De simultane levens van zilveren Abdi Nageeye en bronzen Bashir Abdi: ‘Al heel hun carrière delen ze elkaars dromen, als broers’

Het was misschien wel het meest aangrijpende moment van de Spelen: Nederlander Abdi Nageeye die zondag aan het eind van de olympische marathon Gentenaar Bashir Abdi met handgebaren naar brons stuwde. ‘Meer dan een jaar lang hebben ze hier samen naartoe gewerkt.’

“In de laatste 800 meter wilde ik gaan, maar ik dacht aan Bashir en had zoiets van: laat hem dichtbij komen”, vertelde Abdi Nageeye na zijn aankomst aan een verslaggever van Reuters. “Dus ik probeerde hem te helpen, want hij had krampen. Ik wachtte nog steeds op hem, en toen hij naast me kwam, dacht ik: oké, nu ben ik zeker. Toen sprintte ik weg en keek nog steeds om me heen – eigenlijk was het gevaarlijk om zo vaak om me heen te kijken.”

Bashir Abdi zei na afloop dat hij al sinds de laatste drie kilometer een kramp voelde in zijn rechterhamstring, en zonder de aanmoedigingen van Nageeye wellicht niet meer voorbij de Keniaan Lawrence Cherono zou zijn geraakt. “Hij zei: ‘Je moet gaan.’ Op training is een van ons altijd een beetje beter dan de ander. We moedigen elkaar aan. Dit is wat teamgenoten doen.”

Het brons voor Bashir Abdi is de eerste olympische marathonmedaille voor ons land sinds 1976. Toen won Karel Lismont brons.

Marc Wilmots

Naast vriendschap hebben de twee onwaarschijnlijk veel met elkaar gemeen. Ze werden allebei in 1989 geboren in Mogadishu, Somalië. Bashir op 10 februari, Abdi net geen drie weken later, op 2 maart. Hun ouders sloegen in 1995 op de vlucht na het vertrek van de VN-blauwhelmen.

Bashir was dertien toen hij met zijn vader en de rest van het gezin na jarenlang vluchten en wachten werd herenigd met zijn enkele jaren eerder in Gent neergestreken moeder. Abdi was zeven toen hij voor het eerst voet zette op Nederlandse bodem. Hij keerde nadien terug naar Somalië en werd in 2006 geadopteerd door Jos en Jantine Boeve uit Olderbroek. “Alles was leuk”, zegt Abdi over zijn eerste Nederlandse schooljaar in zijn biografie Atleet zonder grenzen, verschenen in 2019. “Opeens kwamen Sinterklaas en Zwarte Piet langs – waar ik nog nooit van had gehoord.”

Bashirs eerste kennismaking met België, beschreven in zijn in 2020 verschenen biografie Op de loop, was ontzetting na het afgekeurde kopbaldoelpunt van Marc Wilmots op het WK voetbal in 2002 tegen Brazilië. Bashir en zijn broertjes supporterden voor het hen nog onbekende België in een zaaltje ergens in Ethiopië. Dat was kort voor het bevrijdende telefoontje uit Gent van hun moeder, die visa en tickets moest zien te fiksen.

Bashir sloot zich op zijn zestiende aan bij voetbalclub Standaard Muide. Abdi begon simultaan te voetballen bij VSCO ’61 in Oosterwolde. Bij Bashir beëindigde een knieblessure in 2006 zijn voetbalcarrière, bij Abdi waren het verdenkingen van fraude. “Hij moest vijf kilometer hardlopen om in conditie te blijven voor het voetbal”, vertelde Jantine Boeve later in De Stentor. “Hij was belachelijk snel terug. Ik dacht: dat kan helemaal niet.”

‘Als broers’

Bert Misplon (32) van atletiekvereniging KRC Gent herinnert zich hoe de twee atleten elkaar op hun achttiende als junioren ontmoetten op de piste in Oordegem. “Bashir was altijd iets sneller, maar Abdi is enkele jaren eerder dan hij naar de marathon overgestapt”, zegt hij. “Al heel hun carrière delen ze elkaars dromen, als broers. Sportieve dromen, maar ook maatschappelijke. In Somalië kennen kinderen, net als zij destijds, enkel voetbal. Hun droom was de kinderen in Mogadishu die zij zelf ooit waren aan het dromen te zetten. Niet zozeer om te presteren, maar om kansen te grijpen.”

“Ze hebben allebei een foundation en al heel hun carrière is er dat idee van: ‘Hoe harder ik loop, hoe meer kinderen ik zal kunnen helpen.’ Meer dan een jaar lang hebben ze hier samen naartoe gewerkt, eerst in Kenia en daarna in de Pyreneeën.”

“We hebben de marathon vannacht gevolgd in de kantine van de club, met Nimo (Bashirs echtgenote, DDC) en clubgenoten. Wat dat gaf, die aankomst? Geen woorden voor, echt niet. Ik heb weinig geslapen, en mijn nagels zijn ongeveer op.”