Canada beslist over uitlevering van Huawei-topvrouw aan VS: Meng Wanzhou is een luxegevangene in Vancouver

In mei 2020 stond op het vliegveld van Vancouver een Boeing 777 klaar voor Meng Wanzhou. Zodra haar advocaten een sprankje hoop op vrijlating zagen, had het Chinese consulaat een toestel met 360 zitplaatsen voor haar gereserveerd, zodat ze in stijl naar China kon reizen.

Maar de rechter hield Meng in haar gouden kooi in Vancouver, waar haar familie twee villa’s bezit en twee van haar kinderen naar school gingen. Al bood Meng die villa’s als onderpand aan en leverde ze haar paspoorten in, de rechter achtte het vluchtrisico te hoog.

Meng is geen gewone verdachte; de 49-jarige dochter en vermeende opvolger van Huawei-oprichter Ren Zhengfei is een pion in de strijd tussen China en de VS. In december 2018 werd ze tijdens een overstap voor een internationale vlucht op het vliegveld van Vancouver gearresteerd op verzoek van de Amerikanen, die haar beschuldigen van bedrijfsspionage en fraude. China reageerde woedend: bij wijze van gijzelaarsdiplomatie houdt Peking twee Canadese staatsburgers vast op vage verdenkingen van overtredingen van de staatsveiligheidswetten.

De Canadezen zitten in cellen waar het licht nooit uitgaat en mogen maar sporadisch met de buitenwereld communiceren. Mengs omstandigheden zijn prettiger. Overdag mag ze naar buiten onder begeleiding van bewakers. Ze eet in speciaal voor haar afgehuurde restaurants of gaat winkelen bij haar favoriete boetieks, die andere klanten buiten de deur houden zodat Meng ongestoord kan shoppen. Ze heeft een voorkeur voor getailleerde pakjes, korte rokken en mooie schoenen, die automatisch de aandacht vestigen op haar enkel, waaraan een zwarte enkelband met gps hangt.

Printjes maken

Meng behoort tot de zakelijke en politieke elite. Haar moeder komt uit een machtige militaire familie die barst van de politieke connecties. Mengs vader Ren heeft die relaties niet van nature: hij komt uit een onderwijzersfamilie in Guizhou, een streek die zo arm was dat keukenzout een luxe was.

Rens leven staat in het teken van keihard werken: eerst als militair, later als ingenieursstudent en nu als zakenman. Meng zag haar vader zelden. Pas toen hij zijn geluk beproefde in Shenzhen, dat in de jaren negentig onder Deng Xiaopings opendeurbeleid van een door muggen vergeven tropisch vissersdorp werd opgewaardeerd tot de beroemdste industriezone voor Made in China, leefde het gezin enkele jaren samen onder een dak. “Als het buiten slagregende, regende het binnen zachtjes. De buren konden elk woord dat we spraken verstaan”, vertelde Meng in de Chinese staatsmedia.

Foutje

In 1993 begon Meng bij Huawei, toen nog een klein bedrijfje. Als 21-jarige was ze een manusje-van-alles en stond ze bekend als onhandig. Toen ze in 1996 voor het eerst voor het bedrijf naar het buitenland mocht, vergiste ze zich bij het omwisselen van roebels en verloor 100 Amerikaanse dollar – toen in China een godsvermogen. Uit die tijd dateert haar begrip voor werknemers die een foutje maken, schrijft de Chinese nieuwssite Jiemian.

De Chinese media portretteren Meng als heilige: warm voor haar personeel en keihard en veeleisend voor zichzelf. Meng werkte lang incognito bij Huawei om praatjes over voortrekkerij de kop in te drukken. Tijdens haar lange weg omhoog in de Huawei-hiërarchie bleef haar vader haar belangrijkste referentiekader. Hun contact is nooit zo innig geweest als nu, schreef ze in een open brief aan Chinese internetgebruikers in 2019.

Meng brengt haar dagen door met poëzie lezen, behandelingen door een masseuse aan huis en studeren voor een PhD. Ze houdt haar rug recht, schrijft ze in dezelfde open brief. “Hoewel ik fysiek tot een zeer begrensde ruimte beperkt ben, voelt mijn innerlijk leven kleurrijker en uitgestrekter dan ooit.”