De terugkeer van de Rode Duivels: ‘Deze groep moet het EK of het WK winnen’

Franky Van der Elst: “De interlands van de Nations League komen te vroeg. Veel spelers zullen denken: móét dit nu? Onze internationals hadden al geen goede voorbereiding achter de rug. Door de herstart van de grote competities na de coronabreak hebben ze in korte tijd heel veel wedstrijden moeten spelen. Rust is er niet of nauwelijks geweest. En nu zijn die interlands er al. Hoe gaan ze dat fysiek bolwerken?”

Georges Leekens: “Heb je gezien hoeveel spelers er al geblesseerd zijn uitgevallen? En het ergste moet nog komen. Clubs en spelers gaan moeten doseren. Heb je gezien hoe Kevin De Bruyne, nadat hij met Man City werd uitgeschakeld door Lyon in de Champions League, al aan de alarmbel trok? ‘De kalender zit overvol, maar geld regeert het voetbal.’ Hij waarschuwt nú al voor wat er ons te wachten staat. Het ware nog beter geweest mocht hij het na een overwinning hebben gezegd, maar goed, hij heeft het probleem tenminste aangekaart. Als de spelers straks zo dood als een pier zijn, vrees ik voor overbelasting. Ook mentaal.”

Geert De Vlieger: “Als er iemand te lijden zal hebben onder de overvolle kalender, dan wel De Bruyne. Zijn niveau het voorbije jaar was zeer hoog, zijn impact op Manchester City enorm. Dat zijn statistieken niet nog straffer zijn, heeft vooral te maken met zijn ploegmaats die verzuimden een pak assists af te maken. Dat hij tot beste speler van de Premier League is verkozen in een jaar dat Liverpool zo dominant was, is veelzeggend. De vraag is of hij dat zal kunnen volhouden. In het verleden heeft hij weleens problemen ondervonden met zijn fitheid. Vermoedelijk is zijn noodkreet daardoor ingegeven.”

De laatste interlands dateerden van november vorig jaar, en door corona staan we op minder dan een jaar van het EK. Vooral voor bondscoach Roberto Martínez lijkt het een blij weerzien met zijn internationals te worden.

Van der Elst: “Martínez zit bij wijze van spreken al maanden met zijn vingers te draaien. Ik kan me voorstellen dat hij benieuwd is te ontdekken hoe zijn spelers er fysiek en mentaal voor staan. En hoewel ze zeker niet warmlopen voor die Nations League, denk ik dat ook de meeste spelers blij zullen zijn elkaar terug te zien. Hoe ongelukkig de timing ook is, als nummer één van de wereld heeft België een reputatie hoog te houden. Het kan geen wedstrijden laten schieten, zoals die 5-2 tegen Zwitserland van een jaar geleden. De nationale ploeg blijft het vlaggenschip van ons voetbal.”

De Vlieger: “Deze generatie Rode Duivels wil Europees kampioen worden, van de Nations League ligt ze niet wakker. Trouwens, wie weet nog dat Portugal de eerste editie gewonnen heeft? Ik blijf die competitie een gedrocht vinden.

“De groepsfase van de Champions League komt er snel aan, en voor onze internationals is die veel belangrijker dan een wedstrijdje in de Nations League. Het EK is nog ver weg. De echte voorbereiding daarop begint pas ná het seizoen.”

DE NIEUWE KOMPANY

Eén zekerheid hebben we alvast: we moeten verder zonder Vincent Kompany.

Van der Elst: “Dat is ergens wel goed nieuws voor Martínez. Anders zou er voortdurend die twijfel zijn: is hij fit? En moeten we hem meenemen als hij maar half fit is? Akkoord, zonder Kompany boet de ploeg in aan kwaliteit. Maar het zorgt ook voor – om het op z’n Kompany’s te zeggen – duidelijkheid. (lacht)”

Hoe onmisbaar was hij? Van de tien EK-kwalificatieduels speelde hij er slechts twee mee. Toch haalde België 30 op 30.

Van der Elst: “Dat wijst erop hoe sterk de ploeg is. Maar een fitte Kompany heeft nog altijd zijn plaats.”

Leekens: “Of hij nu een goed of slecht seizoen gespeeld zou hebben: Martínez had hem altijd meegenomen. Desnoods als een soort van leider in de kleedkamer. Vincent gaf zóveel vertrouwen aan deze groep. Door hem staan deze jongens waar ze nu staan.

“Ik heb Vince destijds nog aanvoerder gemaakt. Een delicate zaak, want de spelers hadden Thomas Vermaelen aangeduid. Ik heb niets tegen Thomas, maar qua internationale uitstraling leek het mij beter dat Vincent de aanvoerdersband droeg. Het was nog de tijd dat hij ’s avonds zat te studeren – management, als ik me niet vergis. Dat beviel mij wel: ik werk graag met intelligente spelers. Het praat makkelijker, zelfs als je er afwijkende meningen op na houdt. Ik heb hem mijn plannen toen ontvouwd: ‘Jij moet de groep leiden.’ Maar ik heb hem ook gezegd: ‘Vince, niet iedereen is zoals jij.’ Elke groep heeft nonchalante spelers. Neem nu de jonge Eden Hazard: zo’n speler moet je geleidelijk aan verantwoordelijkheid geven.”

De Vlieger: “In de matchen die er echt toe deden – zoals tegen Wales op het EK van 2016 of tegen Brazilië op het WK twee jaar geleden – was een goede Kompany onmisbaar. Alleen vraag ik me af of we volgende zomer nog over de allerbeste Kompany hadden kunnen beschikken. De voorbije jaren kwam hij naar de nationale ploeg met de vorm en de conditie van de Premier League. Na twee seizoenen in de Jupiler Pro League, met ongetwijfeld nieuw blessureleed, zou hij nog altijd veruit de beste verdediger van België geweest zijn. Maar of hij dat ook op het internationale podium nog was geweest? Ik vrees dat het ijdele hoop was om nog met de beste Kompany naar het EK te gaan.”

Wie moet hem vervangen?

De Vlieger: “Euh, Jason Denayer zeker? Hij is het verst geraakt in de Champions League en heeft daar goede dingen laten zien. Er is weinig over hem geschreven, maar dat heeft met zijn club te maken: Lyon is niet zo sexy als Real Madrid, waarmee kranten liever hun pagina’s vullen. (lacht) Kompany’s vrijgekomen plek ligt voor het grijpen. Hij zal zich moeten bewijzen, maar dat zullen zijn ‘concurrenten’ voor die positie, Brandon Mechele en Dedryck Boyata, óók doen. Uit ervaring weet ik dat je door je collega-internationals pas voor vol wordt aanzien als je wat adelbrieven met de nationale ploeg kunt voorleggen.”

Leekens: “De afgelopen Champions League-campagne heeft Denayer uitstraling en vertrouwen gegeven. Hij kan een defensie stabiliteit geven en een spits uit de wedstrijd houden. Dan zijn we al tevreden. Ook in het inspelen is hij geëvolueerd. Alleen mag hij zichzelf niet onder druk zetten: ‘Ik ben de vervanger van Kompany!’ Dat is een onmogelijke opdracht.”

Van der Elst: “Hij speelt altijd zijn match, zonder opvallende of gekke dingen te doen. Hij schuift zelden mee in de opbouw, maar zijn snelheid is een troef, zeker omdat België vaak dominant speelt. Wat ook voor hem pleit: bij Lyon speelt hij in hetzelfde systeem – met drie centrale verdedigers – als bij de nationale ploeg. Al geldt dat ook voor Mechele bij Club Brugge. Maar wie het ook wordt: we boeten sowieso in aan kwaliteit in vergelijking met Kompany.

“Bij de jongere generatie is er Zinho Vanheusden. Misschien moet je die eens testen?”

Leekens: “Vanheusden heeft potentieel, maar is blessuregevoelig en begaat nog te veel jeugdzonden. Is hij er al klaar voor?

“Boyata heeft een mooie weg afgelegd, maar Hertha Berlijn is van een ander niveau dan Bayern München, terwijl dat toch de maatstaf moet zijn. Misschien is het een optie om Leander Dendoncker een rij achteruit te schuiven. Die heeft het ook niet slecht gedaan met Wolverhampton. Ik vind hem het prototype van de moderne voetballer: groot loopvermogen, uitstekend positiespel en nuchter in het hoofd. De ideale speler voor evenwicht in een elftal.”

Kompany wierp zich ook graag op als een leider naast het veld.

Leekens: “Die verantwoordelijkheid zal Jan Vertonghen op zich moeten nemen. Hij zat te comfortabel bij Tottenham. Nu eens was hij wereldtop, dan weer nam hij het te licht op. Dan is het niet slecht om eens van omgeving te veranderen en de appetijt weer aan te scherpen. Zijn transfer naar Benfica zal van hem weer een jong veulen maken. Jan doet vaak nonchalant, maar ik ken hem: hij zal zich willen bewijzen bij Benfica. Ideaal voor de nationale ploeg: hij moet de nieuwe leider worden.”

Van der Elst: “De Portugese competitie telt maar zestien ploegen. Hij zal er dus minder wedstrijden spelen dan in Engeland. Fysiek moet hem dat deugd doen – zeker op zijn leeftijd en in zo’n druk jaar. Toby Alderweireld is niet vaak geblesseerd, maar als Vermaelen ook nog wegvalt, wordt het puzzelen.”

Leekens: “Vermaelen is in mijn ogen de beste pure verdediger die België ooit gehad heeft – Kompany beschouw ik als een totaalvoetballer. Maar met Thomas moet je opletten: hij is blessuregevoelig en dat reizen vanuit Japan kruipt niet in de koude kleren.”

HET KOPJE VAN LUKAKU

Misschien samen met Kevin De Bruyne wel de beste Rode Duivel van het voorbije seizoen: Romelu Lukaku. Alleen de kers op de taart ontbrak: hij scoorde wel in de finale van de Europa League, maar verloor. Door een owngoal van hemzelf dan nog.

Leekens: “Die owngoal doet geen afbreuk aan zijn onwaarschijnlijk mooie seizoen. Dat hij het afsluit zonder prijs, is zuur. Maar die prijs komt wel, hopelijk volgende zomer al. Martínez zal daar wel op inspelen.”

De Vlieger: “Er is veel te veel aandacht besteed aan die owngoal. Het is lullig, dat weet ik ook wel. Maar hij heeft in die finale laten zien dat hij een absolute topspits is. Ik geloof dus niet dat die hele situatie in zijn hoofd gaat spelen. Integendeel, zijn drang om volgende zomer Europees kampioen te worden, zal er nog groter door geworden zijn.”

Van der Elst: “Eén ongelukkige reflex heeft van hem de antiheld gemaakt, maar ik heb er de internationale pers op nageslagen en die was unaniem lovend. Je kunt hem na zo’n seizoen niet afrekenen op dat ene moment. Dat mag hij zelf ook niet doen. Dat hij zwaar ontgoocheld is, begrijp ik. Maar dat hij zijn medaille niet is gaan ophalen – een flutmedaille, dat wel – was niet de juiste reactie. Ik hoop dat hij er na zijn verlof weer met een fris hoofd zal invliegen.”

Leekens: “Ik heb als speler twee Europese finales verloren: ik weet hoe rottig het is om tweede te worden. Die keer dat we met Club Brugge op Wembley van Liverpool verloren, heb ik mijn medaille zelfs weggegooid. Twee minuten later ben ik ze wel weer gaan oprapen. (lacht)

“Kijk, incasseren hoort bij topsport. Romelu is niet alleen een geboren winnaar, hij is ook zeer emotioneel. Hij is een grote beer, iemand die graag gezien wil worden. Het gevaar bestaat dat hij zich nog meer zal willen bewijzen of denken dat de buitenwereld tegen hem is. Terwijl hij het niet erger moet maken dan het is. Zo creëer je problemen die er niet zijn. Daar had hij in het verleden wel een handje van weg: ‘Het publiek is tegen mij.’ Néé, het publiek is níét tegen jou. Racisten vind je overal, maar niet het hele stadion is racistisch. Integendeel, de mensen zien hem graag.

“Je kunt zo obsessief gedreven zijn dat je tegen alles en iedereen gaat vechten: het publiek, de tegenstander, zelfs de bal. Dat had hij nu eindelijk achter zich gelaten. Hopelijk blijft dat zo, al zal hij altijd iemand blijven die af en toe een aai nodig heeft van ons allemaal.”

Is de Lukaku van bij Inter Milaan de beste die we al zagen?

De Vlieger: “Nee, die hadden we in Engeland ook al aan het werk gezien. Alleen werd er om de één of andere reden altijd smalend gedaan: ‘Hij scoort niet tegen de topploegen.’ Maar dat lag niet aan hem. Zijn probleem bij United heette José Mourinho: die speelde een soort voetbal waarbij hij zijn spits aan zijn lot overliet. Als je ziet over welk aanvallend geweld United vandaag beschikt, dan zou Lukaku daartussen zeker niet misstaan hebben.”

Leekens: “Toen hij van Anderlecht naar Chelsea ging, moest Mourinho hem zogezegd al niet hebben. ‘Niet waar,’ heb ik hem gezegd, ‘jij was 18 en nog niet klaar voor Chelsea.’ Nadien heeft hij de juiste stappen gezet – eerst naar West Brom en Everton, dan naar United. Soms is het niet slecht om een stap terug te zetten. Kijk maar naar De Bruyne: die heeft ook een omweg via Bremen en Wolfsburg moeten maken alvorens hij bij Manchester City is terechtgekomen.

“Romelu wilde soms te snel gaan. Hij was 18 toen ik hem voor de nationale ploeg heb geselecteerd. Toen al was hij op-en-top een prof. Iets te veel, zelfs. Af en toe moet je ook op de rem gaan staan. Dat heb ik Vincent ook weleens gezegd: ‘Neem wat mentale rust!’ Na zijn vertrek uit Manchester is er bij Romelu een grote last van zijn schouders gevallen. Hij zat te veel met zijn transferbedrag in zijn hoofd. In Italië is hij weer dat kleine jongetje dat zijn spelvreugde teruggevonden heeft. De frustratie van ‘iedereen is tegen mij’ is weg. Hij straalt weer positiviteit uit.”

Van der Elst: “Hij is 27: een leeftijd waarop een voetballer stilaan op zijn sterkst is. Hij laat geweldige dingen zien en oogt erg zelfverzekerd. Misschien had hij wel een trainer als Antonio Conte nodig: iemand die onvoorwaardelijk in hem gelooft. Bovendien zit Conte’s systeem, met twee aanvallers, hem als gegoten.”

Leekens: “Wij hebben lang te veel druk op Lukaku gelegd. Dat is niet nodig: we hebben uit alle hoeken scorend vermogen. Eén ding is zeker: hij moet hoog op het veld blijven staan. Dat doet hij nu. En hij beweegt ook beter. Vroeger had hij de neiging om naar het middenveld terug te zakken als hij minder goed in de wedstrijd zat. Zo liep hij de openingen dicht. Dat doet hij niet meer.

“Trouwens, weet je dat hij zijn eerste doelpunten bij mij gemaakt heeft? Tegen Rusland: 0-2. Die reis vergeet ik nooit meer: een week later crashte de Tupolev waarmee wij hadden gevlogen. Als dat een week eerder was gebeurd, zaten wij hier nu niet over Lukaku te praten.”

Achter Lukaku gaapt de leegte. Moeten we spitsen als Batshuayi, Benteke en Origi niet stilaan afschrijven?

Van der Elst: “We moeten het al jaren met hen doen. Maar wie niet speelt bij zijn club, moet vrezen voor zijn plaats bij de nationale ploeg. De selectie van Anderlecht-spits Landry Dimata vind ik een grote verrassing. Als je de Nations League een beetje serieus neemt, kun je hem onmogelijk opstellen. Die jongen heeft achttien maanden niet gevoetbald, hij heeft op dit ogenblik geen sportieve meerwaarde. In mijn ogen schiet er maar één alternatief voor Lukaku over: Divock Origi. Hij heeft nog het vaakst gespeeld, bij Liverpool dan nog.”

De Vlieger: “Maar heeft hij nog wel dezelfde status als toen hij als supersub de Champions League won voor Liverpool? Ik heb het gevoel dat hij nog verder is weggezakt in de rangorde van Jürgen Klopp. Is nog een jaartje blijven dan wel aangewezen? Origi moet zich daar dringend over bezinnen, net als Batshuayi. Ik spreek niet graag over de laatste kans, maar ze staan voor een beslissende keuze in hun carrière.”

Leekens: “Batshuayi moet zich in vraag stellen. Wil hij nog wel voor de nationale ploeg spelen? Als hij nu moet invallen, is het verschil met Lukaku te groot. Dat kunnen we ons niet veroorloven. Als ik hem een goede raad mag geven: ga naar Leeds! Met Marcelo Bielsa vindt hij daar de coach terug onder wie hij destijds bij Marseille topschutter is geworden. Bielsa zal er de zweep op leggen. Precies wat hij nodig heeft, want hij is te zelfgenoegzaam geworden. Ook Benteke moet in de spiegel durven te kijken: ‘Ooit lag ik in de balans met Lukaku, maar waar sta ik nu?’ Ik ken Christian goed: ik heb hem destijds nog van Kortrijk naar de nationale ploeg gebracht. Een leuke jongen, de grote vriend ook van Eden. Maar op ‘leuk’ kun je niet blijven teren.”

De Vlieger: “Laten we Dries Mertens niet vergeten: die kan ook diep spelen. Het voordeel met deze ploeg is dat ze veel spelers met scorend vermogen heeft.”

ENKEL HAZARD

Moeten we ons zorgen maken om Eden Hazard? Sinds hij in maart aan zijn enkel geopereerd is, herviel hij al een paar keer. Ook tegen Manchester City in de kwartfinales van de Champions League was hij slechts een schim van zichzelf.

De Vlieger: “Zinédine Zidane had hem beter niet opgesteld. Pas toen Eden laat in de wedstrijd gewisseld werd, hadden we door dat hij nog op het veld stond: zo onzichtbaar was hij. Nu, een enkelblessure sleept soms lang aan. Maar ik ben ervan overtuigd dat hij de komende maanden weer fit raakt.”

Leekens: “In die zin is het uitstel van het EK een voordeel voor onze nationale ploeg geweest. Eden kan zich nu rustig voorbereiden, zonder de transferbesognes die hem een jaar geleden bezighielden. Met die enkel komt het wel goed. Ik vermoed dat er vooral mentaal oplapwerk aan te pas zal komen – zijn vrees dat hij zal hervallen mag geen obsessie worden. Fysiek zie ik geen probleem.”

Van der Elst: “Dat korte wegdraaien is typisch voor het spel van Hazard. Voor de enkels is dat enorm belastend. Als hij dat niet meer kan... Weet je aan wie ik al eens heb gedacht? Aan Marco van Basten. Met zijn enkel is het op zeker ogenblik ook niet meer goed gekomen en hij is toen moeten stoppen. Zover zijn we nog niet, maar helemaal gerust ben ik er toch niet op. Het nieuwe seizoen komt eraan: we zullen snel weten of we ons zorgen moeten maken.”

Leekens: “Herinner je je het ‘hamburgerincident’ nog? (Leekens haalde de jonge Hazard in 2011 voortijdig naar de kant, maar Hazard weigerde zijn uitgestoken hand en stond vijf minuten later al een hamburger te eten op de parking van het Koning Boudewijnstadion, red.) Ik ben één van de weinigen die het ooit aangedurfd heeft tegen Eden in te gaan. Met als enige bedoeling: hem naar een hoger niveau tillen. Hij moest leren zijn verantwoordelijkheid te nemen. ‘Eden, jij bent mijn beste speler, maar je hebt maar één doelpunt gemaakt. Met die statistieken kom ik niet langer weg als ik je blijf opstellen. En jij ook niet.’

“Negen jaar later is hij nog altijd geen Kompany – Eden zal altijd wat losser blijven. Maar hij is meer met zijn vak bezig dan velen denken. Toen ik hem als bondscoach onder mijn hoede had, analyseerde hij al zijn wedstrijden. Geloof me dus maar: we zullen nog van hem opkijken. Ondanks zijn nonchalante trekjes zal hij zich willen bewijzen. Hij is in zijn eer gekrenkt en op revanche belust. Ik verwacht een geweldig seizoen van hem.”

Tegen City ging hij anoniem met het elftal ten onder. Wat een verschil met Kevin De Bruyne, die zijn ploeg tegen Lyon, ondanks de uitschakeling, wel op sleeptouw nam en zelfs scoorde.

Van der Elst: “De Bruyne heeft dat altijd meer in zich gehad dan Hazard. Zoals hij bij Real aankwam, met overgewicht: dat zou De Bruyne niet overkomen. Het is een kwestie van karakter. Bij De Bruyne zíé je het als het niet loopt, bij Hazard glijdt het schijnbaar van hem af.”

Leekens: “Kevin heeft twee seizoenen geleden ook een tijdje met een blessure aan de kant gestaan. Zo’n rustpauze doet soms wonderen. Het gevolg was dat hij het afgelopen jaar overliep van de energie. Hij was bij Manchester City de man die de kar trok. Nu, dat zit ook in zijn karakter: Kevin is een bijzonder slechte verliezer. Ik heb hem als 15-jarige gekend bij de jeugd van AA Gent. Toen al zag je het: als het op winnen aankomt, is hij een pitbullterriër. Eden heeft dat minder, maar hij doet het op zijn manier: met zijn flitsen en acties heeft hij de Rode Duivels ook al door moeilijke momenten geloodst. Het is die Eden, die van zijn laatste seizoenen bij Chelsea, toen hij de Premier League en de Europa League won, die we willen terugzien.”

De Vlieger: “Alleen moet hij topfit zijn. Georges heeft gelijk: toen De Bruyne op de sukkel was, kon die zijn stempel niet drukken. Op zulke momenten heeft de nationale ploeg Hazard nodig. Dan moeten de ballen naar hem gaan, zodat hij iets kan forceren. Anders zullen we nooit een groot toernooi winnen.”

Van der Elst: “Met Hazard is het zoals met Kompany: zonder hem boeten we aan kwaliteit in. Als we Europees kampioen willen worden, zal de as van het elftal – mét Hazard dus – het moeten doen. De anderen volgen wel.”

Kloppen er nieuwe spelers op de deur van de nationale ploeg?

Van der Elst: “Vanheusden komt nu wat meer in beeld, maar voor youngsters als Jérémy Doku of Charles De Ketelaere vind ik het te vroeg. Doku heeft potentieel, maar er is nog werk aan. Terwijl spelers als Dendoncker of Timothy Castagne al bewezen hebben dat ze hun plaats in de groep waard zijn.”

Nog een laatste zekerheidje: Roberto Martínez is nog steeds de bondscoach. In volle coronacrisis verlengde hij zijn contract tot na het WK in Qatar eind 2022.

Leekens: “Fantastisch! Je voelt aan alles dat hij zich hier thuisvoelt. Martínez heeft zich onze cultuur eigen gemaakt, is geëngageerd en werkt veel en hard: je ziet hem ook bij het G-voetbal (voetbal voor mensen met een handicap, red.) en vrouwenvoetbal. Hij wordt op handen gedragen bij de bond. Wat ik zo aan hem apprecieer: zijn ego is niet groter dan het team. Hij is geen ik-figuur. Spelers waarderen dat. Ondanks de toegenomen vedettestatus van de meesten, is het een leuke groep gebleven. Hij zet geen druk, staat niet als een clown langs de lijn te gesticuleren, maar is ook niet te beroerd om moeilijke knopen door te hakken – denk maar aan de keuze om Radja Nainggolan niet meer op te roepen.

“Dat hij tegelijk ook technisch directeur is, vind ik geen probleem: ik was het zelf namelijk ook. (lacht) Als de resultaten tegenvallen en de kritiek opsteekt, is het toch de bond die over je lot beslist. Maar goed, ik geloof niet dat hij zal falen. Martínez is onze ideale man. Na het WK 2022 in Qatar zal hij andere oorden opzoeken, maar eerst gaat hij ons nog het EK of het WK bezorgen. Ik gun het hem!”

De Vlieger: “Eén van die twee toernooien moeten we winnen, da’s duidelijk. Wij in onze tijd waren al blij dat we erbij waren. Nu zijn de kwalificatiematchen een noodzakelijk kwaad geworden: de vraag is niet of we ons plaatsen, maar met hoeveel punten voorsprong. Martínez zal maar op één ding worden afgerekend: winnen we het EK of niet? Na de eervolle uitschakeling op het voorbije WK had ik het gevoel: dit was hét moment. Gaat het ons opnieuw lukken om die puzzel zo mooi in elkaar te laten vallen? Het antwoord kennen we volgende zomer.”

België - IJsland, VTM, vanavond, 20.25 uur

© Humo