Daarom zitten we zo graag met onze neus in (oude) boeken

Aangezien u De Morgen leest, zijn uw kasten vast tot de nok gevuld met boeken, het een al complexer en uitdagender dan het ander. Bovenaan staan misschien de in leder ingebonden klassiekers à la Lev Tolstoj of Charles Dickens. Op een ander schap de wat modernere werk. Daarnaast dan nog een rijtje van het meer hedendaagse werk, steeds vaker uitgegeven in die handige paperback. Die wordt vandaag in de bloemetjes wordt gezet door literatuur-, lectuur- en pulpliefhebbers aller lande.

Allemaal hebben ze één ding gemeenschappelijk. Welja, meerdere dingen. Zo bestaan ze allemaal uit bladzijden, staan ze vol letters, enzovoort. Maar de eigenschap waarover het gaat: ze ruiken allemaal zo lekker. Neem een willekeurig boek, liefst een oud exemplaar, begraaf er je neus diep in en snuif. Tenzij u op de rommelmarkt de collectie van een kettingroker op de kop tikte, kan je er tal val heerlijke aroma’s uit halen. Zoet, rokerig, aarde-achtig, amandel, vanille, koffie, chocolade of nog iets helemaal anders.

Romantiek vs. chemie

Maar hoe komt dat eigenlijk? Waarom ruiken (oude) boeken zo lekker? Of zit het enkel tussen onze oren? Nee, helemaal niet. Het antwoord is zuiver wetenschappelijk: chemie. Zoals u weet bestaan boeken voornamelijk uit papier, inkt en lijm. Die bevatten allerhande stoffen die op hun beurt reageren op licht, vocht en warmte. Die stoffen breken dan af in vluchtige organische stoffen (VOS), stoffen die makkelijk verdampen.

Als je boek je aan amandel doet denken, ruik je waarschijnlijk benzaldehyde, een veelgebruikt oplosmiddel. Een bloemig aroma komt dan weer door 2-ethylhexanol, ook al een oplosmiddel. Hoe ouder het boek, hoe groter de kans dat er al veel aroma is vrijgekomen. meer van die aroma's al zijn vrijgekomen.

Nieuwe boeken kunnen dan weer veel uiteenlopendere geuren verspreiden, omdat de boekenindustrie een veel bredere waaier aan chemicaliën gebruikt, bijvoorbeeld om het papier te bleken, of meer waterafstotend te maken. 

Nee, die heerlijk geurende boeken zitten dus niet tussen je oren. Met romantiek heeft het niets te maken. De chemie geeft het antwoord.