Chinese groeicijfers iets beter dan verwacht, maar economie ‘in slechtste staat sinds begin pandemie’

Met 4,8 procent groei in het eerste kwartaal vertoont de Chinese economie enig herstel na het tegenvallende laatste kwartaal van vorig jaar (groei: 4 procent), maar blijft ze ver van de 5,5 procent groei die de Chinese overheid zich dit jaar ten doel heeft gesteld. Uit maandag gepubliceerde kwartaalcijfers blijkt dat de Chinese economie lijdt onder de opeenstapeling van lockdowns en covidrestricties, die het hevigst zijn sinds het begin van de pandemie, en onder de onzekerheid door de oorlog in Oekraïne.

Wat vooral onrust wekt, is dat onder de oppervlakte van de kwartaalcijfers veel slechtere resultaten voor maart schuilgaan. Zo daalde de detailhandelverkoop in maart met 3,5 procent, steeg de werkloosheid naar 5,8 procent (een onderschatting), en kwam de import naar China tot stilstand. De vorig jaar hard aangepakte vastgoedsector zakte nog dieper weg: de woningverkoop daalde in waarde met 26,7 procent, de grootste terugval sinds februari 2020.

De economische tegenvallers zijn de grootste sinds 2020, toen de covidpandemie in Wuhan uitbrak en grote delen van China maandenlang onderhevig waren aan strenge restricties. Met een nieuwe golf van lockdowns, dit keer gericht tegen de omikronvariant, lijkt die geschiedenis zich nu te herhalen. Gezien de meeste lockdowns, zoals die van Shanghai, pas eind maart ten volle werden uitgerold, wordt de grootste economische impact pas in april verwacht.

“Vergeet dat de groeicijfers in het eerste kwartaal wat aantrekken”, aldus een analyse van financieel persbureau Bloomberg. “De cijfers van maart tonen het echte verhaal: de Chinese economie verkeert in zijn slechtste staat sinds begin 2020, toen de pandemie de groei voor het eerst onderuithaalde. En de cijfers van april zullen waarschijnlijk nog meer zwakheden blootleggen.”

De Chinese overheid probeert met steunmaatregelen de economie op te krikken: door belastingen voor kleine ondernemers te verlagen en infrastructuurprojecten te stimuleren. De reserveverplichtingen van banken en rentetarieven worden in kleine stapjes verlaagd, om meer geld in omloop te brengen. En hypotheekvereisten worden versoepeld, om de vastgoedmarkt weer aan te zwengelen. Ook wordt gepoogd de hinder van lockdowns voor het vrachtverkeer te verminderen.

Maar volgens analisten wordt het moeilijk de economische schade te compenseren zolang grote delen van China zich in lockdown bevinden. Experts van de Japanse investeringsbank Nomura berekenden vorige week dat 45 steden in China – goed voor 40 procent van het Chinese BNP – onderhevig zijn aan een hele of gedeeltelijke lockdown. De strenge maatregelen leiden tot hinder in havens en op snelwegen, sputterende fabrieken en verstoringen in de aanvoerketens.

“Hoe sterk de economie geraakt wordt, is erg afhankelijk van hoe lang de lockdown van Shanghai doorgaat en of er nog nieuwe lockdowns komen”, aldus Arjen van Dijkhuizen, econoom en China-specialist bij ABN Amro. De bank verwacht niet dat China dit jaar zijn doel van 5,5 procent haalt, maar voorspelt een groei van 5,0 procent, zelfs met steunmaatregelen. “De Chinese overheid moet een balans vinden tussen stabiliteit op het vlak van covid en economische stabiliteit. Dat is erg lastig.”

Een lagere groei in China heeft ook gevolgen voor de wereldeconomie. “Als China vertraagt, leidt dat tot minder invoer door China: die was in maart al licht gekrompen”, zegt Van Dijkhuizen. “Maar met covidrestricties krijg je ook aanbodproblemen: hinder voor het vrachtvervoer, wachttijden in de haven van Shanghai en allerlei productievertragingen kunnen leiden tot verstoppingen in de mondiale aanbodketens. Daar kan de rest van de wereld gevolgen van gaan voelen.”