Cobra-bezieler overleed twintig jaar geleden
Christian Dotremont (1922-1979) was een dubbeltalent, een dichter-schilder in zijn geval. Als artiest raakte hij vooral bekend om zijn peintures-mots (woordschilderijen), 'logogrammen' zoals hij ze zelf noemde. In meer dan één opzicht is ook de internationale Cobra-beweging zijn creatie geweest. 'Dotremont en Cobra' is het onderwerp van het volgende 'literair salon' in de Mont Blanc, Dotremonts geboortehuis in Tervuren.
De vraag wordt om begrijpelijke redenen nooit aan het Vlaams Blok gesteld (niet simpel genoeg, te weinig instinctief...), maar is daarom niet minder pertinent: wat zou er gebeuren met de kunsten én met de kunstenaars mocht 13 juni nog een veel zwartere zondag worden dan de zwartste totnogtoe? Een aantal van de experimentele dichters en schilders die op het einde van de jaren veertig furore maakten, kan die vraag gelukkig nog uit ervaring beantwoorden. Tijdens de bezetting werd namelijk alles wat maar enigszins afweek van een burgerlijke, braaffiguratieve kunst als entartet bestempeld en verboden. Al die tijd waren ze verplicht geweest hun creativiteit op te zouten, met als gevolg dat ze na 1945 als het ware in een ongecontroleerde enthousiaste bui uitbarstten. "Make it new", zou Ezra Pound toen uitroepen. Vooral de dichters en schilders hadden lak aan alles wat 'vooroorlogs' was. Ze zochten doelbewust het experimentele op, en dat experimentele vonden ze terug in het artistieke proces; het kunstwerk zelf, het resultaat van het maakproces, was in hun ogen slechts secundair. Hun 'spontaniteit' is nog het best te vergelijken met de improvisatie van een jazzmusicus: geen chaos, maar een vrijheid binnen grenzen die deels uit het bezig zijn ontstaan. De 'experimentelen' verenigden zich in wat de meest kortstondige 'kunstbeweging' van de eeuw zou worden: Cobra (Copenhagen, Brussel, Amsterdam) hield het vol van '48 tot '51. De naam verwijst naar de landen van herkomst van de oprichters, onder wie dus ook Christian Dotremont. Onder zijn leiding groeide de Cobra-gedachte uit tot een soort artistieke internationale tégen-de-bourgeois-kunst(enaar) en vóór een nog 'ontaarder' kunst dan die welke gedurende de oorlogsjaren het mikpunt van het nazi-blok was geweest.
'Literair salon' door Johan Van Cauwenberghe (producer Radio 3) en Philippe Dewolf (RTBF Namur). Zij lezen gedichten voor en hebben het over de Cobra-beweging. Tussendoor brengen saxofonist Pierre Jacqmin en bassist Fred Becker de sfeer van de jaren '40 en '50 opnieuw tot leven. Zaterdag 29 mei om 20.30 uur in Dotremonts geboortehuis: Mont Blanc, Markt 3, Tervuren. Kaarten: kassa 300 frank (7,44 euro), vvk 250 frank (6,2 euro). Info en reservatie: tel. 02/768.03.00. In de rand van dit 'literair salon' vindt op dezelfde plaats een fototentoonstelling plaats, en onder de titel Dotremont-Cobra-Tervuren loopt in Het Schaakbord (Kerkstraat 33) een expo over het leven en werk van de Tervuurse dichter-schilder. Organisatie: CC Papeblok.
