De kroniek van een aangekondigde nederlaag
Bij de tussentijdse Amerikaanse parlementsverkiezingen vandaag worden 37 senatoren en een geheel nieuw Huis van Afgevaardigden verkozen. De peilers zijn eensgezind dat de Democratische partij van president Obama een fikse nederlaag zal oplopen. De vraag is niet of de Democraten zullen verliezen, maar hoeveel.
De uitslag zal verregaande gevolgen hebben voor de resterende twee jaar van president Barack Obama’s ambtstermijn. Had hij het de voorbije twee jaar al aartsmoeilijk om zijn agenda door te drukken met meerderheden in beide huizen van het Congres, dan zou dat met een Republikeinse meerderheid in het Huis zo goed als onmogelijk worden.
Voor de Republikeinen komen er wellicht door de rechts-populistische Tea Party-beweging een aantal in het parlement. De Republikeinen kondigden al aan dat ze, als ze voldoende zetels winnen, zullen proberen om een aantal van Obama’s verwezenlijkingen ongedaan te maken, te beginnen met de eerder dit jaar goedgekeurde ziektehervorming.
Enthousiasmekloof
De Republikeinen moeten 39 zetels winnen om de meerderheid in handen te krijgen in het Huis. Alle peilers zijn het erover eens dat dat een zeer haalbare kaart is.
Dat de partij van de president verliest in de tussentijdse verkiezingen, is niet buitengewoon. De grootte van het Democratische zetelverlies kan dat wel worden. Washingtonwatchers vergelijken deze verkiezingen met die van 2004, toen de Democratische president Bill Clinton de meerderheid in het Huis verloor in een politieke aardverschuiving ten voordele van de Republikeinen.
De Democraten, die zich de voorbije maanden aan de verkeerde kant van een zogenaamde ‘enthousiasmekloof’ bevonden, ontplooiden de voorbije dagen een ultiem offensief om hun kiezers naar de stembus te krijgen. Daarvoor zetten ze ook president Obama in, die het hele land doorkruiste en op elke meeting herhaalde dat de Democraten alsnog kunnen winnen als alle mensen die in 2008 voor hem stemden ook dit jaar opkomen.
De belangrijkste Senaatsraces is die in de staat Nevada tussen de Democratische Senaatsvoorzitter Harry Reid en de Tea Party-kandidate Sharon Angle. Reid was aanvankelijk makkelijke winst voorspeld, maar Angle vocht verrassend terug en ligt in de laatste peilingen licht voorop. Als zelfs de Senaatsvoorzitter niet herkozen raakt, zou dat een psychologische klap van formaat zijn voor de Democraten.
In Florida bindt gouverneur Charlie Crist de strijd aan met de door de Tea Party gesteunde Republikein Marco Rubio en de Democraat Kendrick Meek. Crist was tot voor kort Republikein, maar verloor de voorverkiezing in zijn partij van Rubio. Als Crist verkozen wordt, zal hij wellicht in de Democratische senaatsfractie gaan zetelen. Aangezien Crist en Meek vooral stemmen van elkaar wegkapen, geven de peilers echter Rubio aan als winnaar.
Het resultaat in Florida kan veelzeggend zijn voor de presidentsverkiezingen van 2012. Obama won de staat in 2008. Als het grote Florida weer Republikeins gaat stemmen, is dat een potentieel probleem voor hem in 2012.
Min of meer de omgekeerde situatie doet zich voor in Alaska. Daar klopte Tea Party-man en Sarah Palin-protegé Joe Miller de zetelende Republikeinse senator Lisa Murkowksi in de voorverkiezingen. Murkowski komt op als ‘write in’-kandidate. Dat wil zeggen dat kiezers haar naam zelf op de kiesbrief moeten schrijven, wat alleen al vanwege de spelling van haar achternaam geen evidente opgave is. Het resultaat van die Republikeinse tweestrijd is dat de Democraat Scott McAdams in het conservatieve Alaska in extremis met de Senaatszetel kan weglopen.
Nipte races
Een aantal andere belangwekkende senaatsraces vinden plaats in Kentucky, waar Tea Party-favoriet Rand Paul op winst afstevent, in Wisconsin, waar het ernaar uitziet dat de Republikeinse zakenman Ron Johnson de progressieve voorman Russ Feingold na achttien jaar uit het zadel kan lichten, en in Illinois, waar Republikein Mark Kirk de Senaatszetel die tot voor twee jaar aan Barack Obama toebehoorde kan overnemen.
De eerste stembureaus sluiten om middernacht Belgische tijd. Omdat er een aantal zeer nipte races op het programma staan, is het zeer goed mogelijk dat een aantal belangrijke uitslagen - bijvoorbeeld uit Nevada of Alaska - pas woensdagochtend of nog later bekend zullen zijn.
