Brits-Iraanse politicus opgehangen, wat betekent dit voor Vandecasteele en Djalali? ‘Het is bittere ernst’

Was de zaak van Alireza Akbari er een die jullie volgden?

“Voor ons is de doodstraf in geen enkel geval aanvaardbaar. Iran staat al jaren in de top vijf van landen die executies uitvoeren en het moet stoppen. Je ziet ook dat Iran de doodstraf niet enkel toepast voor de meest ernstige misdrijven, maar ook bijvoorbeeld voor drugsgerelateerde delicten en mensen die werden opgepakt bij de recente protesten. Ze werden heel snel veroordeeld en heel snel geëxecuteerd.De voorbije weken zijn zeker twintig à dertig mensen, telkens gelinkt aan die protesten, ter dood veroordeeld.”

“We zien in de zaak-Akbari iets herkenbaars. De man is gefolterd om bekentenissen te bekomen. Die zijn dan opgenomen en publiek gemaakt. Net als bij VUB-gastprofessor Ahmadreza Djalali. Dan zie je ook waarvoor de man is veroordeeld. Het is een zeer vaag en internationaal helemaal niet als misdrijf erkend begrip: ‘Corruptie verspreiden op aarde.’ De term is zo goed als onmogelijk te vertalen vanuit het Farsi en voldoet in elk geval totaal niet aan de voorwaarden van een internationaal erkend misdrijf. Iraanse rechters kunnen dit te pas en te onpas gebruiken om de meest verregaande straffen uit te spreken. Het is een zeer vaag begrip dat wordt bovengehaald om mensen met een dubbele nationaliteit te gijzelen en daarna als pasmunt in te zetten voor een gevangenenruil.”

Dit moet wel een hele schok zijn voor bijvoorbeeld de naasten van Ahmadreza Djalali.

“Voor die familie is elke executie een enorme schok. Bij Ahmadreza is de executie al een paar keer heel dichtbij geweest. Het is helaas dus wel een realiteit. Het zijn geen symbolische straffen. Het is bittere ernst.”

Geldt dat ook voor de 74 zweepslagen waarvoor de Belgische ngo-medewerker Olivier Vandecasteele vorige week blijkbaar extra toe is veroordeeld?

“Voor zover wij weten heeft nog niemand een officieel vonnis of enig ander document te zien gekregen over de plotse strafverzwaring. Het nieuws komt van nauw aan het regime gelinkte Iraanse media en het is heel moeilijk te zeggen waarvoor en tot wat hij precies is veroordeeld. We hebben heel lang niet eens geweten waarvoor hij werd aangeklaagd, dus laat ons nog even een slag om de arm houden. Er is nu sprake van 40 jaar gevangenisstraf in plaats van 28, maar mogelijk is dat een gecumuleerde strafmaat. Dat van die zweepslagen maakt de kwestie alleen pijnlijker en urgenter.”

Justitieminister Vincent Van Quickenborne (Open Vld) beloofde in De zevende dag dat hij Olivier Vandecasteele vrij gaat krijgen.

“Het is goed dat hij bevestigt dat België daar alles aan gaat doen. Heel veel mensen hebben onze petitie daarover intussen ondertekend. Uiteraard is onze petitie gericht aan Iran. Zij zijn de hoofdverantwoordelijken. We vragen aan België niet enkel om alle diplomatieke en economische middelen in te zetten om hem vrij te krijgen, maar ook dat er samengewerkt wordt met andere landen om deze tactiek van gijzelaars te nemen te doen stoppen. Mensen worden van hun vrijheid beroofd om iets anders af te dwingen.”

“Iran windt er weinig doekjes om. Men wil Olivier Vandecasteele ruilen tegen de veroordeelde terrorist Asadollah Asadi. Europese landen – en misschien breder – zouden moeten samenwerken om Iran collectief ter verantwoording te roepen voor het nemen van gijzelaars. Zo'n collectieve druk is er nog niet gekomen. Iran is geen eiland. Het land heeft economische banden en is zeker niet immuun voor druk.”