De revival van de papieren kerstkaart: ‘Een ankerpunt in onzekere tijden’

Na puzzelen en breien zorgt de coronacrisis dit najaar opnieuw voor een heropleving van een fenomeen uit de oude doos. Postbedrijven laten namelijk weten dat ze bijzonder veel kerstkaarten te verwerken krijgen. ‘Tijdens crisisperiodes grijpen mensen terug naar tradities.’

“Een kaartje doet echt iets met mensen.” In de Nederlandse krant Algemeen Dagblad vertelde Resi Becker van PostNl maandag trots hoe haar bedrijf de komende weken extra bezorgers inschakelt om de drukke eindejaarsperiode door te komen. Op een reguliere dag brengt de firma zo’n 8 miljoen brieven rond, maar in de komende weken zal dat aantal naar 12 miljoen stijgen. De belangrijkste reden daarvoor is de toegenomen populariteit van kerstkaarten. De succesvolle markt zorgt ervoor dat veel postbedrijven die zich de afgelopen jaren op de bezorging van pakjes hebben toegelegd, even teruggaan in de tijd.

Tijdens de eindejaarsperiode van 2020 verwachtten de bestuurders van Bpost dat het als bedrijf 5 tot 10 procent minder kaarten zou verwerken in vergelijking met 2019, maar noteerden ze uiteindelijk een stijging van zo’n 30 procent. Daarnaast steeg het aantal kaarten dat in de laatste maand van het jaar gedrukt werd via de Mobile Postcard-app in een jaar tijd van 40.000 naar meer dan 500.000. “De eindejaarsperiode is altijd druk, maar vorig jaar zorgde de lockdown ervoor dat mensen haast gedwongen werden hun kaart per post op te sturen”, vertelt Veerle Van Mierlo, woordvoerder van Bpost. Dit jaar verwacht het Belgische bedrijf een meer beheersbare drukte.

Verademing

Volgens sociaal psycholoog Alain Van Hiel (UGent) is de revival van de kerstkaart nauw verwant met de coronacrisis. Hij vermoedt dat heel wat mensen tijdens de pandemie hun buik vol hadden en hebben van de vele digitale communicatie. Na urenlange vergaderingen via Teams of spelletjesavonden via Zoom kan het een verademing zijn om een tastbare kerstkaart uit te zoeken en die op te sturen naar een geliefde.

Daarnaast merkt hij op dat er een verband is tussen het succes van de kerstkaart en eerdere ‘coronahypes’ zoals puzzelen of breien. “Tijdens crisisperiodes grijpen mensen vaak terug naar dingen die vertrouwd zijn. Op die manier kunnen de kerstkaarten een ankerpunt zijn in onzekere tijden.” Hij wijst er daarbij op dat een deel van de bevolking sinds het begin van de pandemie sowieso meer waarde aan de eindejaarsperiode hecht. Mensen klampen zich daarbij vast aan de structuur van de kersttraditie en schrijven een fysieke kaart om aan te tonen dat ze hun vrienden en familieleden meer dan ooit missen.

Liefde voor papier

Dat de liefde voor het papieren medium niet uitsluitend bij oudere generaties leeft, toont ook het succes van Kaart Blanche aan. Het Gentse bedrijf brengt al vijf jaar – vaak humoristische – kaarten per thema op de markt die vaak aan de popcultuur refereren. Zo zijn er beelden waarop popsterren als Ariana Grande of Justin Bieber een kerstmuts dragen. Het bedrijf heeft ruim 20.000 volgers op Instagram en verdeelt zijn kaarten van Oostenrijk tot Sjanghai. “Tijdens de lockdown van vorig jaar hadden veel sectoren het moeilijk, maar ons bedrijf had net te veel werk”, vertelt Timo Delorge, commercial director van Kaart Blanche.

De Gentse ondernemer vertelt dat een persoonlijke kaart versturen inniger is dan een zoveelste WhatsApp-bericht typen. Als mensen de moeite doen om een kaart uit te zoeken die bij de ontvanger past, wordt het versturen een emotioneel proces. Deze aanpak valt ook in de smaak bij jongeren. “We richtten ons bedrijf ooit op om jonge mensen weer aan te zetten om kaarten te schrijven, maar ondertussen spreken oudere klanten ons soms aan omdat ze de grappen op de kaarten niet begrijpen.”

Hoelang het succes van de papieren kerstkaart nog aanhoudt, is volgens Van Hiel koffiedik kijken. “Ik denk dat het succes zal tanen zodra de crisis achter de rug is, maar wie weet wanneer dat moment zal komen.”