De 51ste Senaatszetel voor de Democraten is een dreun voor Trump

Die uitslag – met maar rond de tienduizend stemmen verschil, op een totaal van ongeveer 3,5 miljoen – is behalve voor de Republikeinse kandidaat Herschel Walker ook een nederlaag voor ex-president Donald Trump, die Walker naar voren had geschoven. De voormalige, zeer succesvolle American footballspeler was ooit deelnemer aan Trumps realityserie Celebrity Apprentice.

Maar beroemdheid bleek geen garantie voor succes, zoals Trump dacht. Uit Walkers privéleven werden telkens nieuwe schandalen opgediept, van kinderen bij verschillende vrouwen die hij nooit zag tot abortussen waar hij op had aangedrongen en die hij ook had betaald – in schrille tegenspraak met het door hem voorgestane absolute verbod op zwangerschapsafbreking. Tijdens interviews bleek hij niet op de hoogte te zijn van de beleidsterreinen waar hij als senator iets over te zeggen zou krijgen.

In de eerste ronde van de verkiezingen in november waarin niemand de vereiste meerderheid haalde, kreeg Walker veel minder stemmen dan andere Republikeinse kandidaten. Veel van de kiezers die hem destijds geen stem gunden, zullen in de tweede ronde zijn thuisgebleven.

Troostprijs

Getalsmatig is de overwinning van Warnock een troostprijs. In de eerste twee jaar van het presidentschap van Joe Biden hadden de Democraten 50 van de 100 zetels. Ze konden wetten door het Congres krijgen dankzij hun meerderheid in het Huis van Afgevaardigden en de doorslaggevende stem van vicepresident Kamala Harris in de Senaat. Vanaf januari zal de vicepresident minder vaak hoeven komen opdraven omdat de Democraten nu 51 zetels hebben, maar is die meerderheid in het Huis er ook niet meer.

De extra zetel gaat wel verschil maken in het dagelijkse het reilen en zeilen van de Senaat. In de 50-50-situatie moesten de Democraten de Republikeinen veel invloed geven. Zo leverden beide partijen gelijke aantallen leden voor de commissies. Dat betekende bijvoorbeeld dat hoewel de Republikeinen geen rechtersbenoemingen konden blokkeren, ze die wel konden vertragen. En als een commissie van de Senaat een officieel onderzoek wilde starten, dan moesten beide partijen het eens zijn over dagvaardingen.

In de nieuwe situatie hebben de Democraten het in de Senaat alleen voor het zeggen. Het benoemen van door president Joe Biden voorgedragen rechters – waar het Huis niets over te zeggen heeft – zal in hoog tempo doorgaan, waardoor de invloed van door zijn voorganger Donald Trump voorgedragen rechters wordt verminderd.

De meerderheid in de Senaat maakt het ook mogelijk dat een Senaatscommissie het onderzoek zou kunnen overnemen naar de pogingen van Trump en andere Republikeinen om de uitslag van de presidentsverkiezingen van 2020 te veranderen, hetgeen uiteindelijk uitliep op de bestorming van het Capitool op 6 januari 2021 door aanhangers van Trump die geloofden dat er grootschalige verkiezingsfraude was gepleegd.

Dat onderzoek wordt nu gedaan door een commissie van het Huis, die door de Republikeinse meerderheid volgend jaar zeker zal worden opgeheven.

‘Een stem is een soort gebed’

“Een stem is een soort gebed, voor het soort wereld dat we voor onszelf en onze kinderen willen. Het is geloof in actie”, zei de triomferende Warnock, die behalve senator ook dominee is in de Ebenezer Baptist-kerk in Atlanta, waar ooit Martin Luther King Jr. stond.

Hij hekelde in zijn overwinningstoespraak de pogingen van de Republikeinen om stemmen in Georgia moeilijker te maken voor gemeenschappen en groepen die vaak Democratisch stemmen, waaronder met name zwarte Amerikanen, bijvoorbeeld door stemmen op zaterdag te verbieden. Met een verwijzing naar onderdrukking van de rechten van zwarte inwoners halverwege de vorige eeuw in het zuiden van de VS noemde hij dat “een overblijfsel van de lelijke kant van ons gecompliceerde Amerikaanse verhaal”.

De hoge opkomst van dinsdag betekent volgens Warnock niet dat het hinderen van kiezers niet voorkomt. “Het betekent gewoon dat jullie, het volk, hebben besloten dat jullie je niet tot zwijgen laat brengen.”