Deltavariant slaat hard toe in Afrika en er zijn amper vaccins: ‘De situatie is zorgwekkend’

“De situatie in Afrika is zorgwekkend”, zei Tedros Adhanom Ghebreyesus, directeur van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). De cijfers van de tweede golf in januari zijn nog niet geëvenaard, maar de besmettingscurve is dit keer veel steiler en dat baart experts zorgen.

Hoe penibel de situatie is, bewijzen enkele markante voorbeelden. In Oeganda was het parlement twee weken gesloten omdat 200 parlementsleden positief testten. De regering heeft een strenge lockdown opgelegd. In Congo stierf vijf procent van alle parlementariërs aan het coronavirus. Zimbabwe verloor vier ministers aan Covid-19. Zambia meldt overvolle ziekenhuizen en elke dag 3.000 nieuwe gevallen.

Slechts een paar weken geleden organiseerde Rwanda nog internationale sportevenementen en hoopte de bevolking dat de beperkingen grotendeels zouden worden opgeheven. In plaats daarvan zijn nu nieuwe maatregelen ingesteld, zoals een reisverbod tussen de provincies en een avondklok vanaf 19.00 uur.

In mei werd de president van Namibië, Hage Geingob, ziek door Covid-19. Het land heeft momenteel het hoogste aantal besmettingen per capita, en meer dan 40 procent van de geteste mensen blijkt corona te hebben.

En uiteraard ontsnapt Afrika ook niet aan de Deltavariant die daar al in 13 landen werd vastgesteld. In Oeganda en Congo domineert die variant nu. “De variant heeft zich op zes weken tijd agressief ontwikkeld”, stelt John Nkengasong, directeur van het Afrikaans centrum voor ziektepreventie en -bestrijding.

Bovendien is de testcapaciteit in Sub-Sahara-Afrika laag waardoor veel mensen met milde symptomen niet eens worden getest. En voor de behandeling van ernstig zieke patiënten zijn er vaak te weinig bedden in de ziekenhuizen. Het Covid-sterftecijfer is in Afrika recentelijk gestegen en bedraagt nu 2,7 procent, ruim boven het wereldwijde gemiddelde van 2,2 procent.

Artsen wezen er eerder al op hoe belangrijk de beschikbaarheid van vaccins in ontwikkelingslanden zou zijn om ervoor te zorgen dat de gezondheidszorg niet zou crashen onder de toestroom van patiënten. Maar naar verwachting zullen slechts 7 van de 54 Afrikaanse landen de doelstelling van de WHO halen om tegen september tien procent van hun burgers te vaccineren. En de meerderheid van die landen heeft slechts een kleine populatie. Er zijn nog steeds amper vaccins beschikbaar. Slechts 2,5 procent van de Afrikanen heeft een eerste dosis gekregen en één burger op honderd is volledig gevaccineerd.

In veel landen is de voorraad bijna uitgeput, waardoor een grootschalig vaccinatieprogramma nauwelijks mogelijk is. “Er wordt op het continent zo veel gepraat over scepsis over vaccinatie,” meent Nkengasong, “maar het is een kwestie van beschikbaarheid. Als de vaccins beschikbaar zijn, zullen mensen zich wel laten prikken.”