Dé 25

Georges Eekhoud

Georges Eekhoud (1854-1927), een van twee Georges in onze lijst, was de Vlaamse, in het Frans schrijvende anarchistische auteur van een van 's werelds eerste homoseksuele romans, Escal-Vigor, uit 1899, het verhaal van een graaf die een platonische verhouding heeft met een jonge boer. Van 1904 dateert Voyous de velours, over ruwe arbeidersjongens in ribfluwelen broekjes (hallo, Gerard Reve), met de Marollen als achtergrond. Daarin schrijft hij onder meer over de casquette, het meest aan modes onderhevige accessoire van de jonge proletariër - "Het ene seizoen vragen ze een gele klep, zoals de bek van een merel, het seizoen daarop willen ze een kap van groene wol of met Schotse ruit, zoals cricketspelers of jockeys, diep over hun oren getrokken". Er zijn opvallend veel portretten van Eekhoud bewaard gebleven. De naar Brussel uitgeweken Antwerpenaar was een estheet met een passie voor strikjes.

James Ensor

Schilder met baard. Geobsedeerd door carnavals, maskers en perfect uitgedoste skeletten, en in onze lijst opgenomen voor zijn fantastische zelfportretten. In de late jaren '80 van de 19de eeuw schilderde Ensor (1860-1949) zichzelf onder meer als een dandy met dameshoed, als een rottend kadaver, als een haring, als een wildplasser (tegen een muur waarop iemand 'Ensor est un fou' heeft gekrabbeld), als Albrecht Dürer en als Jezus aan het kruis. Punk met honderd jaar voorsprong.

Arno Hintjens

Arno, een van twee Oostendse protopunks in onze lijst, heeft geen enkele foto van zichzelf, en is nooit geïnteresseerd geweest in kleren. Dat siert het 65-jarige rock-'n-roll-animal in een tijdperk waar selfies de norm zijn. Hintjens is geen narcist, maar wel een icoon, óók stijlgewijs (en stijl heeft überhaupt niets met kleren te maken). Zie de tentoonstelling CinemArno, die de hele maand mei in de Oostendse Cinema Capitole liep.

Bonuspunten voor de door Danny Willems gefotografeerde platenhoezen van TC Matic, cultureel erfgoed.

Paul van Ostaijen

"'s Avonds op de Keyserlei ontmoette ik Orpheus in biedermeierkostuum", schreef Maurice Gilliams in De man voor het venster over dichter Paul van Ostaijen (1896-1928). "Hij werd aangegaapt om zijn onmodische rode das, om zijn roodfluwelen ondervest en zijn vreemde zwarte kleding. Somtijds droeg hij een parelgrijze macfarlane en wanneer de wind in het kapje speelde, kreeg hij als het ware vleugelen gelijk een keizerlijke adelaar. 's Winters zag men hem met een bontmuts en een hoge stijve boord. Hij was de dandy, de lord in het machtig grauwe Antwerpen." En dat zegt genoeg.

Manneken Pis

Het bronzen Brussels plassend ketje van 58 centimeter hoog is waarschijnlijk nog altijd 's werelds bekendste Belg (misschien met uitzondering van popster du jour Stromae) - en het Manneken heeft een garderobe die niet moet onderdoen voor die van pakweg Axelle Red, met meer dan zevenhonderd kostuums. De allereerste outfit van Manneken Pis was een cadeau van Maximiliaan II Emanuel van Beieren, de gouverneur van de Oostenrijkse Nederlanden, in 1698. Het ketje kreeg later ook een kostuum van Lodewijk XV, en heeft nu onder meer een baseballtenue, traditionele kleding van zowat elke denkbare streek en natie, een Mickey Mousebroekje (en oortjes), een met parels bezet pak in de stijl van Elvis, en de miniatuurversie van het uniform van een Russische kosmonaut.

Jacques Brel

De Brusselse paus van het Franse chanson - afgebeeld in rolkraagtrui, onder een aureool van sigarettenrook. Jacques Brel (1929-'78) beschouwde zichzelf als een Franstalige Vlaming, maar hij had de onderkoelde uitstraling van een getormenteerde Parisien.

Noot: uitwijken naar Parijs, in lichaam of geest, bevordert doorgaans het stijlappeal in positieve zin (zie ook Hugo Claus, Arno, Stromae, Matthias Schoenaerts).

Eddy Merckx

Baron Eddy Merckx, 68, uit Meensel-Kiezegem, is een Belgisch archetype, van de familie van koning Boudewijn of Will Tura. Noest en serieus, in wielertruitje geklede karakterkop uit het oeuvre van schilder Permeke. Met op die kop een petje van sponsor Molteni. De kannibaal, zoals hij weleens werd genoemd, had stijl, getuige zijn roze truitje van een andere sponsor, Faema, gecombineerd met blauwe handschoenen. Fans van zijn look mogen als de bliksem surfen naar eddymerckxisperfect.tumblr.com

Louis Neefs

Louis Neefs (1937-'80) was misschien geen Luigi Tenco (de knappe, Italiaanse geliefde van Dalida, die zelfmoord pleegde de avond nadat zij zijn nummer 'Ciao amore' had gebracht op het liedjesfestival van San Remo, en tweede was geworden), maar de zanger van 'Martine' en 'Jennifer Jennings' had zijn eigen, uit Vlaamse klei geboetseerde stijl. Neefs was de immer keurig geklede, ideaalste ideale schoonzoon van Vlaanderen.

Bobbejaan Schoepen

Cowboy, zanger, acteur en pretparkuitbater Bobbejaan Schoepen (1925-2010) debuteerde in 1943, en scoorde vijf jaar later zijn eerste Vlaamse hit, 'De jodelende fluiter'. Schoepen reisde vaak naar de Verenigde Staten, waar hij kennismaakte met Nudie Cohn, de kleermaker achter de met gekleurde kiezels versierde stage-outfits van onder anderen Johnny Cash, Elvis (zie diens legendarische pak in goudlamé, gebruikt op de cover van 50.000.000 Elvis Fans Can't Be Wrong), Gram Parsons, en dus ook Bobbejaan. Cohn, de originele Rhinestone Cowboy, verkocht de Vlaamse fluiter ook twee witte, opzichtig gepimpte Pontiac Bonnevilles. Die auto's werden nog jaren gebruikt voor spektakels in Bobbejaanland. Schoepen was niet alleen een honorary cowboy, hij was - dankzij zijn sublieme gevoel voor bling-bling - ook de eerste Vlaamse hiphopper.

Bonuspunten omdat de garderobe van Bobbejaan na zijn dood is tentoongesteld in het Antwerpse MoMu.

Georges Simenon

De schrijver van 211 romans en honderden verhalen (waaronder toch een aantal meesterwerken), tevens zelfverklaard minnaar van meer dan tienduizend vrouwen, bedacht de enige Belgische inspecteur met wereldfaam: Maigret. Georges Simenon (1903-'89) ging altijd keurig gekleed, en poseerde steevast met een pijp tussen de lippen. Zelfs nog op zijn 80ste, op de cover van The New York Times Magazine, met, verrassend, een rood stuk koord dat hij in een strik heeft geknoopt, als een rodeocowboy.

Jacky Ickx

Eind de jaren '60, in de eerste jaren van zijn carrière, had de grootste Belgische autocoureur uit de geschiedenis een uitstraling die hem zonder veel moeite richting Hollywood had kunnen stuwen. Enigszins aristocratisch, afwisselend broedend of sluw, aan het stuur van een Matra of een Cooper Maserati, rolkraagtrui onder een smetteloos wit racepak. En eventueel een starlet aan zijn zijde - zoals actrice Charlotte Rampling, met lang haar en een minirok, in Londen in 1967, bijna onherkenbaar. Op dat moment was Jacky Ickx, op dit moment 69, Michel Vaillant en Paul Newman in één.

Marc Aryan

Van het leger schlagerzangers dat in de jaren 70 en 80 de Vlaamse heuvels teisterde, herinneren we ons tragische clowns, breindode losers, sympathieke onbenullen en halfzachte types als Paul Severs, in zijn tijd een soort kruising van John Denver en Cliff Richard (googel het hoesje van 45-toerenplaat 'Vrij!'). Dan toch liever Marc Aryan (1926-1985), de in Frankrijk geboren Libanees-Armeense zanger van hartenbreker 'Katy', die zich net als genomineerden Toots Thielemans en Marcel Vanthilt van gewone stervelingen onderscheidde door een stevig, gitzwart brilmontuur, in zijn geval vaak gecombineerd met opulente kitschkostuums (destijds part of the deal als je, zoals Aryan, razend populair was in Turkije en het Midden-Oosten). Op de hoes van de single 'Le coeur en chômage' draagt hij een oranje pak met roze en blauw paisleymotief dat zo in de zomercollectie van Gucci had gekund.

Bonuspunten omdat in Aryans eigen Studio Katy in Ohain twee pan-erotische wereldhits zijn opgenomen: Marvin Gayes 'Sexual Healing' en Patrick Hernandez' 'Born to Be Alive' (met niemand minder dan Madonna als achtergrondzangeres, maar dat wist u al).

Will Tura

Rock-'n-roll van eigen bodem? Euh. België moest het in de late fifties en vroege sixties stellen met The Cousins (grootste hit 'Kili Watch' uit 1960), een groepje gitaarvirtuozen in de stijl van de Amerikaanse Ventures. Maar we hadden natuurlijk wel een eigen Elvis. Will Tura, intussen 73, begon zijn carrière als vijftienjarig Tuurke Blanckaert, de jodelende cowboy. Even later koppelde hij presleyaanse looks aan een repertoire van eerder tamme liefdesliedjes, waaronder een handvol klassiekers - zoals 'Arme Joe', 'Het kan niet zijn' of 'Linda'. Voor het hoesje van die laatste single poseerde Tura te paard, zoals wel vaker in zijn carrière. De garderobe van de populairste zanger van Vlaanderen bleef altijd braaf (de belangrijkste uitschuiver is een bontmantel met Siberische allure, op de cover van de langspeelplaat Will Tura N°5 Mijn winterroosje). Hij verdient zijn nominatie in onze lijst voor zijn meest iconische foto (later gebruikt op de hoes van Turalura). Een piepjonge Tura in een rood hemdje, dromend van The King.

Toots Thielemans

Omdat jazz nu eenmaal het meest stijlvolle muziekgenre is, en Brusselaar Thielemans, 92, zijn hele carrière lang de eenvoudige jongen met de harmonica is gebleven. Terwijl de wereld rondom veranderde, bleef baron Toots Thielemans zichzelf - harmonica in beide handen, donker pak, dito bril (de Johnny Cash van de jazz, zij het een stuk luchtiger).

Bonuspunten omdat hij meespeelt op de eindgeneriek van Sesamstraat, het elegantste kinderprogramma uit de geschiedenis

Walter Van Beirendonck

Ondanks het feit dat de doorsnee ontwerper geen enkel gevoel heeft voor stijl - zero, echt waar - als het om zijn eigen voorkomen gaat, telt de Belgische modesector toch enkele uitzonderingen op die regel. Onze nominatie gaat naar Walter Van Beirendonck omdat hij, ten eerste, voldoende heeft bewezen dat ook de zwaardere man een eigen stijl kan hebben, omdat hij, ten tweede, nooit schrik heeft gehad van vestimentair risico, en omdat hij, ten derde, erin is geslaagd van zichzelf een onmiddellijk herkenbaar cartoonpersonage te maken (circa 1989 ook letterlijk, met striptekenaar Jan Bosschaert). En voor zijn oude slogan, Kiss The Future.

Hugo Claus

Om zijn attitude. Om zijn Caesarkapsel. Omdat hij in de vroege jaren '50 als een bohemien in Parijs en Rome woonde (met zijn vriendin en eerste vrouw Elly Overzier, een actrice), en dat in de vroege jaren '70 nog eens overdeed met Sylvia Kristel. Hugo Claus (1929-2008) was op dat moment zo ongeveer de Serge Gainsbourg van Vlaanderen, en Sylvia Kristel, Emanuelle, zijn Jane Birkin.

Marcel Vanthilt

Marcel Vanthilt was misschien minder bevallig dan Maiken Wexø - de Scarlett Johansson van haar tijd - maar als veejay bij MTV Europe bracht hij wel de vonken van de internationale popcultuur tot in de Vlaamse woonkamers. Als zanger van Arbeid Adelt was Vanthilt het gezicht van een van de weinige Belgische popgroepen met een coole smoel. Zie de hoes van Jonge helden, uit 1983, gefotografeerd in een art-decobadkamer. En dan was er nog de nerdy bril met vet zwart montuur, waar Marcel Vanthilt ongeveer als eerste mee kwam aanzetten - op rocker Buddy Holly na.

Mauro Pawlowski

Zijn ijsblauwe hondenogen en naam kreeg hij via zijn Poolse roots, maar zijn stijl voelt eerder Italiaans aan. Als gitarist van dEUS bevindt Mauro Pawlowski zich natuurlijk in de schaduw, maar dat staat hem prima. De artiest hult zich in donkere en grijze tinten. Of hij nu een strak pak met een iets te open hemd draagt (moeten de Italiaanse genen zijn) of een T-shirt en leren jasje, hij straalt altijd stijlvolle nonchalance uit. Een man die weet hoe hij zijn mysterieuze troeven moet uitspelen.

Fabien Collin

Wereldstad Antwerpen telde in de late sixties minstens twee lokale Bob Dylans. Ferre Grignard was met voorsprong de populairste folktroubadour (hij scoorde een internationale hit met 'Ring Ring I've Got to Sing'), maar Fabien Collin was, op basis van een paar foto's online, de knapste. Hij stortte zich in de Antwerpse underground als tiener, en geraakte bevriend met Grignard en de Nederlandse zanger Armand (van 'Ben ik te min'). Maar na amper drie singles bij een nochtans grote platenmaatschappij (Polydor) hield Collin het al voor bekeken - 'Satan in eigen persoon' is niet alleen een geweldige titel maar ook een cool nummer, net als 'Water en brood' ("Geef me water, geef me brood, anders ga ik dood"). 'Mariwana', een soort La Bamba ter ere van de joint, hoort in feite een klassieker te zijn ("Mariwana is zo fijn, mariwana is zo goed, mariwana komt uit Congo, mariwana awoehoe" - de mondharmonica bedenkt u er zelf maar bij). Volgens muziekarchief.be zou Collin in de marge van de maatschappij zijn verdwenen, en uiteindelijk in de religie zijn gegaan, bij een Zwitsers filiaal van de evangelische gemeenschap. Satan zal gevloekt hebbben.

Stromae

En toen was er Paul Van Haver, alias Stromae, een Jacques Brel én een Kuifje voor de 21ste eeuw. Maar ook nog veel meer dan dat - de jonge reus van 29 is vooral zijn eigen creatie, een internationaal stijlicoon. Met een eigen kledingmerk nog wel.

Matthias Schoenaerts

Matthias Schoenaerts, 37, transformeerde zichzelf van acteur tot internationaal sekssymbool - getest en goedgekeurd door Marion Cotillard in De rouille et d'os van Jacques Audiard - en luxekleerkast. Schoenaerts was recent model in twee opeenvolgende campagnes voor de herenmode van Louis Vuitton, bij wie hij tijdens de vorige mannenshow in Parijs ook op de front row zat, naast een Chinese megaster.

Kuifje

Tussen de tientallen stripfiguren die zijn opgedoken in stripweekbladen Robbedoes en Kuifje zitten redelijk wat jongemannen met stijl - detective Guus Slim, journalist Lefranc, of Guust Flater, een grungy slacker avant la lettre. Maar style boy nummer één is allicht Kuifje. Pofbroek, Burberry-regenmantel, en vanzelfsprekend ook dat kuifje op zijn hoofd.

Michaël Borremans

Borremans is zo stijlvol dat hij het vertikt om in vuile schorten of oude T-shirts door zijn atelier te sloffen. Schilderen doet hij in kostuum, alleen dan bereikt hij de staat van opperste concentratie. "Wanneer ik aan een schilderij begin, wil ik er op mijn paasbest uitzien", verklaarde hij ooit. Zijn pakken komen onder andere van het Belgische Café Costume. De schilder fungeerde ook als gezicht van hun campagne. Eigenzinnig combineert hij kostuums soms met een rolkraagtrui en een koppige stoppelbaard.

Enzo Scifo

Voetballer Enzo Scifo, thans 48, was in de eighties een heuse Panini-pin-up. Nog als Vincenzo Scifo in een old school trainingspak met daaronder een polohemdje met rechtopstaande kraag, later in paars-wit nylon shirt met gouden kettinkje om de hals, en nog later in het tenue van Auxerre, met logo van sponsor Duc de Bourgogne. Scifo debuteerde bij RSCA Anderlecht op zijn 17de, en was als beau brun een van de weinige authentiek mooie jongens in een sport die op dat moment nog te kampen had met een esthetisch deficit (er zijn sindsdien tekenen van beterschap). Met zijn 'Italiaanse ijdelheid' (dixit Wikipedia) had Scifo ook een reputatie als de prima donna van het Belgische voetbal. Goal!

Ruben Block

Triggerfinger-frontman Ruben Block geeft zijn blauwe, gestreepte of zelfs zalmroze pakken een vleugje rock-'n-roll met perfect getrimde bakkebaarden, witte lokken en één ironisch opgetrokken wenkbrauw. Het geheel wordt afgewerkt met opvallend schoeisel van het Spaanse merk Mascolori. "Na een paar optredens speel ik elk pak aan flarden.", liet hij ooit optekenen in deze krant. Oer-alfagedrag in strakke designer-stukken, meer moet dat niet zijn.