De Europese missie van De Croo: premier hoopt op breed akkoord om gasprijzen te bevriezen

Ook België hoopt later deze week een Europees akkoord te vinden over de bevriezing van de gasprijzen. Dit moet gezinnen en bedrijven beschermen tegen prijspieken.

De Europese staatshoofden en regeringsleiders verzamelen donderdag en vrijdag in Brussel. Bovenaan op de agenda staan de torenhoge energieprijzen. De hoop van zuiderse lidstaten zoals Italië, Spanje en Griekenland maar ook van Frankrijk en België is om een akkoord te vinden over de bevriezing van de gasprijzen.

Het Belgische voorstel, dat deze krant heeft ingekeken, koppelt een bevriezing van de Europese gasprijzen aan een samenaankoop van gas door de lidstaten. Concreet zouden lidstaten vanaf een - nog te bepalen - prijsniveau hun gezamenlijk gewicht in de weegschaal leggen voor de aankoop van gas. Volgens nieuwswebsite Politico wil ons land dit prijsplafond instellen op 120 euro per megawattuur. Binnen de federale regering heeft men het over 100 of 120 euro. Vandaag schommelt de gasprijs op de toonaangevende TTF-beurs rond 100 euro per megawattuur.

Europese samenaankopen hebben hun nut al bewezen tijdens de coronacrisis, bij de bestelling van vaccins. De hoop is dat alleen de komst van een nieuw mechanisme om prijspieken af te toppen de energiemarkt al wat kan kalmeren. Door een prijsplafond te koppelen aan een samenaankoop en niet aan een feitelijke prijsbevriezing wordt een harde stop van de Europese gashandel vermeden.

Oorlog

Binnen Europa zijn vooral de zuiderse lidstaten gebrand op een snel akkoord over de hoge energieprijzen. Premier Alexander De Croo (Open Vld) zat maandagavond samen met Spaans premier Pedro Sánchez. Dinsdag had hij contact met Duits bondskanselier Olaf Scholz. De noordelijke EU-lidstaten, aangevoerd door Duitsland en Nederland, staan op de rem.

Volgens Politico spelen Duitsland en Nederland “de rol van de boze liberalen” door de andere lidstaten eraan te herinneren dat buitenlandse gasleveranciers hun waar weleens elders zouden kunnen verkopen als Europa niet hoger wil gaan dan een politiek bepaald prijsniveau. Dat terwijl het cruciaal is dat Europa zijn gasreserves kan aanvullen tegen het najaar. Om gewapend aan de winter te beginnen, zonder al te grote problemen.

Sinds het najaar van 2021 heeft Rusland de Europese energieprijzen naar recordhoogtes gebracht door veel minder gas dan normaal te verkopen. De oorlog in Oekraïne heeft de prijzen nog verder opgedreven. Het gevolg hiervan zien we elke dag om ons heen: hoge facturen, inflatie, een sputterende economie en regeringen die diep in hun zakken tasten om de pijn te verzachten.

Oostenrijk heeft maandag 2 miljard euro vrijgemaakt om de hoge energiefacturen van zijn bevolking te verlagen. Italië heeft vorige vrijdag 4,4 miljard euro extra opzij gezet om de prijzen aan de pomp te drukken en 5 miljoen kwetsbare gezinnen te beschermen. In België is de regering-De Croo begin vorige week een derde energieakkoord overeen gekomen ter waarde van 1,3 miljard euro. Dat geld dient onder meer om de btw op gas te verlagen.

Vuist

Minister van Energie Tinne Van der Straeten (Groen) benadrukt sinds februari dat ook Europa zijn deel moet doen in de strijd tegen de hoge energieprijzen, aangezien die op het Europese niveau bepaald worden. Van der Straeten had de leiding in de uitwerking van het Belgische voorstel. “Ongeziene tijden vragen ongeziene maatregelen. Veel lidstaten hebben ze zich aangesloten bij mijn voorstel. Een gasprijsbevriezing in combinatie met gezamenlijke aankoop van gas is de oplossing om een vuist te maken tegen Poetin”, aldus minister Van der Straeten.

“We hebben indruk dat het de goede richting uitgaat en dat de Belgische voorstellen een brug kunnen slaan tussen verschillende landen. Onze inspanningen van de voorbije weken lijken te renderen”, laat ook het kabinet van premier De Croo weten.

Woensdag komt de Europese Commissie met een aantal ideeën die het debat onder de lidstaten donderdag en vrijdag mee zullen sturen. Volgens een intern document dat persagentschap Reuters dinsdag ingekeken heeft, zijn de lidstaten het alleszins al eens over de samenaankopen an sich.