De grenzen van fatsoen worden in Koksijde zo ver overschreden dat ze niet eens meer in zicht zijn

Toen de sp.a-burgemeester van Landen met de feestmuziek van dj Jos Roma-families de gemeente wou uitjagen, kon je dat nog als onbeholpen repressie van een lokale amateur-politicus wegzetten. De kritiek was niettemin genadeloos - en terecht - omdat de dwaze actie de ondergrens van de menswaardigheid raakte.

In Koksijde zijn we de eenmalige uitschuiver allang voorbij. Er zit een systeem in de manier waarop burgemeester Marc Vanden Bussche de asielzoekers in zijn gemeente kennelijk en herhaaldelijk criminaliseert en stigmatiseert. Daarbij worden de grenzen van fatsoen zo ver overschreden dat ze niet eens meer in zicht zijn. Asielzoekers moeten een badge dragen, de politie moet dagelijks willekeurig en in kogelvrije vest het centrum mogen controleren. Bij het minste vergrijp zou de politie iemand 12 uur lang kunnen vasthouden... en ga zo maar door. Er zijn voldoende gezaghebbende getuigen van de vergaderingen waarop de burgemeester en zijn politiechef hun plannen hebben op tafel gelegd.

De burgervader van Koksijde slaat zo ver door dat het zelfs staatssecretaris voor Asiel Theo Francken (N-VA) te bar wordt. "De angst voor het vreemde kan geen excuus zijn voor het criminaliseren van asielzoekers", parafraseert Francken zijn partijgenoot en Koksijdenaar Sander Loones. Inderdaad.

De xenofobe ideeën van Vanden Bussche roepen herinneringen op aan de allerdonkerste pagina's uit de recente Europese geschiedenis. Dat een politicus zelf die historisch zwaarwichtige referentie niet vat, diskwalificeert hem voor elke bestuurlijke verantwoordelijkheid. Neen, de totalitaire staat zal niet uitgeroepen worden aan de westkust, maar een vorm van alledaags, banaal fascisme toont hier wel zijn lelijke gelaat. Hier wordt een repressiebeleid gepropageerd dat mensen verdacht en minderwaardig maakt op basis van afkomst en etnie. Er is geen millimeter marge om deze ideeën te vergoelijken.

Toch heeft het tot diep in de middag geduurd vooraleer de partij van de burgemeester, de Open Vld, van een reactie beviel. Er worden per communiqué wat hooggestemde liberale gedachten herhaald, maar voorts wordt de burgemeester geenszins teruggefloten. Blijkbaar heeft het strategische opbod van repressie voorrang gekregen op de principes van vrijheid en gelijkwaardigheid. Het ideologisch congres dat Open Vld toevallig ook deze week aankondigde komt dan ook als geroepen. Na Koksijde kunnen de Voormalige Liberalen en Democraten zich buigen over de vraag wat hun ideologie nog waard is als zelfs een apart politieregime voor vreemdelingen geen verontwaardiging meer oproept.