De meest beledigde bankier van Amerika wil nóg een termijn als hogepriester van de wereldeconomie

Wie wordt de komende vier jaar de hogepriester van de wereldeconomie? President Biden neemt op korte termijn een besluit. Ondanks tegenslag blijft de huidige Fed-voorzitter Jerome Powell favoriet.

Donald Trump noemde hem een ‘koppig kind’ met een ‘schrikbarend gebrek aan visie’. De president, die Jerome Powell nota bene zelf aanstelde als voorzitter van de Federal Reserve, verklaarde hem zelfs openlijk voor ‘gek’.

Vergeleken met die constante stroom beledigingen valt de oorwassing die Elizabeth Warren hem vorige week gaf nog mee. “Telkens weer heeft u ons bankenstelsel minder veilig gemaakt”, beet de prominente senator van de Democraten hem toe tijdens een hoorzitting. “Dat maakt u een gevaarlijk man om aan het hoofd van de Fed te staan. Daarom keer ik me tegen uw herbenoeming.”

De 58-jarige Republikein bleef er zoals gewoonlijk stoïcijns onder. Terwijl er heel wat op het spel staat. Als hoeder van de dollar is de Fed de machtigste centrale bank ter wereld. Aangezien de centrale bankiers sinds de kredietcrisis van 2008 met hun geldpers de economie overeind houden, kan Powell met recht tot de machtigste mensen op aarde worden gerekend. Dan moet hij wel herbenoemd worden. Komende februari loopt zijn eerste termijn af. Naar verwachting hakt president Biden op korte termijn de knoop door.

Onopvallende multimiljonair

Jerome ‘Jay’ Powell belichaamt als geen ander het cliché van een centrale bankier. Witte man, grijze haren, saai pak, hoge leeftijd. In een uitgebreid profiel deed New York Magazine een poging de getrouwde vader van drie kinderen op spannende hobby’s te betrappen. Verder dan ‘speelt gitaar’ en ‘fietst soms naar zijn werk’ kwam de auteur niet.

Het is juist die onopvallendheid waaraan de niet-econoom Powell zijn succes te danken heeft. Geboren als tweede van zes kinderen, in een gegoede katholieke familie uit Washington DC, trok hij in de jaren tachtig naar Wall Street. Daar was hij onder andere partner van de Carlyle Group, een bekende private equity-firma. Schattingen van zijn vermogen lopen uiteen van 20 miljoen tot 55 miljoen dollar.

Het was Barack Obama die de multimiljonair in 2012 tot Fed-bestuurder bombardeerde. Dat ging niet vrijwillig. De Republikeinen dreigden alle door de Democratische president voorgedragen centrale bankiers te blokkeren, als hij niet ten minste één van hen zou benoemen. Dat werd Powell. Geen rechtse rouwdouwer of anti-inflatoire havik, maar een man van het compromis. Een uitstekende netwerker bovendien.

Te klein

Vijf jaar later promoveerde Donald Trump hem tot monetaire opperpriester. Hij verving Janet Yellen. Met haar 1,60 meter vond de president haar ‘te klein’ om een centrale bank te leiden. “Hij is sterk. Hij is toegewijd. Hij is slim”, oordeelde Trump over haar 20 centimeter langere opvolger. Niet onbelangrijk: Powell deelde zijn voorliefde voor minder strenge bankregels en lage rente.

De waardering bleek van korte duur. Trump wilde de rente nog lager, om de economie te stimuleren en zo zijn herverkiezing zeker te stellen. Powell bleek over meer ruggengraat te beschikken dan gehoopt. Desondanks toonde hij zich de afgelopen jaren een warm voorstander van goedkoop geld. Onder zijn leiding versoepelde de Fed zelfs haar officiële inflatiedoel.

Veel waardering oogstte Powell voor de wijze waarop hij de Verenigde Staten door de coronacrisis loodste. Hij verlaagde de rente van 1,5 naar 0 procent. Tegelijkertijd kondigde de Fed aan voor 700 miljard dollar aan staatsobligaties en andere waardepapieren op te kopen. Inmiddels heeft het virus al 700. Amerikaanse slachtoffers geëist en tientallen miljoenen mensen werkloos gemaakt. Maar de recessie is niet de opmaat geworden naar de gevreesde nieuwe financiële crisis.

Helse week

Afgelopen zomer leek de herbenoeming van Powell dan ook een gelopen race. Van 40 door Reuters gepeilde economen, verwachtten er 36 dat Biden hem een tweede termijn gunt. Maar sindsdien regent het kritiek. De brandstofprijzen vliegen de lucht in, op de huizenmarkt dreigt een nieuwe zeepbel en de inflatie ligt inmiddels boven de 5 procent. Houdt Powell niet te lang zijn voet op het gaspedaal?

Linkse Democraten als Warren en Alexandria Ocasio-Cortez vinden hem te lief voor Wall Street. Op veel zorgen over de bijdrage van de financiële sector aan klimaatverandering valt Powell bovendien niet te betrappen. Als klap op de vuurpijl stapten afgelopen week twee regionale Fed-presidenten op. Ze worden verdacht van handel met voorkennis.

Amerikaanse media spreken van Powells week from hell. Hij blijft de grote favoriet, maar daarmee wordt de race om het voorzitterschap van de Fed toch nog spannend. Of dat Jerome Powell stiekem dwars zit? Aan het gezicht van de monetaire man-zonder-eigenschappen valt, zoals gebruikelijk, niks af te lezen.