De vervaldatum van Vivaldi: hoelang wil Magnette nog in de ploeg van De Croo spelen?

“Een pure provocatie tegenover ons.” Binnen Open Vld, de partij van premier Alexander De Croo, is men hoegenaamd niet te spreken over de uitspraken van PS-voorzitter Paul Magnette in Humo. Net nu De Croo vrijdag een grote deal wil sluiten over de modernisering van de arbeidsmarkt, vraagt Magnette zich af of we na de kernuitstap ook geen uitstap uit de e-commerce moeten organiseren. Dat terwijl de e-commerce een cruciaal onderdeel vormt van het akkoord.

Premier De Croo verwacht veel van de arbeidsdeal. Heel veel. Om onze overheidsfinanciën op orde te krijgen, is het belangrijk dat de werkzaamheidsgraad in België wordt verhoogd richting 80 procent, zoals in Nederland of Duitsland. Maar de liberalen wachten al jaren op een concreet plan. Eerst beet de regering-Michel er de tanden op stuk. In oktober vorig jaar sloot Vivaldi een principieel akkoord, maar de uitwerking bleef maandenlang uit. En nu, enkele dagen voor de verwachte landing, lijkt Magnette plotseling heel de discussie terug naar af te sturen.

Bijzonder nefast, luidt het oordeel binnen Vivaldi. “Voorzitters zoals Magnette denken zich populair te maken door veel lawaai te maken. Maar dit is absoluut niet goed voor het imago van de regering. Het creëert verwachtingen die niet ingelost worden”, zegt een vicepremier. Tegelijk merken regeringsbronnen op dat de soep van PS dan toch niet zo heet gegeten wordt. De meesten gaan er nog steeds van uit dat er eind deze week toch gewoon geland wordt.

In flesje plassen

Ook binnen PS, jawel. Want Magnette heeft zich ietwat verslikt in zijn aanval tegen de e-commerce. Op het socialistisch partijhoofdkwartier viel dinsdagochtend al te horen dat zijn uitspraken verkeerd geïnterpreteerd waren: het was niet de e-commerce zelf, maar wel de slechte werkomstandigheden in de sector die hij aan de kaak wilde stellen. “Zoals bij Amazon, waar werknemers soms in een flesje moeten plassen omdat ze geen pauze krijgen.” Even later bevestigde Magnette dit in een interview met Sudinfo: “Natuurlijk ben ik niet voor een verbod.”

Veelzeggend: zelfs oppositiepartij PVDA, de uiterst-linkse concurrent van de PS, vindt een verbod op e-commerce in ons land van de pot gerukt. “Dit snappen we niet”, klonk het maandag al. Op een verbod zitten bijvoorbeeld de vakbonden niet te wachten. Ook PS heeft nooit eerder naar dat standpunt geneigd. Integendeel, de Waalse regering geleid door de Franstalige socialisten heeft hard gelobbyd om een distributiecentrum van de Chinese internetreus Alibaba naar Luik te halen. Een manier om nieuwe jobs voor laaggeschoolden te creëren in een regio die geteisterd is door werkloosheid. De luchthaven van Luik draait nu op de cargovluchten met pakjes.

Grote lijnen

Zal het lukken om tegen vrijdag een akkoord te vinden? De grote lijnen van de arbeidsdeal liggen alleszins vast. Wie wil, moet zijn uren in vier dagen in plaats van vijf kunnen kloppen. Of in de ene week veel uren werken en in de andere wat minder, interessant voor bijvoorbeeld gescheiden ouders met kinderen. Het akkoord wil ook het evenwicht tussen werk en privé verbeteren. Denk aan het recht om na de uren offline te zijn en om sneller zicht te krijgen op onvoorspelbare uurroosters.

Op twee punten staan rechts en links binnen Vivaldi nog tegenover elkaar: het nachtwerk in de e-commerce en het statuut van koeriers bij platformdiensten zoals Uber en Deliveroo. Wie vandaag in een magazijn van een internetbedrijf werkt, wordt vanaf 20 uur betaald voor nachtarbeid. De liberalen willen dit kunnen opschuiven tot middernacht. Zo zou België aantrekkelijker worden voor e-commerce. Hoewel de charge van Magnette het tegendeel deed vermoeden, zit hier niet langer de dikste knoop. “Over avondwerk valt te praten”, aldus Magnette bij Sudinfo.

Als het over de koeriers gaat, staan de socialisten wel op hun strepen. Volgens minister van Werk Pierre-Yves Dermagne (PS) hebben zij 15 keer meer kans op een arbeidsongeval, terwijl hun verzekering niet altijd goed geregeld is. De oorzaak is het gebrek aan een wettelijk kader. Er moeten volgens PS duidelijke criteria komen voor het statuut waaronder koeriers vallen: werknemer of zelfstandige.

Ultieme stresstest

Wat er vrijdag ook gebeurt, het eeuwige tumult binnen Vivaldi voorspelt weinig goeds voor wat nog komt. In maart wacht de regering namelijk haar ultieme stresstest: met een discussie over de slimme btw-verlaging op energie. Met het ideologisch geladen dossier van de kernuitstap, waar tegen 18 maart beslist moet worden. En met nog een begrotingscontrole richting Pasen als toemaatje.

Eensgezindheid om dat loodzware programma tot een goed einde te brengen, lijkt evenwel veraf. De vraag of grote Franstalige rivalen PS en MR nog wel echt voort willen met elkaar, en dus met Vivaldi, klinkt steeds luider. Een gok op vervroegde verkiezingen zou nochtans ook in Franstalig België riskant zijn, maar dat remt de ramkoers van liberalen en socialisten bepaald niet af.

Ook dat valt te lezen in het Humo-interview van Magnette. “Het probleem van deze regering kun je samenvatten in twee letters: MR”, zegt de PS-voorzitter. “Het enige wat meneer Bouchez wil, is zich profileren en beletten dat de anderen scoren.”