Burgemeester Amsterdam postuum in opspraak

Kort achter elkaar verschenen gisteren op de websites van de Nederlandse kranten Elsevier en Het Parool stellige verhalen op basis van documenten en gesprekken met anonieme bronnen. Daaruit zou blijken dat de antiradicaliseringsafdeling op het Amsterdamse stadhuis van plan was Amsterdamse jongeren met extreme ideeën aan het twijfelen te brengen via videodagboeken, of zogenaamde vlogs. De 'grijze campagne' zou in opdracht van de gemeente worden gemaakt, maar de vloggers die erin figureerden mochten op geen enkele manier naar de gemeente te herleiden zijn. De campagne werd uiteindelijk nooit uitgevoerd, omdat Van der Laan de filmpjes niet goed vond.

Ernstiger is de beschuldiging dat Van der Laan een gemeen spel zou hebben gespeeld toen de 'geheime vloggers' vorig jaar aan het licht dreigden te komen bij een integriteitscontrole. Daarom zou hij het bedrag van 141.200 euro dat een vlogger met de naam Said opstreek, hebben afgedaan als frauduleus. Saadia A.T., de medewerkster die de facturen van Said tekende, zou hij om die reden ten onrechte hebben ontslagen.

Facturen

"Deze serieuze aantijgingen verdienen een serieus antwoord en daar is enige tijd voor nodig", zei plaatsvervangend burgemeester Eric van der Burg (VVD) gisteren via zijn woordvoerder. Tijdens het debat in de gemeenteraad aanstaande donderdag zal Van der Burg alle informatie voorleggen.

De publicaties zijn een volgende episode in de zwaarbeladen discussie over de antiradicaliseringsclub. Het team raakte afgelopen zomer in opspraak nadat een van de belangrijkste medewerkers, Saadia A.T., 'strafontslag' had gekregen wegens corruptie. Zij gunde opdrachten aan een persoon met wie ze een relatie had, schreef Van der Laan aan de gemeenteraad. Saadia zou namens die persoon ook facturen hebben opgesteld, die ze vervolgens als ambtenaar ondertekende.

In het kielzog van de fraudekwestie berichtten verschillende media, waaronder de Volkskrant, over mismanagement en viendjespolitiek bij de afdeling. Half september voerde Van der Laan een pijnlijk debat over de kwestie, waarin hij omzichtig toegaf dat hij de afdeling niet goed had aangestuurd. Het was bovendien een onbevredigend debat, omdat verschillende vragen van raadsleden onbeantwoord bleven. Uit medeleven met de terminaal zieke Van der Laan durfde de gemeenteraad de burgemeester niet te hard aan te pakken. Enkele dagen na het debat meldde de burgemeester zich ziek in een brief, die hij afsloot met het woord 'vaarwel'.

Besproken

En nu zijn er dus de twee artikelen. In de gemeenteraad kan haast niemand het geloven. "Onder meer omdat de inzet van vloggers gewoon met ons is besproken", zegt GroenLinks-leider Rutger Groot Wassink. "Het staat ook in de notitie 'Online Aanpak Radicalisering' die de gemeenteraad op 2 maart van dit jaar besprak." Destijds kreeg het plan ook de nodige kritiek van PvdA-raadslid Sofiyan Mbarki. "Ik denk niet dat wij als gemeente mensen moeten claimen die namens ons een weerwoord gaan geven", zei hij.

Nog meer verbazing is er over de suggestie dat Van der Laan het ontslag van Saadia zou hebben gebruikt om betalingen aan een vlogger goed te praten. "Dat zou een Frank Underwood-achtige actie zijn", zegt CDA-raadslid Diederik Boomsma(Frank Underwood is de machiavellistische politicus in de reeks House of Cards, red.). Boomsma constateert dat het verhaal over de meester-intrigant Van der Laan precies past in het straatje van de ontslagen ambtenaar. "En we weten dat zij haar ontslag bij de rechter aanvecht." Daarom is het volgens hem van groot belang dat "de onderste steen zo snel mogelijk boven komt".