‘De Britse variant zit volop in groeispurtfase’

Is dit een keerpunt?

“Ja, dit zat er natuurlijk al even aan te komen. Als je de cijfers volgt, zag je al een tijdje dat de dalende trend die al een tijdje gaande was, stagneerde. Nu zie je dat dat omslagpunt bereikt is. Er zijn nu gemiddeld 5 procent meer besmettingen dan de week ervoor, terwijl er minder getest werd (-16 procent). En als je de cijfers van donderdag, de laatste dag waarvan we volledige cijfers hebben, vergelijkt met de donderdag van de week ervoor, dan zie je toch een stijging van 25 procent. Het valt ook op dat de stijgingen sterker zijn in Vlaanderen, bijvoorbeeld in Oost-Vlaanderen (+20 procent) of Vlaams Brabant (+14 procent).

“Waar we ons toch wel wat zorgen over maken, is de stijging van de positiviteitsgraad. Een stijging van 5 procent naar 6 procent lijkt niet veel, maar dat hebben we eigenlijk sinds eind oktober niet meer gezien. We denken wel dat er mogelijk nog een milderend effect komt van de krokusvakantie. Anders dan bij andere vakanties verwachten we nu geen effect van terugkerende reizigers, dus dan zou zo’n week vakantie toch voor wat afkoeling moeten zorgen.”

Is die stijging in aantal besmettingen dan te wijten aan de varianten die zich doorzetten?

“Je kunt dat nooit precies zeggen, maar het kan moeilijk anders. Minister (van Volksgezondheid Frank) Vandenbroucke (sp.a) zei gisteren nog dat de Britse variant verantwoordelijk is voor een derde van de besmettingen, maar dat is het laatste vastgestelde cijfer. Volgens onze modellen gaat het ondertussen al om de helft van de besmettingen. Die Britse variant zit dus volop in een groeispurtfase.

“Sinds begin januari is het aandeel van die variant gestegen van 5 tot 50 procent, de komende weken zal dat veel sneller gaan. Waarschijnlijk zitten we over twee á drie weken aan 80 procent. Daarna zal die snelheid weer afnemen. Overal in Europa zie je eigenlijk hetzelfde gebeuren: in Nederland komt 70 procent door de Britse variant, in Ierland 90 procent, in Portugal 75 procent.

“Het zijn nu een aantal cruciale weken. Eens we die 80 procent halen, zal er sowieso meer druk komen op het systeem. Maar in bijvoorbeeld Denemarken zie je dat ze met een aandeel van 66 procent van de Britse variant toch dalende besmettingscijfers hebben. Dat die Britse variant hier dominant wordt, hoeft dus op zich geen catastrofe te betekenen, zolang we ons goed aan de maatregelen blijven houden.”

Hoe zit het met de andere varianten?

“Het aandeel van de Zuid-Afrikaanse variant wordt nu op 5 procent geschat, de Braziliaanse op een halve, al kunnen we daar niet precies zijn. Aangezien de Britse variant zelf een stukje besmettelijker is, werkt die dus waarschijnlijk als een buffer voor de andere. Anders zouden die andere varianten zich veel sneller verspreiden.”

Deze stijging in besmettingen valt samen met de start van het tweede semester aan het hoger onderwijs. Schuilt daar gevaar in?

“Ik denk dat dat wel meevalt. Het is niet zoals in september natuurlijk, het tweede semester is gestart met de handrem op. Er is bijvoorbeeld ook weinig contactonderwijs. In september was het idee nog: dat zal allemaal wel meevallen. Nu zijn we ons allemaal bewuster hoe snel het fout kan lopen, ook studenten.”

Is er dan nog ruimte voor versoepelingen vrijdag, zoals heel wat sectoren op aandringen?

“In dat debat gaan we ons niet mengen. Het is aan ons om context te geven en de cijfers te duiden, het is aan de politieke verantwoordelijken om de knopen door te hakken.”

Genoteerd. Moeten we ons ten slotte zorgen maken over de drukte die het mooie weer met zich meebrengt?

“Door de beelden die we te zien krijgen, krijgen we de indruk dat er overal gefeest wordt. Maar dat zijn veeleer de uitzonderingen natuurlijk. Ik denk dat de meeste mensen zich prima aan de regels houden. Ik zie het goede weer dus vooral als slecht nieuws voor het virus, en goed nieuws voor ons welzijn.”