Clash der superhelden draait uit op sisser

Het verhaal mag in opzet dan simpel klinken - de titel is een geschikte samenvatting - maar eigenlijk is er wel degelijk meer aan de hand. Aan het einde van Man of Steel legde Superman (Henry Cavill) in een gevecht tegen zijn aartsrivaal Zod half Metropolis in puin. Onder de slachtoffers waren ook werknemers van Bruce Wayne (een goeie Ben Affleck). Die ziet het, als grijzende Batman, niet zitten dat een alien de kracht heeft om de mensheid in een oogwenk in de as te leggen, en wil het zekere voor het onzekere nemen. Ondertussen wordt een nieuw gesteente ontdekt dat zowel zakenman Lex Luthor (Jesse Eisenberg) als Batman willen aanwenden als wapen, en buigt de Amerikaanse regering zich over de vraag: moet Superman aan banden worden gelegd? Heftig!

Dat zorgt voor veel actuele kwesties: er worden monologen opgezet over macht, kennis, nationale veiligheid, de rol van de mensheid in het heelal, de natuur van religie en hoop, en over zo ongeveer alles dat je in een inleidend handboek filosofie kan vinden. Batman v Superman is geen domme opeenstapeling van superheldenclichés waarbij de dialogen vooral dienen om van vuistslag A naar karatetrap B te gaan. Maar net als in Man of Steel blijkt Zack Snyder niet bepaald de ideale gids in wat op zich een fascinerend universum is: zijn structuur is chaotisch, zijn thematiek verward en zijn plot te weinig gefocust.

In de eerste helft doet Snyder nog zijn best om het centrale conflict op een logische manier op te zetten. Batman ziet Superman als een vliegende kernbom die op elk ogenblik kan afgaan en wil hem neutraliseren voor dat gebeurt. Superman ziet Batman als een gevaarlijke vigilante die de wet aan zijn laars lap en een schrikbewind voert over Gotham. Top! Maar in de tweede helft krijgt dat conflict een ronduit bizarre afwikkeling, met een teleurstellend einde van de breed geafficheerde clash. Het helpt niet dat een rotirritante Eisenberg op de achtergrond zijn uiterste best staat te doen om het fantastische personage Lex Luthor eigenhandig de nek om te wringen, of dat er diep in de derde akte nog beroep wordt gedaan op een spuuglelijk CGI-monster, waarna de ontploffingen elkaar opvolgen en opvolgen en opvolgen.

Actuele problemen

Batman v Superman wil meer zijn dan een superheldenfilm, maar tegelijk lijkt Snyder erop te kicken om toch maar zoveel mogelijk details uit de comics op het scherm te zwieren - er wordt zoveel uit The Dark Knight Returns van Frank Miller gelicht dat de man een co-writer credit zou moeten krijgen. Snyder lijkt ook nergens te kunnen kiezen of hij wil focussen op real world-issues - vandaag met name relevant: veiligheid en terrorisme - of comicbooklogica. Hij raakt thema's aan (zoals Superman als messias) om er nooit iets mee te doen. Het zorgt ervoor dat Batman v Superman bij momenten volledig uit balans is, en dat je nooit emotioneel betrokken raakt bij wat er gebeurt. Lex Luthors plan blijft vaag en onafgewerkt, Batmans redenering heeft ongelooflijke hiaten en Superman gedraagt zich als een onzeker schoolmeisje. Snyder wil zo veel doen met zijn film dat zelfs de personages met zichzelf geen blijf meer weten.

Kort gezegd: Batman v Superman heeft ambitie voor tien en pretentie voor honderd. Het is een té volle, vermoeiende film die alle kanten tegelijk uitslaat, maar nooit vol doel treft. Daarbij filmt Snyder een beetje als Michael Bay: zijn stijl is erop gemikt om elke scène maximaal wow-effect te geven. Soms is dat cool - de introductie van Wonder Woman is een kippenvelmoment - maar na tweeënhalf uur ben je zijn trucjes sowieso beu. Batman v Superman is een interessante mislukking, waar je massa's stof voor discussie uit kan halen, maar wel: een mislukking.