‘De eerste Vlaamse belastingambtenaar met zo’n luchtdrukgeweer zal sowieso niet voor morgen zijn’, weet deze vakbondsman

Als het van Vlaams minister van Financiën Matthias Diependaele (N-VA) afhangt, worden Vlaamse belastingambtenaren in de toekomst uitgerust met een luchtdrukgeweer, pepperspray en handboeien bij controles op de baan. Jan Van Wesemael (ACOD) reageert voorzichtig op het voorstel: ‘We mogen van die mensen ook geen cowboys maken.’

Vorig jaar zijn er bij controles op de baan 38 incidenten gemeld tegenover Vlaamse belastingambtenaren, het dubbele van het jaar voordien. Maakt u zich daar zorgen over?

“Het is niet dat er doden of zwaargewonden zijn gevallen, maar er zijn natuurlijk wel voorbeelden van fysieke agressie waarbij een controleur zich niet veilig voelt. Op dit moment dragen die mensen enkel een kogelvrij vest, en in de meeste situaties volstaat dat. Ik schat dat negen op de tien controles op de baan gebeuren met de politie erbij, of de wegenwacht. Dan is er weinig gevaar op escalatie. Maar af en toe zijn er ook spontane controles waar niemand anders bij betrokken is. Als er dan sprake is van agressie, kan je jezelf niet echt verweren met enkel een kogelvrij vest.”

Wat doet een Vlaamse ‘belastingambtenaar op de baan’ precies?

“Vooral langs de snelwegen gaan ze kijken of de nummerplaten herkend worden en de verkeersbelastingen wel correct betaald zijn. Wie niet in orde is, wordt dan van de autostrade afgeleid en gevraagd om direct te betalen. Die controles gebeuren regelmatig, vaak op vaste plaatsen zoals in Wetteren. Het is een vrij klein team, ik schat nog geen honderd controleurs. Maar ze brengen wel veel geld binnen.”

De boetes kunnen oplopen tot 5.000 euro. Is dat de reden waarom de sfeer soms omslaat?

“Het zijn inderdaad forse bedragen, en soms gaat het over vrachtwagenchauffeurs die vanuit het buitenland door België passeren. Als zij aan de kant worden gezet, dan worden ze eigenlijk een beetje gestraft omdat de baas zijn papierwerk niet op orde heeft. En dan moet je ook nog eens meteen betalen, want anders wordt je voertuig met een klem vastgezet. Zo’n situatie kan voor spanningen zorgen.

“Ook voor particulieren geldt dat natuurlijk. Als je op zo’n moment niet genoeg cash op zak hebt of op je bankkaart hebt staan, dan heb je een probleem. Dat mensen dan even kwaad worden als hun auto afgepakt wordt, kan ik begrijpen. Maar ze mogen die kwaadheid niet afreageren op de ambtenaar. Die voert ook maar zijn taak uit.”

Is het daarom een oplossing om die mensen extra te bewapenen? Volgens minister Diependaele gaat het over ‘defensieve wapens’, maar het blijft een enorme verantwoordelijkheid.

“Er is ons niet om advies gevraagd, dus we zullen ons daar eerst over moeten beraden. Ik sluit het idee in eerste instantie niet uit. Niemand loopt graag het risico dat zo’n situatie op de baan eens echt escaleert. Maar ik weet eigenlijk niet of de ambtenaren zelf vragende partij zijn voor die defensieve wapens. Toen de dienst bij de staatshervorming overgeheveld werd naar het Vlaamse niveau, droegen die ambtenaren nog echte geweren. Maar die zijn afgevoerd, omdat het takenpakket veranderde. Daar is naar mijn weten weinig commotie over geweest.

“Niet iedereen voelt de behoefte om cowboy te gaan spelen, en we mogen van die mensen al zeker geen cowboys maken. Tegenover die verantwoordelijkheid zal dus ook een opleiding moeten staan. Dat kan natuurlijk wel een extra drempel zijn voor mensen die de functie willen uitoefenen.”

Zo'n opleiding hoort alvast bij het voorstel. U schiet het dus niet bij voorbaat af?

“Neen, als het een weloverwogen beslissing is, kan dit zeker bespreekbaar zijn. Maar zelfs als dit erdoor komt, volgt er wellicht een heel traject. De eerste Vlaamse belastingambtenaar met zo’n luchtdrukgeweer zal sowieso niet voor morgen zijn.”