Contactbubbels invoeren net voor kerst? Daar wil niemand zich aan wagen, omikron of niet

Alle horeca toe, theaters en cinema worden lamgelegd, enkel nog de essentiële winkels open. En vooral: voortaan niet meer dan twee personen die je in huis mag ontvangen. Nederland heeft zaterdag een harde lockdown aangekondigd, vanwege de opkomst van de omikronvariant van het coronavirus.

België tekent gelijkaardige cijfers op als Nederland. Ook hier wint omikron snel terrein. Zaterdag zaten we aan 10 procent van alle besmettingen, eind deze week allicht rond de 50 procent, tegen Nieuwjaar aan de 100 procent. Woensdag staat er een nieuw overlegcomité gepland. Moeten we ook harde ingrepen verwachten? De Nederlandse viroloog Ab Osterhaus zegt in een interview in deze krant alvast dat die ook hier nodig zullen zijn. Al zullen strengere maatregelen moeilijk liggen. Gisteren kwamen opnieuw duizenden mensen tegen de huidige maatregelen op straat.

Wachten op duidelijkheid

Voorlopig laat de politiek nog niet in haar kaarten kijken, omdat ze op meer duidelijkheid wacht over omikron. Maar dat er geen versoepelingen op stapel staan, is wel duidelijk. Daar hintte minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) vorige week al op, N-VA-voorzitter Bart De Wever sloot zich daar gisteren bij aan. “Op dit moment is er grote bezorgdheid die overheerst”, zei hij in het VTM Nieuws. Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA) zei ruim een week geleden nog te hopen dat de cultuur- en evenementensector weer open kon.

Tegelijk is er geen politieke wil om opnieuw het aantal contacten te beperken dat je thuis mag ontvangen. Letterlijk twee dagen voor kerst zo’n maatregel invoeren, valt niet te verkopen aan de bevolking. De beleidsmakers gaan ervan uit dat de mensen voorzichtiger zijn en uit zichzelf het aantal genodigden beperken, werken met zelftests en letten op de ventilatie.

Het grote verschil met Nederland is dat wij een stuk verder staan met de boosterprikken. Bij ons hebben bijna alle ouderen en mensen met een kwetsbare gezondheid een derde prik gehad. In totaal zitten we aan 27 procent van de bevolking, terwijl Nederland geen 10 procent haalt. De omikronvariant kan een dubbele vaccinatie omzeilen, maar met een boosterprik ben je wel voor 95 procent beschermd tegen ziekenhuisopname. Nederland heeft ook minder bedden op intensieve zorg, maar momenteel hebben wij daar ook weinig marge meer door de impact van de vierde golf.

Kort maar hevig?

Virologen vragen zich af of die extra vaccinatie samen met de huidige maatregelen volstaan. De GEMS, de groep experts die de regering bijstaat, werkt nog aan een nieuw advies. Volgens biostatisticus Geert Molenberghs (KU Leuven/UHasselt) kan het aantal besmettingen nog worden teruggedrongen op plaatsen waar veel mensen samenkomen, zoals voetbalstadions, drukke winkelstraten en theaters. Viroloog Marc Van Ranst pleitte in het verleden voor een vroeger sluitingsuur in de horeca, iets wat ook telkens het rapport van de GEMS haalde.

Intussen komt er ook goed nieuws uit de Zuid-Afrikaanse provincie Gauteng, waar de omikronvariant eerst werd vastgesteld. Daar zit het aantal besmettingen alweer over de piek heen. “De kans bestaat dat de golf die ons te wachten staat een hele heftige maar ook een korte is”, zegt Van Ranst. “Nu moet er een politieke afweging gemaakt worden. Het risico maximaal beperken en hard ingrijpen of hopen dat we de storm ook zonder doorstaan.”