgaat naar Youngkin.

De Republikeinse kandidaat is door de Amerikaanse media uitgeroepen tot winnaar. Hij bleef zo'n twee procentpunt voor op zijn tegenstander McAuliffe.

Normaal gesproken zijn de gouverneursverkiezingen van Virginia niet zo belangrijk voor de rest van het land, maar dit jaar richtten alle ogen zich op McAuliffe en Youngkin. Het is de eerste verkiezing sinds Joe Biden president werd van de Verenigde Staten, dus de uitslag wordt als voorbode gezien van de tussentijdse Congress-verkiezingen die volgend jaar november plaatsvinden. Dan kunnen de Democraten hun nipte meerderheid in het Congres verliezen van de Republikeinen.

Rechtse advertenties

Glenn Youngkin werd al een winnaar genoemd voordat duidelijk werd hoeveel stemmen hij zou krijgen. Dat had alles te maken met zijn tactische campagne waarmee hij én de Trump-kiezers wist te overtuigen, én de meer gematigde onafhankelijke kiezers. Op conservatieve tv-kanalen toonde hij rechtse advertenties waar Trumpianen van smulden. Hij ontketende een cultuuroorlog en sprak zich uit tegen de critical race theory, het idee dat kinderen op school al leren over racisme.

Tegen de meer gematigde groep kiezers in de voorsteden, die geen Fox News kijken, zei hij weer iets anders: dat hij verplicht vaccineren op scholen een slecht idee vond, iets dat deze groep weer graag hoort.

Youngkin at dus van twee walletjes. Hij was net genoeg pro-Trump om de steun van diens achterban te krijgen. Maar hij positioneerde zichzelf ook weer niet als enorme liefhebber van de oud-president, waardoor kiezers die Trump verafschuwen hem ook nog konden waarderen. Grote kans dat veel Republikeinen die volgend jaar meedoen aan de midterm-verkiezingen deze strategie zullen overnemen.

Domper

Het verlies van Virginia betekent een enorme domper voor de Democraten. De staat was vroeger Republikeins, maar veranderde onder president Obama van kleur en werd Democratisch. Tijdens de presidentsverkiezingen van vorig overtuigde president Joe Biden hier meer kiezers dan zijn tegenkandidaat Donald Trump. Nu lijkt het er toch op dat de staat na tien jaar terug in handen van de Republikeinen valt.

Hún kandidaat, Terry McAuliffe, was al eerder gouverneur van Virginia geweest. Dat mag daar niet twee termijnen achter elkaar. Vier jaar na zijn gouverneurschap keerde hij daarom gewoon weer terug. “Je moet opnieuw op hem stemmen”, zei president Joe Biden in juni tijdens een bezoek aan de staat, “en ik bedoel niet alleen voor Virginia, voor het land.” Want het land kijkt mee, benadrukte hij toen al.

De Democraten haalden daarom alles uit de kast tijdens deze campagne. Oud-president Obama kwam campagne voeren voor McAuliffe, vicepresident Harris hield een toespraak. Het was allemaal tevergeefs.

McAuliffe viel zijn Republikeinse tegenstander vooral aan op zijn alliantie met Donald Trump. Veel liever had hij de inwoners van Virginia willen vertellen over de successen van de Biden-regering. Maar de sociaal-economisch plannen van de regering-Biden die er al maanden liggen, zijn na een aantal onderhandelrondes flink afgezwakt en nog altijd niet goedgekeurd door het Congres. Democraten zijn daar zelf nog met elkaar over in conclaaf, hetgeen onder de Democratische achterban voor ongeduld zorgt.