‘De hele affaire van Diana hangt Charles nog altijd boven het hoofd’

Hoe bracht Charles het ervan af op zijn eerste kerstspeech?

“Hij bleef trouw aan het format van zijn moeder, die dit jaar overleed. Net als de Queen plaatste hij dienstbaarheid centraal: Charles had het uitgebreid over de publieke dienstverlening. Dat is momenteel een hot topic in het Verenigd Koninkrijk: de National Health Service (NHS, het publieke gezondheidsstelsel, PG) staakt nu. Door hun belang te benadrukken, heeft Charles hen een hart onder de riem gestoken.

“Daarnaast vermeldde Charles het Gemenebest, wat ook zijn moeder altijd deed. De christelijke boodschap die hij gaf, is ook een klassieker. Wel interessant is dat Charles, als hoofd van de anglicaanse kerk, meer dan zijn moeder andere godsdiensten in de verf zette. Hij wil zich duidelijk profileren als koning van iedereen. Nu al lees je dat andere godsdiensten een prominente plaats zullen krijgen op zijn kroning. Dat wordt goed onthaald. De koninklijke familie is bijvoorbeeld vrij populair bij moslims en hindoes.”

Charles heeft zijn eerste honderd dagen erop zitten. Hoe doet hij het?

“Op pengate na - een filmpje waarin hij zich opwindt over een lekkende vulpen -, doet hij het eigenlijk vrij ordentelijk. Zo zwijgt hij zedig over de hele affaire met Harry en Meghan. Nu, zijn speech was al opgenomen voor de eerste aflevering van hun Netflix-serie werd uitgezonden. Dat zij niet vermeld werden in de speech en troonopvolger William en Kate wel? Enkel de working royals kwamen in beeld. Over alle niet-werkende royals, zoals Harry, Meghan en Andrew, zweeg Charles zedig. Dat is niet toevallig.”

De hele Harry en Meghan-affaire en de televisieserie The Crown, waarin Charles’ uitspattingen nog eens in de verf gezet werden, zullen hem toch geen goed gedaan hebben?

“Buckingham Palace hanteert de strategie die het al jaren volgt: niet reageren. Ze willen een antwoord geven via hun gedrag, niet in woorden. Dat lijkt op bijval te kunnen rekenen bij het publiek. De boodschap lijkt te zijn: negeer die mensen in Amerika (Harry en Meghan, PG) maar. Voorlopig staat Charles dus op een goed blaadje. Hij beleeft zijn honeymoon.”

Zal Charles erin slagen even geliefd te worden als de Queen?

“Dat is moeilijk. William blijft nog altijd de populairste royal. Charles zal zich op termijn wel ontpoppen tot grootvader van de natie en iets populairder worden. Maar hij zal nooit zo geliefd zijn als zijn moeder. Daarvoor hangt de hele affaire met Diana hem nog te veel boven het hoofd. Veel heeft natuurlijk ook te maken met het feit dat Charles zich jarenlang over allerlei zaken kon uitspreken als kroonprins. Noem een onderwerp en Britten weten wat Charles erover denkt. Terwijl zijn moeder erg jong koningin is geworden. Daardoor hield ze zich altijd op de vlakte en hebben we eigenlijk nooit geweten wat ze dacht. Dat is haar grote kracht gebleken.

“In die zin is het interessant dat Charles nu in de voetsporen van zijn moeder treedt in de speech. Twintig jaar geleden vreesden Britten dat hij te controversieel zou zijn. In 1995 nog gaf Diana een beroemd interview waarin ze zei dat Charles niet geschikt zou zijn als koning. Ze dacht dat hij zich niet zou kunnen inhouden en over alles een opinie zou hebben - wat ondenkbaar is voor een koning. Toch blijkt dat nu in de plooi gevallen te zijn.

“De eerste test daarvoor was de klimaattop in Egypte. Tot voor kort was Charles daar altijd een van de aanwezigen. Downing Street (waar de Britse premier woont, PG) had al laten blijken dat ze zo’n optreden niet zouden appreciëren. Daar heeft Charles zich naar geschikt. Twintig jaar geleden zou dat niet zo geweest zijn.”