‘De uitvoerder is ons cultureel kapitaal’: Kurt Defrancq over zijn utopia voor kunstenaars op rust

Creativiteit gaat niet mee op pensioen, vindt acteur Kurt Defrancq (58). Om die reden zette hij zijn schouders onder het Kurt Defrancq Huis, een woon- en werkgemeenschap waarin kunstzinnige ouderen kunnen samenleven terwijl ze blijven creëren. ‘Oud worden is geen kunst, het een gepaste plaats geven wel.’

Waarom denkt u dat er nood is aan een Kurt Defrancq Huis?

“Laat me beginnen met te zeggen dat ik dol ben op onze Vlaamse kunstenaars. Het is echter niet zo dat deze mensen plots ophouden met nadenken en creëren als ze ouder worden. Het Kurt Defrancq Huis wil om die reden een thuishaven zijn voor kunstenaars op leeftijd waarin ze creatief bezig kunnen blijven. Het is een woon- en werkomgeving voor gelijkgezinden die er volledig zelfstandig kunnen leven en gebruik kunnen maken van bepaalde diensten, ondersteuning en de nodige zorg. Ik ben er namelijk van overtuigd dat het de uitvoerder zelf is die ons cultureel kapitaal vormt.”

Wat zijn de concrete plannen voor dit zorghuis?

“Een eerste vestiging komt er in Baarle, een deelgemeente van Drongen nabij Gent. De keuze voor deze locatie is niet toevallig. In het verleden stond het dorp bekend als ‘Kunstdorp aan de Leie’, omdat veel schilders en beeldhouwers het hun thuis noemden. Dit initiatief blaast deze titel weer nieuw leven in.

“Voor het project slaan we de handen in elkaar met het lokale woon-zorgcentrum Leiehome en krijgen we financiële steun van de Koning Boudewijnstichting. Leiehome bouwt momenteel een nieuwe vleugel waarin ongeveer een 30-tal kamers gereserveerd worden voor het Kurt Defrancq Huis.

“Voor de inhoudelijke en artistieke invulling kijken we ook naar de Sint-Martinuskerk, de voormalige bibliotheek en eventueel de oude pastorie. De eerste zou een plek kunnen worden voor theater, podium en tentoonstellingen. In de pastorie kan er een cafetaria ondergebracht worden en op de bovenliggende verdiepingen is er plaats voor oefenlokalen voor audiovisuele kunsten. De bibliotheek zal de plastische kunsten herbergen, zoals schilderen en beeldhouwen.

“Ik droom alvast voorzichtig van meerdere locaties in de toekomst. Ook deze zullen aangename woon- en werkplekken zijn waarin een leven lang kunst centraal staat.”

Nederland heeft met het Rosa Spier Huis een gelijkaardig concept dat wel al sinds 1969 bestaat. Waarom komt België zo laat met dit initiatief?

“In 2018 trad ik voor het eerst op in het Rosa Spier Huis. Op dat moment vroeg ik me af waarom het concept nog niet bestond bij ons en ik was blijkbaar ook de eerste die zich dat afvroeg. De plek greep me aan, omdat ik begrijp dat ouder worden beangstigend kan zijn. Het is niet prettig om te beseffen dat je je artistieke gevoelens misschien niet meer kunt uiten als je naar een woon-zorgcentrum verhuist. Oud worden is daarom ook geen kunst, maar het een gepaste plaats geven wel.

“Ik merk een mentaliteitsverschil op tussen Nederland en Vlaanderen. In het Rosa Spier Huis zie ik dat de kunstenaars er samenhokken en dat wil ik koste wat het kost vermijden. Het Kurt Defrancq Huis mag geen reservaat worden. We leggen de nadruk op het intergenerationele en sociale aspect door samen te werken met lokale verenigingen, kunstacademies, scholen en jeugdwerkdiensten. Het is belangrijk om verschillende generaties met elkaar te blijven verenigen om creativiteit de vrije loop te laten gaan.”

Heeft u uw plekje in het Kurt Defrancq Huis alvast gereserveerd?

“God, nee! Daar denk ik eigenlijk helemaal nog niet aan. Laat me eerst nog maar wat premières doen nu (lacht).”