Britse toprechter in problemen door anti-brexit-tweets vrouw

Onlangs raakte Hoge Raad-rechter Brenda Hale al in opspraak nadat ze zich in een lezing had uitgelaten over de inhoud van het hoger beroep. Dat is tegen de richtlijnen.

"Brexit. Dit toont aan hoe gevaarlijk referenda zijn. Ze reduceren een complex onderwerp tot ja of nee." "Referenda zijn gek en slecht." "De EU is het slachtoffer van Brexit." Aldus enkele tweets die Angela Neuberger sinds het EU-referendum de wereld in heeft gestuurd. In andere boodschappen toonde ze zich een felle criticus van de Conservatieve regering. Volgens de brexiteers is haar man niet de aangewezen persoon om de aankomende beraadslagingen te leiden.

Gedragscode

Volgens een woordvoerder van de Hoge Raad staat het partners van rechters vrij hun mening te verkondingen. Het lijkt echter strijdig te zijn met de gedragscode. Die meldt dat rechters "in gedachten moeten houden dat uitlatingen van naaste familieleden vragen kunnen oproepen over hun onpartijdigheid en over hun onafhankelijkheid van het politieke proces". De woordvoerder beweerde dat de uitlatingen van mevrouw Neuberger "geen politieke lading" bevatten.

Hoe invloedrijk de activiteiten van een echtgenote van een rechter kunnen zijn bleek zestien jaar geleden tijdens het proces over de aanhouding van de Chileense director Augusto Pinochet op Brits grondgebied wegens schending van de mensenrechten. De vrouw van een van de rechters, Leonard Hoffmann, bleek een actief lid te zijn van Amnesty International. Dat leidde ertoe dat Hoffmann zich moest terugtrekken en de zaak moest worden overgedaan.

De affaire komt enkele dagen na een opmerkelijke lezing van rechter Hale voor rechtenstudenten in Kuala Lumpur. Daarin beweerde ze dat de regering niet met een snelle geïmproviseerde Brexit-wet kan volstaan. Volgens Hale is alomvattende wetgeving nodig die de Europese Gemeenschapswet uit 1972, de wettelijke basis van het Britse lidmaatschap, moet vervangen. Zo'n nieuwe vervangingswet kan de Brexit ernstig vertragen of zelfs voorkomen.

Hale begaf zich hiermee op glad ijs. Rechters moeten reageren op argumenten van de betrokken partijen in de rechtszaal, en niet vooruitlopen op het proces. Volgens de gedragscode moeten rechters terughoudend zijn bij het publiekelijk uitleggen en becommentariëren van individuele zaken, helemaal wanneer deze nog moeten plaatsvinden.

Voor het eerst in de zevenjarige geschiedenis van de Hoge Raad zullen alle elf rechters bij deze gevoelige en politiek beladen zaak betrokken zijn. Van de rechters Jonathan Mance en Brian Kerr is bekend dat ze de Europese eenwording een warm hart toedragen. Na de verrassende eerdere uitspraak van de raad dat de Brexit aan het parlement moet worden voorgelegd, lichtte de Britse pers de doopceel van de drie rechters, wat grote ophef veroorzaakte. De rechtse Daily Mail noemde hen zelfs "de vijanden van het volk".

Op 5 december begint de Hoge Raad met het hoger beroep in deze zaak.