Deelsteps, -fietsen en -scooters vallen stil door corona: ‘Het is nu ‘mijn auto, mijn veiligheid’’

In Antwerpen en Brussel zijn de elektrische deelscooters van Scooty verdwenen en de deelsteps van Troty zijn ook grotendeels uit het straatbeeld verdwenen.

Aansluitend op openbaar vervoer

Door telewerk en onze beperkte sociale contacten is onze mobiliteit over het algemeen afgenomen, maar vooral de deelinitiatieven die aansluiten op het openbaar vervoer lijden daaronder. “Het is een internationale tendens, als je ziet dat de taxi-app Uber op 20 procent van zijn eerdere activiteit terugvalt en al in mei 3.700 banen schrapte door de impact van de coronacrisis. Er is voor veel van die deelplatformen een sterke link met het openbaar vervoer. Bij Vélo had bijna de helft van de verplaatsingen een begin- en eindpunt aan een treinstation, ook Scooty was vooral een aanvulling op het openbaar vervoer. Maar het gebruik van het openbaar vervoer is bij het begin van de crisis door de overheid en door bedrijven afgeraden, waardoor het nu is teruggevallen op minder dan 30 procent van de normale bezetting.”

Van alle mobiliteitsdeelplatformen hebben vooral die voor steps, fietsen en scooters het moeilijk. Mensen vallen meer en meer terug op eigen vervoermiddelen. De steden waar die deelsystemen zitten, worden almaar minder bezocht door pendelaars en toeristen. Het gezondheidsaspect speelt daarin een grote rol.

Lauwers: “De oude slogan ‘mijn auto, mijn vrijheid’ is ‘mijn auto, mijn veiligheid’ geworden. Hoewel er in Europa dit jaar een kwart minder nieuwe wagens verkocht zullen worden, wisselen er meer tweedehandswagens van eigenaar. In juni steeg de verkoop ervan in ons land met bijna 22 procent in vergelijking met vorig jaar. Dat zijn gezinnen die een tweede of derde wagen aanschaffen vanuit een veiligheidsstreven. Het idee dat je veiliger zit in je auto, zal deels blijven hangen. Net voor de zomervakantie zat het autoverkeer al op het niveau van voor de crisis. Ook wordt er meer gefietst, maar dan met een eigen fiets.”

Autodeelsysteem Cambio viel in het voorjaar, toen tijdens de lockdown enkel essentiële verplaatsingen waren toegestaan, terug naar 20 procent van het normale gebruik. “Maar nu is de vraag naar auto’s 30 tot 40 procent hoger dan in een vergelijkbare zomermaand, doorgaans een kalme periode omdat veel mensen dan vliegreizen maken. Mensen opteren nu voor daguitstappen”, stelt Geert Gisquière, directeur van Cambio Vlaanderen.

Fileleed reguleert autogebruik

Dat toegenomen autogebruik zal zichzelf reguleren zodra we weer in de file staan. “Fileleed was al voor de crisis een regulerende factor. Maar ook het beleid kan het autogebruik reguleren door, zoals in Londen en Parijs gebeurt, straten en hele wijken autoluw te maken door in te zetten op fietsinfrastructuur en deelfietsen”, stelt Lauwers. Toen het werk na de lockdown weer hervat kon worden, zette de Chinese overheid in op deelfietsen. Ze werden aanbevolen als de vorm van openbaar vervoer met het laagste risico op besmetting. Je bent immers in open lucht en hebt geen fysiek contact met anderen.

De coronacrisis hoeft dus niet de doodsteek te zijn voor de deelplatformen? Lauwers: “De gevestigde waarden zullen overleven, in het bijzonder gesubsidieerde spelers zoals Vélo, dat voor 70 procent door onder meer de stad Antwerpen en de Lijn is gesubsidieerd. De spelers op de vrije markt zullen het moeilijker krijgen en een aantal zal verdwijnen. Maar zodra de crisis gaat liggen, zal de sector opveren dankzij de voordelen die ze biedt tegenover het klassieke openbaar vervoer. Het niveau van deze deelplatformen zal op het ritme van de te verwachten opeenvolgende golven van de coronacrisis toe- en afnemen. Het wordt een minder stabiele situatie in vergelijking met de opgaande trendlijn van voor deze crisis.”