‘De Oostfronters zijn toch ook teruggekeerd?’

Is deze rechtszaak niet louter symbolisch? De Belgische autoriteiten weigeren al maanden Syrië-strijders terug te halen.

Lahlali: “Wij zijn hier niet voor de symboliek. Wij willen de rechten van onze cliënten vrijwaren. Dit gaat niet om politiek, dit gaat niet om het vleien van de publieke opinie, dit gaat om de plicht van de Belgische staat om hulp en bijstand te verlenen aan haar eigen onderdanen.”

Ozdemir: “De Belgische staat leeft haar nationale en internationale verplichtingen die voortvloeien uit mensenrechtenverdragen en de grondwet niet na. Dat is pure struisvogelpolitiek.”

Justitieminister Koen Geens (CD&V) herhaalde afgelopen donderdag nog in de Kamer dat België verkiest dat de IS-strijders worden vervolgd en veroordeeld in de regio.

Lahlali: “In Irak krijgen IS’ers na vier minuten de doodstraf. Dat is toch een rechtsstaat onwaardig? Moeten de mensenrechten dan willekeurig gelden? Voor de ene Belg wel en voor de andere niet? OCAD-baas Paul Van Tigchelt en federaal procureur Frédéric Van Leeuw bepleiten eveneens een repatriëring en berechting van IS-strijders in ons land. De Belgische regering geeft dus geen gevolg aan de adviezen van haar eigen veiligheidsdiensten. Zo ondermijnt ze hun geloofwaardigheid en brengt ze de veiligheid van ons allemaal in gevaar.”

Moet België dan een luchtbrug installeren voor het terughalen van deze vier Syrië-gangers en hun tien kinderen?

Lahlali: “We moeten daar geen ‘boots on the ground’ heen sturen, we kunnen gerust de diplomatieke en consulaire posten van andere landen inschakelen of onderhandelen met de Koerden, die nu nog Al-Hol en Al-Hasakah controleren.

Ozdemir: “De Belgische regering beweert dat ze daar geen rechtstreekse gesprekspartner heeft, maar dat is nonsens. De Koerden hebben al meermaals de hand gereikt aan de Belgische autoriteiten. De regering heeft trouwens al met hen onderhandeld over de recente repatriëring van zes weeskinderen uit dezelfde regio.”

Meerdere kinderen hebben geen Belgische papieren.

Lahlali: “Enkele kinderen hebben geen Belgische geboorteakte, dat klopt, omdat ze in oorlogsgebied geboren zijn, maar ook daar mag België zich niet achter verschuilen. De kinderen zijn al geïdentificeerd door een Belgisch team dat ter plaatse was voor een humanitaire missie.”

Zijn jullie cliënten volledig gederadicaliseerd?

Ozdemir: “Zij zijn nog steeds moslim, maar – voor zover ik het kan inschatten vanop afstand – zweren zij het IS-gedachtegoed volledig af. Jessie Van Eetvelde durft in het kamp niet naar buiten omdat zij enkel nog een hoofddoek draagt en geen lange, zwarte nikab meer. Andere vrouwen in het kamp willen haar dwingen zich weer volledig te bedekken. Ook van andere vrouwen hoor ik hoe ze onder druk gezet worden.”

Lahlali: “Wij zijn advocaten, geen deradicaliseringsexperts. Ik kan niet in hun hoofden kijken, al heb ik wel vaak contact met hen, en ook ik denk dat ze de IS-ideologie de rug hebben toegekeerd.”

Jullie cliënten zijn op eigen initiatief vertrokken en hebben onder IS-vlag gestreden. Waarom zou België hen helpen bij hun terugkeer? Expert Marion Van San merkte dit weekend in deze krant op dat 80 procent van de Belgen zo denkt.

Lahlali: “Dat zij vertrokken zijn, is absoluut laakbaar, daar staan mijn confrater en ik zeker niet achter. Maar wanneer wij die kinderen daar achterlaten, riskeren we dat we hun doodvonnis tekenen. Ofwel sterven ze van ontbering in de woestijn, ofwel vallen ze in handen van mensenhandelaars, ofwel drijven we hen weer recht in de armen van IS. Willen we over tien jaar mini-Bakraoui’s (Ibrahim en Khalid El Bakraoui waren twee zelfmoordterroristen van de aanslagen van 22 maart in Brussel, TP) met wrokgevoelens aan onze deur?”

Ozdemir: “Het ontbreekt de beleidsmakers aan politieke moed. Ze moeten net een draagvlak creëren voor de terugkeer van onze cliënten. Niet omdat we die mensen graag moeten zien. Wel omdat dit een juridische verplichting is, én de meest veilige optie.”

Lahlali: “Mochten we de sociale media gehoorzamen, dan moeten we deze mensen ophangen aan de hoogste boom. Maar dat gebeurt toch enkel in dictatoriale regimes in de middeleeuwen?”

Federaal procureur Van Leeuw betoogt dat de straffen voor IS-strijders veel te laag zijn. Heeft hij een punt?

Lahlali: “Uiteraard zijn wij voor adequate straffen. Maar ik heb meer dan tien veroordeelde Syrië-strijders als cliënt, van wie de helft al vrij is. Dat waren zware mannen, maar horen we daar nu nog iets van? Neen. Geen enkele is tot op heden hervallen.”

(fijntjes) “Bovendien heeft België toch een traditie in de reclassering van onderdanen die elders hebben gevochten? De Oostfronters zijn toch ook teruggekeerd en weer geïntegreerd? Of de Belgen die onder het Franco-regime hebben gevochten? Ik weet dat ik me op glad ijs begeef, maar wanneer de trawanten van Dutroux kunnen vrijkomen, waarom mogen deze vrouwen dan niet met hun kinderen terugkeren en na een proces hun straf uitzitten?”