Dansen dieren?
De kraanvogel doet het statig en plechtig op hoge poten, het zeepaardje haakt zijn staart vast aan die van zijn partner. Het is geen wals, geen tango, geen salsa zoals bij ons, maar wel bijna altijd een liefdesdans.
Zo sprookjesachtig als hun uiterlijk is, nog fascinerender is misschien wel de dans van zeepaardjes. Die voeren ze speciaal op voor hun partner voor het leven, want de meeste soorten leven monogaam. Het vrouwtje legt de eieren, maar het is het mannetje dat ze verder uitbroedt en bevalt. Aan die zwangerschap en voortplanting gaat een mooie rituele dans vooraf die zowel man als vrouw perfect beheersen.
Die gaat ongeveer zo. Met hun staart krullen ze zich in elkaar waarna ze gedurende tien minuten om elkaar heen cirkelen en dansen. Een ritueel dat je niet een, maar vaak meerdere ochtenden na elkaar ziet. Bij die paringsdans veranderen ze voortdurend van kleur. Als het moment suprême is aangebroken, zwemmen ze samen naar boven, buik tegen buik. Met een lange legbuis legt het vrouwtje haar eitjes in de buidel van het mannetje. Daar bevrucht hij ze en broedt hij ze verder uit.
Indrukwekkend is ook de liefdesdans van de struisvogels, waar het wijfje de touwtjes in handen neemt en het mannetje zich ditmaal alles passief laat welgevallen. Hoewel de mannetjes qua verenkleed met kop en schouders boven de vrouwtjes uitsteken, zijn het de 'kokettes van de savanne' die hier de avances maken. Met een bijtijds verbazend sierlijke dans op hoge poten proberen ze een mannetje te strikken.
Een enigszins bizarre variatie op die paringsdans is het zogenaamde 'lek-mating', baltsgedrag dat enkel bij een handvol vogels wereldwijd te vinden is, zoals de blonde ruiter, de waaierhoen en de prairiehoen. Tijdens het paarseizoen komen de mannetjes samen op kleine afgebakende terreinen, een soort arena's. Hoewel de totale oppervlakte amper enkele vierkante meters groot kan zijn, verdedigt elk mannetje zijn eigen territorium binnen de arena. Dat kan een behoorlijk drukke bedoening worden, want soms komen ze met dertig of meer bij elkaar.
Die bijeenkomst heeft alweer slechts één doel: vrouwtjes lokken. Het samengetroepte bataljon mannetjes voert een heuse performance op, het liefst tegen elkaar op. Ze lopen te koop met alles wat ze in huis hebben, waarbij ze zelfs bijna buiten zichzelf lijken te geraken en alles en iedereen rondom hen vergeten. Zoals gehoopt, komen de vrouwtjes erop af. Alsof ze haar waren keurt, wandelt het vrouwtje tussen de mannetjes door tot ze uiteindelijk de avances van een gelukkige aanvaardt en ermee paart. Iets wat maar enkelingen gegund is. Want hoezeer ze ook allemaal hun best doen, meestal slagen slechts enkele mannetjes uit de hele arena erin een wijfje aan de haak te slaan. (NC)
