Boeddhabeeld bevat mummie van monnik: Nederlander in de clinch met heel Chinees dorp

Op 14 december 1995 kregen de paar duizend inwoners van het Chinese dorp Yangchun de schrik van hun leven: uit de kleine tempel van de familie Lin was een belangrijk boeddhabeeld verdwenen. Gestolen. Politieonderzoek leverde niks op. Het beeld was weg. Om - zeer waarschijnlijk - een jaar later in Hongkong te worden verhandeld. Het beeld kwam uiteindelijk in bezit van de Amsterdamse kunstverzamelaar Oscar van Overeem. Hij zou er 40.000 gulden (ruim 18.000 euro) voor hebben neergeteld.

Wat hij toen nog niet wist, wisten de dorpelingen wel: in het boeddhabeeld zit het duizend jaar oude gemummificeerde lichaam van een heilige monnik: meester Zhanggong. Toen het beeld begin 2015 gerestaureerd werd en de onderkant moest worden losgeschroefd, werden enkele beenderen zichtbaar. Een scan die daarna werd gemaakt, bracht een compleet skelet in beeld. Het plaatje werd wereldnieuws en bereikte ook het afgelegen Yangchun.

Wat daar met gejuich werd ontvangen, werd de start van een bittere strijd. Oscar van Overeem wilde best meewerken aan de comeback van meester Zhanggong, maar toch staan beide partijen nu voor de rechter. Dat de verhoudingen nogal bekoeld lijken te zijn, blijkt wel uit de manier waarop beide kampen over elkaar praten: "Hij chanteert ons gewoon", zegt advocaat Jan Holthuis namens het dorpscomité van Yangchun. "Ik geef mijn beeld niet zomaar terug aan een of ander gillend dorp", zegt Van Overeem.

Het onderwerp komt hem zo langzamerhand de neus uit. Van Overeem wordt bijna kwaad als hij "weer moet vertellen" dat hij zo vaak heeft aangeboden het beeld terug te brengen naar China. Als maar aan enkele 'simpele' voorwaarden wordt voldaan, onder meer dat het beeld naar een fatsoenlijke tempel zou gaan en niet naar een dorpstempeltje. "Hij probeert het beeld héél belangrijk te maken. Voor héél China", reageert Holthuis. "Hij heeft bedragen genoemd dat-ie er 20 tot 30 miljoen voor wil hebben. Dat moet de staat China 'dan maar' betalen."

Chantage

Daarnaast zegt Van Overeem dat het beeld uit Yangchun niet hetzelfde beeld is als dat van hem. Zou uit eigen onderzoek gebleken zijn. Bovendien heeft hij het inmiddels geruild voor een ander object met een andere verzamelaar. "Ze willen alleen maar schreeuwen en negatieve publiciteit over mij uitstorten", zegt Van Overeem. "Dus heb ik het beeld na verloop van tijd zelfs van de hand moeten doen. Het schaadde mij in zowel werk- als privéleven." Om de nieuwe eigenaar te beschermen, wil Van Overeem niet zeggen wie dat is.

Advocaat Holthuis twijfelt aan dat verhaal. "Hij chanteert gewoon. Hij wil zijn zin." Via de rechter wil Holthuis afdwingen dat Van Overeem zegt waar het beeld is én dat hij bewijst dat hij niet wist dat het gestolen was toen hij het kocht. Om het beeld terug te halen naar China doet Holthuis nu zelfs een beroep op de Wet op de Lijkbezorging. "Want feitelijk zit er een lichaam in. En in bezit zijn van een lijk en daarin handelen, mag niet."