De Dikke Delvaux weet alles over Belpop. Wat weet u over Jan Delvaux?

“Jan Delvaux is op jonge leeftijd in een vat met Belpop-verhalen gevallen”, staat te lezen op de achterflap van het nieuwe boek Belpop Bonanza. Hij weet zoveel over de Belgische popgeschiedenis, dat hij er binnenkort ook een vierde theatershow mee vult.

Belpop bestaat bij gratie van dit land, vindt Delvaux. Dat zit zo: in twee stappen kun je iedereen met iedereen verbinden. Elke Belg kent wel iemand die in een groep speelt, en staat zo al snel dicht bij zijn lokale helden. Hij noemt dat de buurjongensfactor.

In het geval van de jonge Delvaux gaat het om een veelheid aan proximiteit. Stoy Stoffelen, drummer van Raymond van het Groenewoud, woont om de hoek. Kris Stuyven, broer van Daan, zit in dezelfde klas. In zijn dorp ontstaat een wereldberoemd muziekfestival, en Arbeid Adelt! neemt er zijn eerste single op.

Puntig artikel

Eind jaren 80 interviewt hij Arbeid Adelt!-frontman Marcel Vanthilt in Londen. Delvaux is dan rockjournalist bij Knack, zijn gesprekspartner vj op MTV. Het wordt een puntig artikel, onder de noemer: ‘België kan de pot op’. “Op wonderbaarlijke wijze had Jan me helemaal doorgrond”, vindt Vanthilt.

Terug in eigen land, spreken de twee af voor koffie. Zes uur later hebben ze 700 ideeën én een eigen firma: Mumbo Jumbo. Qu'est-ce que je vous?, een tv-programma over Wallonië, is hun eerste wapenfeit. Maar BRT bestelt geen tweede seizoen, dus kopen ze in 1992 zelf wat zendtijd bij VTM. “Dat is Jan, er staat geen rem op zijn ideeën.”

Een minuut in het reclameblok na middernacht kost 125 euro. Een bedrag dat ze integraal verhalen op sponsor Apple Computers. In hun minishow Kwiek verkopen Delvaux en Vanthilt – gehuld in veel te fel gekleurde pakken – vooral onzin. Geen hond kijkt, maar de pers is wild.

Mumbo Jumbo verzint ook radiospots, reclamecampagnes en tv-zenders. En het maakt uiteindelijk 75 live-uitzendingen van Tilt! voor VTM. Allemaal vanuit een kantoor in Mechelen, met slechts twee werknemers. Dat zijn vandaag geen onbekenden. Irene Rossi organiseert Couleur Café en is vereeuwigd in een nummer van De Mens. Olivier Goris is Woestijnvis-oudgediende en tegenwoordig netmanager van Eén.

Midden jaren 90 verhuist Vanthilt naar de VS, en neemt de bedrijfsnaam mee. Maar Delvaux blijft in sneltreintempo ideeën produceren en start in 2000 een nieuwe fabriek met Danielle Gielen: Vegas. Vanuit een kantoor boven Café Commerce in Leuven verzinnen ze de naam van museum M in Leuven, winnen ze met Borgloon de Monumentenstrijd van Canvas en maken ze met Stijn Meuris een lezingenreeks over sterrenkunde.

Autist, op een goeie manier

Parallel legt Delvaux de basis voor zijn encyclopedische Belpop-kennis. Eerst als redacteur voor het Studio Brussel-programma Het Verhaal van de Pop, waaruit in 1997 het eerste boek Big in Belgium wordt gedistilleerd. Later vertelt hij er zelf over in Brussel Vlaams op StuBru, en sinds 2009 heeft hij zijn wekelijkse rubriek in het Radio 1-programma Allez Allez: ‘De Dikke Delvaux’.

Voor Belpop Bonanza – de theatershow – krijgt hij muzikale ondersteuning van Jimmy Dewit (dj Bobby Ewing). Toch scheelt het niet veel, of de show gaat niet door. Tijdens een doorloop, een week voor de première begin 2012, ziet de meesterverteller het niet meer zitten. Midden in het eerste verhaal stopt hij. “Het gaat niet.” En hij gaat af. Het gegeven dat er straks 300 mensen naar hem zullen kijken, trekt hij niet.

Regisseur Ludo Hoogmartens vindt een “totaal ontredderde Jan Delvaux” in de kleedkamer. “Jan is een autist, maar op een goeie manier. Hij weet wat hij wil. Als het dan niet zo gebeurt, klapt hij dicht.” Maar Hoogmartens kan Delvaux overhalen. Belpop Bonanza wordt overal enthousiast onthaald.

De voorstelling zit nokvol vertrouwelijke informatie uit de Belgische muziekscene. Tom Barman typeert die aanpak van Delvaux als een product van iemand die – net als hij – verzot is op “quotes, weetjes, parallellen zoeken, onnodig doordenken, vergezochte besluittrekkingen, lijstjes en roddels”. Dewit noemt het vooral datamining. Dingen die ogenschijnlijk “geen fluit” met elkaar te maken hebben, worden op de harde schijf van Delvaux moeiteloos aan elkaar gekoppeld.

Uitknop

Zo is ook de terugkeer van André Brasseur ontstaan. In 2012 ziet Dewit de gepensioneerde hammondkoning zichzelf begeleiden in een café in Brussel. “Zou het niet geweldig zijn om André nog eens met een échte liveband te zien”, zegt hij tegen Delvaux. Drie jaar later staan er enkele Brasseur-deuntjes op Funky Chicken. Delvaux staat mee bij de wieg van die compilatieparel en linkt de herontdekking aan de eerdere uitspraak. Hij neemt Dewit mee op daguitstap naar Namen. Op de stoep van Brasseur overtuigt hij de man om weer te gaan toeren. Aan een boekingsagent, manager, startbudget en repetitieruimte heeft het brein van Delvaux al lang gedacht.

Vandaag is die manager medevennoot van de pas opgestarte uitgeverij Sylvain. “Hij belt bijna dagelijks, minstens een uur”, zegt Leslie Vantomme van Working Class Heroes. “Als Jan langskomt, annuleer ik al mijn afspraken. Want eenmaal hij begint te vertellen, is er geen ophouden aan.”

En niemand die de uitknop al heeft gevonden. “Ik zou niet met hem getrouwd willen zijn”, vat Vanthilt het samen. Iets wat Delvauxs eigenlijke echtgenote Ina graag tegenspreekt. “Wanneer Jan thuiskomt, is hij gelukkig uitgepraat.”

Belpop Bonanza verschijnt 13/11 bij Sylvain. Belpop Bonanza Quattro, première 30/11 in Leuven, daarna op tournee. Belpop Bonanza TV, 25-29/12 op Canvas. belpopbonanza.be