✦
De kunstkamer van Cornelis van der Geest Willem van Haecht, 1628
Van de schilder Willem van Haecht (1593-1637) weten we niet veel. We kennen nog maar vier werken van zijn hand, waarvan er dan nog één spoorloos is. Hij is de schilder van opmerkelijke 'kunstkamers', een genre dat kort na 1610 ontstond en uitsluitend in Antwerpen vervaardigd werd.
AMAZONENSLAG
De benaming 'kunstkamer' verwees zowel naar het genre als naar de weelderige kamer zelf, die tot de nok gevuld was met kunst. Dergelijk privémuseum was een statussymbool: wie het zich kon permitteren, kocht kunst en pronkte daar ook mee. Tegelijk zorgden de kunstkamers voor kijkplezier en boden ze voldoende onderwerpen voor conversaties onder kunstconnaisseurs. Onder de 43 (!) minischilderijen op dit paneel (102 bij 137 cm), bevindt zich in de hoek rechts, boven de twee marmeren vrouwenbeelden, een werk van Jan van Eyck, dat inmiddels verloren is gegaan. Een van de grootste schilderijen is DeAmazonenslag (1615) van Rubens. Het gordijntje dat het schilderij moet beschermen tegen zon en stof is opengeschoven: er is hoog bezoek.
HOOG BEZOEK
Cornelis van der Geest, gefortuneerd specerijenhandelaar en eigenaar van de kunstcollectie, heeft de aartshertogen op bezoek. Hij wijst naar een van zijn topstukken: Madonna en kind van Quinten Massijs, de vader van de Antwerpse schildersschool. Aan de andere kant van het schilderij staat Rubens, die zich vooroverbuigt naar de enige twee figuren die zitten: de aartshertogen Albrecht en Isabella. Zij bezochten Antwerpen in augustus 1615. De fine fleur van de stad omringt hen: onder anderen burgemeester Rockox en schilder Antoon van Dyck. Toch is het schilderij niet zozeer een ooggetuigenverslag - sommige personen waren toen niet in Antwerpen en een aantal schilderijen werd pas na 1615 geschilderd - maar vooral een pronkstuk.
SCHELDE
Cornelis van der Geest bewoonde een groot pand in de Mattenstraat vlak bij het Kranenhoofd, een deel van de oude stad dat in de jaren 1880-'90 gesloopt werd voor de rechttrekking van de Scheldekaaien. Dat zijn huis nabij de Schelde stond, is duidelijk: door een van de ramen links zien we een zeilschip op de rivier. Het is ook een verwijzing naar het beroep van Van der Geest: als specerijenhandelaar was hij afhankelijk van de scheepvaart.
DOORKIJKJE
Rechts, boven de geopende deur, prijkt het familiewapen van Van der Geest. Zijn devies is 'Vive l'Esprit', een toespeling op zijn achternaam en een verwijzing naar 'spiritus', de inspiratie als bron van creativiteit. De man die het trapje opkomt, is vermoedelijk Willem van Haecht zelf, de schilder van deze kunstkamer en de conservator van de weelderige kunstcollectie van Van der Geest.
Dit werk hangt in Museum Rubenshuis, Wapper 7, Antwerpen. www.rubenshuis.be
