De goedheilige man bestaat niet

Herinnert u zich dat gevoel nog uit uw kindertijd? Toen u van een oudere broer of zus of op de speelplaats hoorde dat 'hij' niet bestond. Dat u ook zelf in de smiezen kreeg dat er iets niet in de haak zat met die stoomboot uit Spanje, maar dat u de mythe toch maar bleef geloven. Tot op de dag dat ook u de dramatische waarheid wel onder ogen moest zien.

Een soortgelijk sinterklaasmoment beleven duizenden sportliefhebbers nu, met de bekentenis van het systematische en langdurige dopinggebruik van wielrenner Lance Armstrong. Ook Lance Armstrong - de mythe, niet de mens - heeft dus nooit bestaan. En ook al konden zelfs de meest goedgelovige supporters al langer niet meer om de zware bewijslast heen, die bevestiging komt als een zware klap.

Dat Lance Armstrong in een interview met Oprah Winfrey zelf de genadeslag voor zijn eigen standbeeld zou uitdelen, verrast. De financiële implicaties van zijn biecht zouden erg hoog kunnen uitvallen. De gevallen renner die onder ede zwoer nooit verboden middelen gebruikt te hebben, bevestigt immers tegelijk dat hij zich schuldig heeft gemaakt aan meineed. Bedrogen investeerders en sponsors kunnen nu aanschuiven om hun geld terug te eisen. Of Armstrong al afspraken met zijn schuldeisers heeft gemaakt en of dat deze wanhoopsdaad kan verklaren, zal de toekomst uitwijzen.

Relevanter is de vraag hoezeer de klap die Armstrong nu aan zichzelf uitdeelt ook de rest van de wielersport treft. Je kunt stellen dat het wielrennen de voorbije tien jaar gezonder gemaakt is, maar tegelijk blijft de sport de verdenking op zichzelf laden. Of moeten we echt geloven dat oud-renners die in hun tijd rondreden met bloed dat stijf stond van de epo vandaag verveld zijn tot de beste begeleiders van jong talent?

Armstrong mag dan uniek zijn omdat hij een ploeg ontwikkelde die dopinggebruik tot een systematiek verfijnde, de Amerikaan sleurt in zijn val ook internationale sportbestuurders, ploegleiders en collega's mee. Velen van hen zitten nog altijd op exact dezelfde plaatsen als tien jaar geleden en ze worden nog altijd met de egards van helden ontvangen. Niet alleen Lance Armstrong moet uit de erelijsten van de wielersport geveegd worden, misschien is het correcter om die hele periode uit de tabellen te schrappen.

Is dit dan het einde van het wielrennen als sport? Die begrafenis is al vaker besteld, en ook dit keer zal de koers de doodsmak wel overleven. Wat wel dood is, is de mythe van het wielrennen als wereldsport. Nadat kans op kans verkeken werd om in het reine te komen, zal het grote multinationale geld mogelijk definitief wegvloeien uit de sport. De wielersport zal nu noodgedwongen terug moeten keren naar haar regionale, bijna folkloristische basis om en rond de heuvels, kasseien en bergen van West-Europa. Misschien verliest de sport zelfs haar olympische status. En misschien is dat niet eens zo erg. Alleen een waarheidscommissie kan het wielrennen alsnog een nieuwe start geven.

Historisch gezien is wielrennen - in tegenstelling tot voormalige elitesporten als voetbal, rugby of tennis - altijd een volkssport geweest. Het verklaart haar populariteit in onze omstreken, maar misschien ook waarom de koers altijd een arena van list en bedrog is geweest. Voor vele van haar gladiatoren was het wielrennen een unieke kans om zich te ontworstelen aan een grauw bestaan, en dus mocht er al eens vals gespeeld worden. Lance Armstrong en zijn medeplichtigen hebben dat bedrog enkel naar een systematisch en technologisch niveau gemondialiseerd. Dat tijdperk is nu voorbij, maar het is een illusie dat alle bedrog mee met de Amerikaan vertrokken is.

Bart Eeckhout
Chef M