Terugblik1 jaar corona
De absurde week die tot de eerste lockdown leidde: ‘Laat ik de verwarring wegnemen. Er komt een drama op ons af’
Exact een jaar geleden kopte De Morgen op de voorpagina ‘Keerpunt: eerste doden in ons land’. Een week later, op 18 maart 2020, ging ons land in lockdown. Hoe zag die absurde week er uit?
Donderdag 12 maart
Marc Van Ranst: ‘Als de politiek het niet wil zeggen, dan doe ik het: verbied alle evenementen’
Terwijl we het begin maart nog moesten stellen met het ‘Blijf in uw kot’-advies van toenmalig minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open Vld), groeit het besef dat het advies weleens een verplichting zou kunnen worden. Omdat een beslissing van de politiek uitblijft, beslissen steden en gemeenten, cultuurhuizen en sport- en jeugdbewegingen op eigen houtje evenementen en bijeenkomsten af te gelasten. Ook experts voeren de druk op de regering om verregaandere maatregelen te nemen op. “Als de politiek het niet wil zeggen, dan doe ik het: verbied alle evenementen”, klinkt dat uit de mond van viroloog Marc Van Ranst.
Toenmalig burgemeester van Knokke, Leopold Lippens, wacht niet op een teken van leven van de regering, en legt de inwoners van zijn gemeente zelf een lockdown op. Door de groeiende onrust, beginnen mensen massaal te hamsteren. Vooral toiletpapier blijkt bijzonder populair, en in geen tijd zijn de winkelrekken leeg.
Het blijft de hele dag oorverdovend stil in politieke hoek. Uiteindelijk houdt premier Sophie Wilmès om 22.30 uur een persconferentie waarin een reeks maatregelen wordt aangekondigd.
Vrijdag 13 maart
Jean-Marie Dedecker: ‘Vrouwen kunnen nog steeds een kus krijgen van mij’
Het heeft bijzonder lang geduurd, maar de regering-Wilmès heeft dan toch een reeks ‘drastische’ maatregelen afgekondigd in de strijd tegen het coronavirus. Alle evenementen worden afgelast, cafés en restaurants moeten vanaf middernacht de deuren sluiten, en de lessen in de scholen worden na het weekend opgeschort.
In verscheidene cafés wordt meteen het voornemen gemaakt om er nog een laatste keer een lap op te geven, tot grote wanhoop en ergernis van viroloog Marc Van Ranst. Ook elders dringt de ernst van de zaak nog niet meteen door. Zo poneert LDD-voorzitter Jean-Marie Dedecker dat “die draconische maatregelen tegen het coronavirus overdreven” zijn, en dat vrouwen van hem nog altijd een kus kunnen krijgen.
Zaterdag 14 maart
Dan maar shoppen en op café over de grens: ‘De mensheid op haar laagst’
Na het laatste lockdownfeestje in cafés en restaurants in eigen land, trekken Belgen massaal de grens over om in Nederland te gaan shoppen of een terrasje te gaan doen. ‘Onaanvaardbaar’, vinden experts, die de regering al meteen oproepen nog strengere maatregelen te nemen.
Tegelijk is er bij velen wel een grote angst voor het virus. Zo krijgen ziekenhuizen sinds de aankondiging van de strengere maatregelen veel bezorgde mensen over de vloer die een coronatest willen laten afnemen.
Intussen wordt de voorzichtige hoop geuit dat het coronavirus net als de griep of een verkoudheid een seizoensvirus is, waar we met wat geluk tegen de zomer niet veel last meer van hebben.
Zondag 15 maart
‘Er komt een drama op ons af’
Een massaal gelezen open brief van professor Wim Derave schudt iedereen die nog twijfelde aan het nut van strengere maatregelen wakker. “Laat ik de verwarring wegnemen. Er komt een drama op ons af. Als we de huidige maatregelen strikt opvolgen, dan zal het hels zijn, maar misschien nog niet catastrofaal”, waarschuwt hij. Ook hoofdredacteur Bart Eeckhout maakt zich grote zorgen en schrijft in zijn standpunt: ‘Bij elke verstrenging van de corona-aanpak loopt de Belg er de kantjes van af. Dat moet stoppen. Nu.’
Het wordt intussen ook duidelijk dat een grote bestelling mondmaskers nooit geleverd zal worden, omdat er mogelijk sprake is van fraude door een producent in Turkije. En hoewel de algemene teneur onder experts nog steeds is dat het dragen van mondmaskers geen enkele zin heeft, willen toch heel wat mensen een exemplaar aanschaffen. Zeker onder de zorgverleners is er grote onrust om zonder mondmasker aan het werk te moeten. Terwijl de zorgsector kreunt onder het mondmaskertekort, verdienen sommige Belgen er grof geld aan.
Maandag 16 maart
We ronden de kaap van de duizend besmettingen: ‘De beelden van longen zijn angstaanjagend’
Op maandag blijkt dat er een vijfde coronadode is gevallen en dat er nu meer dan duizend bevestigde besmettingen zijn in ons land. De cijfers nopen Antwerps burgemeester Bart De Wever (N-VA), die ruim een week eerder nog de première van de musical Mamma Mia in de Stadsschouwburg bijwoonde, tot het pleiten voor de invoering van een avondklok en samenscholingsverbod.
In Terzake doorprikt spoedarts Ignace Demeyer het heersende idee dat alleen oude, zwakke mensen op de afdeling intensieve zorgen terechtkomen. Hij toont een aantal ontnuchterende longscans van patiënten tussen 30 en 50 jaar oud. “De beelden die we genomen hebben zijn ronduit angstaanjagend.”
Intussen kondigt de Europese Unie af dat de grenzen voor alle reizigers van buiten de EU dichtgaan. In Frankrijk wordt een totale lockdown afgekondigd van ten minste vijftien dagen. Op 9 maart deed Italië dat al, Spanje volgde op 14 maart.
Dinsdag 17 maart
Totale lockdown wordt onvermijdelijk: ‘Waar wacht u eigenlijk op?’
Nu Frankrijk op slot gaat, wordt de druk ook in ons land stilaan onhoudbaar. Volgens experts is een totale lockdown nog de enige manier om een ramp te vermijden. Ook de Vlaamse epidemioloog Iris De Ryck, die in Italië woont en werkt, kijkt vol ongeloof naar het Belgische getreuzel. ‘Waar wacht u eigenlijk op?’, schrijft ze in een open brief. Intussen wordt er opnieuw gehamsterd, maar dan vooral Dafalgan.
Tegen de avond valt het verdict, vanaf woensdag 18 maart 2020 om 12 uur gaat ons land in ‘lockdown light’ tot minstens 5 april. Voedingswinkels, apotheken en banken blijven open, maar andere niet-essentiële winkels zullen wel dicht moeten. Er komt ook een samenscholingsverbod, en burgers zullen ontmoedigd worden buiten te komen. Thuiswerk wordt de norm, al zullen bedrijven waar dat niet mogelijk is niet verplicht moeten sluiten.
In Nederland en Groot-Brittannië blijft men voorlopig vasthouden aan het bereiken van ‘groepsimmuniteit’.
Woensdag 18 maart
Kappers moeten ‘wat vaker hun handen wassen’
Zoals blijkt uit de voorpagina van De Morgen hierboven wil de regering liever niet praten over een lockdown. Volgens viroloog Marc Van Ranst is dat een ‘gemiste kans’: “Dat is tenminste duidelijk”. Er zal wel streng toegezien worden op de naleving van de nieuwe, strengere maatregelen. Zo kondigt de politie aan meteen een boete te zullen uitschrijven bij overtredingen. “Wie met drie op straat komt, riskeert een boete tot 500 euro”, klinkt het.
De kappers reageren dan weer verontwaardigd dat de maatregelen niet voor hen gelden en dat zij dus gewoon aan de slag moeten blijven. Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA) reageert laconiek: “Zij zullen wat vaker hun handen moeten wassen.”
Hoe snel het de verkeerde kant kan uitgaan, tonen de berichten uit Spanje en Italië inmiddels aan. Hoewel beide landen al in lockdown zijn, exploderen de besmettings- en sterftecijfers. En dan moesten we de hallucinante beelden uit het Italiaanse Bergamo nog krijgen, waar ze de lijken niet meer opgeborgen krijgen.
