De hele Wetstraat gaat met de billen bloot, met dank aan deze satirische show in Oudergem

Theaters mogen de deuren weer opengooien, zo oordeelde de Raad van State. De politiek, die ’s ochtends nog geweigerd had, gaat zo met de billen bloot. En dat door toedoen van een satirische eindejaarsshow in Oudergem.

In allerijl beginnen coproducenten Christophe Cornet d’Elzius en Mathieu Pinte iets voor zessen iedereen op te bellen die een kaartje had gereserveerd. De lichten worden nog snel klaargezet, acteurs lopen zich warm. Het wonder is geschied: de voorstelling van die avond kan toch doorgaan. De Raad van State heeft hen zonet gelijk gegeven. Er is haast bij, de show begint om halfnegen.

Pinte en Cornet d’Elzius organiseren in het cultureel centrum van Oudergem op 28, 29 en 30 december hun eindejaarsrevue Demain, c’était mieux (‘Morgen was het beter’), een satirische terugblik op het voorbije jaar. “Van GLB naar Vandenbroucke, tot Delphine, Greta, Romelu en onze experts. Niemand blijft gespaard”, leest de aankondiging. Alleen, door de ingreep van het Overlegcomité van vorige week zagen ze hun voorstellingen geannuleerd. De politiek besliste alle publieksactiviteiten binnen te schrappen.

Daar lieten de twee het niet bij. “Collega’s uit de sector bereidden ook een procedure voor”, zegt Cornet d’Elzius, die ook jurist is. “Toch besloten we individueel naar de Raad van State te stappen, gezien de hoogdringendheid. Een eindejaarsrevue kun je niet uitstellen naar pakweg juni. Voor ons was dat een doorslaggevend argument.”

In hun pleidooi voerden de producenten aan dat de overheid onvoldoende had beargumenteerd waarom theatervoorstellingen niet meer konden doorgaan, terwijl andere activiteiten binnen, zoals trouwfeesten of horeca, ongemoeid werden gelaten. “Terwijl wij perfect veilig functioneren.”

Gelijk

Cornet d’Elzius en co. kregen gelijk. De beslissing van het Overlegcomité is volgens de Raad van State “disproportioneel” en “niet op adequate motieven” gebaseerd. Het gevolg van de juridische overwinning van het eerder bescheiden gezelschap is dat de hele cultuursector weer open kan. Cinema’s en andere binnenactiviteiten zouden volgens het arrest nog gesloten blijven. “Enkel een nieuw koninklijk besluit van de regering kan de situatie nog keren”, zegt de coproducent. “Maar ik denk niet dat veel ministers nu nog zin hebben om dezelfde beslissing te nemen.”

De druk was de voorbije dagen stelselmatig toegenomen. Beslissingen worden in het Overlegcomité in principe bij consensus genomen door alle regeringen in het land. Maar na dit Overlegcomité groeide er haast een consensus in de politiek dat de sluiting van de cultuursector te ver ging.

Afgelopen donderdag al uitte zowat elke partij van de federale meerderheid kritiek in de Kamer. Tegelijk kwam er vanuit de andere niveaus verzet. Verschillende Vlaamse Parlementsleden zoals Lotte Stoops (Groen), Orry Van de Wauwer (CD&V) en Stephanie D’Hose (Open Vld) trokken zondag mee de straat op met de cultuursector.

Maandag stelde de Franstalige minister van Cultuur Bénédicte Linard (Ecolo) dat de beslissing herzien moest worden, een dag later zei PS-voorzitter Paul Magnette in L’Echo dat het Overlegcomité “zich collectief vergist had”. Zeker in Franstalig België, waar het cultuurprotest het luidst is, was de drang groot om afstand te nemen van het beleid waar ze mee verantwoordelijk voor waren.

Toch hield de federale regering voet bij stuk, zo bleek ook uit het overleg dat minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) dinsdagochtend nog had met de sector. Afspraken maken over wanneer de sector weer open zou kunnen, werden snel afgeweerd. Dat was hooguit voer voor een volgend Overlegcomité, indien de coronacijfers het zouden toelaten. Wel kon gepraat worden over de manier waarop de heropening stapsgewijs zou kunnen worden georganiseerd. Vandenbroucke wilde daarbij ook een beleid uittekenen dat meer op maat was van de mogelijkheden en de grootte van de zalen.

Alleen, na het arrest van de Raad van State dinsdagavond zag de federale regering zich al snel genoodzaakt om op dat standpunt terug te keren. Na een eerste spoedoverleg tussen de federale topministers gaf minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (CD&V) al in het VRT-journaal te kennen dat een volledige sluiting van de baan was. “Het is duidelijk dat de cultuursector zijn stem luid heeft laten weerklinken”, zei ze. “Ik denk dat we daarmee rekening moeten houden.”

Terug

Later op de avond bevestigde de regering dat er teruggekeerd wordt naar de maatregelen van voor het laatste Overlegcomité, waarbij het aantal toeschouwers beperkt was tot 200 mensen. De regels voor de bioscopen worden gelijkgeschakeld met die in het theater. Bovendien komt er overleg met de sector om een systeem op punt te zetten waarbij er meer op maat gewerkt wordt. In plaats van één maximumcijfer zal de capaciteit van elke zaal worden bepaald op basis van de grootte en de ventilatiemogelijkheden. Wat niet lukte met een betoging, lukt via juridische weg wel. Plots gaat de regering toch door de knieën.

De hele gang van zaken toont aan dat de besluitvorming van het Overlegcomité rammelt. Eerst komen er adviezen van diverse experts, vervolgens neemt de federale regering positie in, om dan op het Overlegcomité met de regio’s tot een uitkomst te komen die niemand eigenlijk wilde. Om tot dat inzicht te komen, was blijkbaar een satirische eindejaarshow nodig. Alsof die nog niet genoeg inspiratie had.