Danny Ilegems: ‘Kwatongen beweren dat mijn collega en ik in 1994 uw politieke val hebben veroorzaakt’

Geachte heer Delcroix,
Meneer de ex-minister,

Ik vernam dat u in uw levensavond werd getroffen door dementie. Dat is verschrikkelijk. Ik kan het weten, want mijn eigen moeder lijdt aan de ziekte van Alzheimer. Ze is vandaag nog maar een schim van de mooie, trotse vrouw die ze twee jaar geleden was. Toen ik haar laatst vroeg: “Wie ben ik, mama?”, antwoordde ze: “Panamarenko!” Je wenst het je ergste vijand niet toe.

Toen onze paden elkaar kruisten, meneer Delcroix, in lang vergeten tijden, stond uw politieke ster aan het zenit. In de jaren 1980 was u partij­secretaris van de machtige CVP geweest, ook verantwoordelijk voor de partijfinanciering. U wist alles, en u fikste veel. Bij u konden gulle giften aan de partij worden omgeruild tegen lucratieve overheidsopdrachten en strategische benoemingen. U was de stille motor waarop de CVP-staat draaide.

In 1992 trad u toe tot de eerste regering van Jean-Luc Dehaene. Het eerste wat u deed als kersverse minister van Landsverdediging, was de verplichte legerdienst afschaffen. Er werd u een glorieuze politieke toekomst voorspeld.

Kwatongen beweren dat mijn toenmalige Humo-collega Raf Sauviller en ik in 1994 uw politieke val hebben veroorzaakt. Dat is te veel eer. Maar het is wel waar dat wij u ruimschoots en bij herhaling de gelegenheid hebben geboden om te liegen over die villa in Zuid-Frankrijk. Dat was toen, in het stenen tijdperk van de onderzoeksjournalistiek, iets makkelijker dan nu. De mobiele telefoon bestond nog niet, woordvoerders waren nog een zeldzaam ras. Als je het rechtstreeks nummer van een minister te pakken kon krijgen, en ongeveer wist op welke momenten van de dag hij aan zijn bureau zat, was de kans reëel dat hij zelf de hoorn van de haak nam. “Hallo Delcroix. Neenee jongens, wees gerust, ik heb geen villa in Zuid-Frankrijk.” U had ook gewoon de waarheid kunnen spreken, maar we wisten dat die moeilijk lag.

Ik herinner me het telefoontje van Raf nog, die dag toen hij bij u in Bormes-les-Mimosas de nodige feitelijke vaststellingen was gaan doen. Hij had zich op enigszins ongebruikelijke wijze toegang verschaft tot het exclusieve, geheel ommuurde en streng bewaakte ‘Domaine du Cap Bénat’, waar uw villa staat. Hij was gewoon achter de bolide van een bewoner aan gestoven terwijl de slagboom openstond. Maar hij had alles gevonden wat we zochten: de bewijzen dat de villa in een vennootschap verstopt zat die u voor een prikje had overgenomen – lees: gekregen – van schimmige ondernemers uit Limburg, plus tal van getuigenissen die uitwezen dat u zich ter plekke als de enige rechtmatige eigenaar van de villa gedroeg. En hij had er ook een pak klachten over u moeten aanhoren: dat u niet had gebouwd in de plaatselijke natuursteen, maar dat u vrachtwagens vol betonplaten uit België had laten aanrukken, plus de arbeidskrachten om er een villa mee in elkaar te flansen.

Maar waar Raf zich tijdens dat telefoontje nog het meest over opwond, meneer Delcroix, was dat uw villa zo lelijk was. Een Vlaamse patservilla, noemde hij ze. Het toppunt van smakeloosheid vond hij de nep-sfinx in de tuin, bij het niet-vergunde zwembad.

Uw kwelgeest Raf Sauviller is vier jaar geleden heengegaan. De Vlaamse journalistiek mist hem nog elke dag. In het hiernamaals hebben ze hem ongetwijfeld ingekwartierd bij de onkreukbaren. Dus de kans dat u hem daar zult tegenkomen lijkt me gering. Mocht dat per toeval toch gebeuren, dan vrees ik dat hij nog een hartig woordje met u zal willen wisselen over die sfinx.

Rust in de vrede van de vergetelheid.

(‘Hemelpost’, naar een idee van HP/De Tijd)