Corsicaanse nationalist stierf in zicht van bewakingscamera’s, maar bewaker was met iets anders bezig

Er zijn al weken zware rellen op het Franse eiland Corsica. De aanleiding is de dood van een Corsicaanse nationalist in de gevangenis, na een aanval door een andere gedetineerde.

Corsica staat onder hoogspanning. Op het Franse eiland in de Middellandse Zee waren de afgelopen weken demonstraties en gewelddadige rellen. Een Franse minister reisde in allerijl naar Corsica voor onderhandelingen met plaatselijke bestuurders. President Macron eiste deze week dat de rust op het eiland terugkeert. “Het belangrijkste is dat nu eerst de orde wordt hersteld.”

Aanleiding voor de onrust is de dood van Yvan Colonna, een bekende Corsicaanse nationalist en onafhankelijkheidsstrijder. Hij werd drie weken geleden in de gevangenis aangevallen door een medegedetineerde. Sindsdien is er in verschillende steden op het eiland gedemonstreerd, als steunbetuiging aan Colonna. Bij een van deze betogingen vielen tientallen gewonden: zowel onder Corsicaanse demonstranten als onder Franse agenten. “Dit is geen demonstratie, dit is een opstand”, verzuchtte een agent.

Maandagavond overleed Colonna, na bijna drie weken in coma te hebben gelegen, aan zijn verwondingen. “Zijn dood is onrechtvaardig. Het is een tragedie”, reageerde de Corsicaanse regeringsleider Gilles Simeoni. Na Colonna’s overlijden kwamen dinsdag opnieuw mensen samen op het eiland. Dat verliep overal vreedzaam, ondanks de vrees van de Franse autoriteiten dat de vlam in de pan zou slaan. De rouw won het van de boosheid.

Gespannen relatie met Frankrijk

De relatie tussen de Corsicanen en de regering in Parijs is altijd al gespannen geweest. Het eiland was eeuwenlang Italiaans, toen kort onafhankelijk en werd in de achttiende eeuw veroverd door de Fransen. Het nationalisme is er nooit verdwenen. Er was zelfs een gewapend ‘bevrijdingsfront’ dat met name in de jaren zeventig aanslagen pleegde. Corsica heeft een eigen parlement en bestuur, waarin de nationalisten nu de meerderheid hebben, met gedeeltelijke zeggenschap. Naar aanleiding van de recente rellen beloofde de regering in Parijs - met het doel de onrust te sussen - te willen praten over meer autonomie.

Colonna, geboren in 1960, wordt door nogal wat Corsicanen op handen gedragen, omdat hij in de jaren tachtig en negentig voor onafhankelijkheid streed. Hij brak een opleiding tot sportleraar af, werd geitenhoeder en sloot zich aan bij een bevrijdingsgroep. Colonna werd verdacht van diverse terroristische acties en is tot levenslang veroordeeld voor de moord op de Franse gouverneur op Corsica in 1998. Colonna heeft dit ook in hoger beroep ontkend.

Vuilniszak

Veel Corsicanen houden Frankrijk medeverantwoordelijk voor de dood van de nationalist. Ze eisen dat er duidelijkheid komt over wat er gebeurde in de gevangenis toen hij acht minuten lang werd aangevallen door een medegedetineerde, zonder dat bewakers ingrepen. Colonna ging op 2 maart naar de sportzaal van zijn gevangenis. Daar liep ook een veroordeelde moslimextremist binnen, op het moment dat Colonna push-ups deed.

“Ik ben meteen boven op hem gesprongen. Ik zette een voet op zijn keel, drukte zo zijn hoofd tegen de grond en toen raakte hij buiten bewustzijn”, vertelde de dader achteraf tegen de politie, volgens het strafdossier dat uitlekte in dagblad Libération. “Ik drukte mijn voet ongeveer twee minuten op zijn keel en daarna wilde ik hem wurgen.” Even later pakte de man een vuilniszak en trok die over Colonna’s hoofd, aldus de krant.

Het werd allemaal acht minuten lang gefilmd door bewakingscamera’s, maar de bewaker die bij de videoschermen zat, was op het moment bezig met andere zaken.

De dader, een oud-talibanaanhanger, zegt te hebben gehandeld omdat Colonna in de gevangenis God had beledigd. “De Schepper heeft mijn handen gebruikt om degene te straffen die zich schuldig maakte aan godslastering.”