Blamage voor de CDU: zelfs in Merkels thuisbasis willen ze haar partij niet meer

Wanneer om klokslag zes uur in Merkels thuisdistrict de stembussen worden omgekeerd, gebeurt dat na een dag waarop de ene na de andere voormalige CDU-stemmer voor de deur uitlegt waarom hij nu anders stemt. De Groenen, de SPD, Die Linke zelfs – alles behalve de CDU. De belangrijkste reden laat zich samenvatten in één woord: Laschet. Armin Laschet, de partijleider van de CDU en de opvolger van Angela Merkel.

“Hij is misschien een fijn mens, maar hij is niet geschikt als politiek leider”, zegt Magrid Winter, een gepensioneerd warenhuismanager van eind zestig, na een diepe zucht. “Hij komt besluiteloos over, alsof hij van alles wil maar niks kan. Die man gáát gewoon niet.”

Landelijk boekte de CDU het slechtste resultaat in haar geschiedenis, en hier in deelstaat Mecklenburg-Vorpommern werd het een regelrechte afgang: 17 procent, bij het ter perse gaan van deze krant. Dat is extra pijnlijk, omdat Mecklenburg-Vorpommern thuis biedt aan het kiesdistrict waar Merkel al sinds 1990 de lokale CDU-kandidaat is, en al even lang wint. Wie wil weten waar het misging bij de CDU, moet naar het hart van dat district: Stralsund, een welvarende badplaats aan de Oostzee.

Klimaat

Natuurlijk is Armin Laschet niet de enige verklaring voor de blamage van de CDU, blijkt bij de voordeur van stembureau 3 in het lokale gymnasium. Mecklenburg-Vorpommern heeft een alom geliefde deelstaatpremier van SPD-huize: de SPD kreeg hier bijna 29 procent van de stemmen.

Winter, de gepensioneerde warenhuismanager, hekelt het feit dat de CDU geen vooruitgang maakt tegen klimaatverandering. Zij stemde op de Groenen. Net als kleuterleidster Maraike Lehman (32), die onlangs heeft geconstateerd dat de CDU “de rijken veel gunstiger belast dan de middeninkomens”. Marie (23), eveneens kleuterleidster, stemt Die Linke sinds ze heeft gelezen dat mensen in de voormalige DDR-lidstaten gemiddeld nog altijd 1.000 euro minder verdienen dan hun landgenoten in het westen.

Allemaal zijn ze voormalige CDU-stemmers, en allemaal houden ze de aftredende regering verantwoordelijk voor het gebrek aan actie tegen deze problemen. Serveerster Kathrin Müller (56), die SPD stemde omdat die partij een minimumloon van 12 euro belooft, tegen 9,60 nu: “Ik heb altijd op de CDU gestemd, maar op een gegeven moment is het leuk geweest.”

Ergens is er iets geknapt. Voor sommige stemmers is dat ook de vluchtelingenpolitiek: Merkels ‘wir schaffen das’ in 2015, waarna honderdduizenden vluchtelingen naar Duitsland kwamen. Bijna een op de vijf stemmen hier gaat naar de radicaal-rechtse AfD. De SPD, met haar populaire lokale premier, valt de CDU van de linkerkant aan.

Lessen trekken

Maar de persoon Laschet lijkt voor veel mensen de druppel te zijn geweest. Zelfs een CDU-stemmend echtpaar van eind vijftig in de binnenstad zegt dat ze CDU stemmen ondanks het feit dat Laschet nu de partij leidt. “Eigenlijk hopen we dat (SPD-leider) Scholz kanselier wordt in een coalitie met de CDU”, zegt zij. “Je moet wel het land vertegenwoordigen, en Scholz heeft tenminste charisma.”

Als de zon rond halfzeven zakt boven de kade aan de Oostzee, is de stemming in havencafé Naar het Gouden Anker nog opgetogen. Buiten staan regionale CDU-leden lachend met een frisje of halve liter bier in de handen, binnen staat de jonge, zwart bebrilde CDU-kandidaat Georg Günther de media te woord. Dertig jaar lang vertegenwoordigde Merkel dit kiesdistrict voor de CDU, nu moet hij het doen – de man heeft nog niet eens een eigen Duitse Wikipedia-pagina.

Later op de avond, terwijl de SPD steeds dichter richting de overwinning kruipt, klinken in de kroeg nog slechts geroezemoes en de constante updates van ARD. Met de hand onder de kin en de ogen gefronst kijken aanwezigen naar het grote scherm naast de televisie, met de laatste peilingen.

Er is nog hoop, zegt CDU-kandidaat Günther voor de deur van het café. Niet alle stemmen zijn geteld. En dan is er nog kans op de regeringscoalitie. Ja, het was moeilijk om hier het stokje over te nemen van Merkel, en als jonge politicus nog wel. Aan Laschet heeft hij nooit getwijfeld. Lessen? Ja, zal het CDU moeten trekken. Maar morgen.

Voorspoed en veiligheid

Terwijl de stembiljetten al rustig ritselend door de handen gaan van de vrijwilligers van stembureau 3, klinkt er getik op het raam. Een jongeman, begin dertig, net te laat.

Wat hij had willen stemmen? CDU, net als altijd. Geen spoor van twijfel: “Duitsland is welvarender dan ooit tevoren. De CDU brengt stabiliteit, voorspoed en veiligheid.”

Hij heeft wel nagedacht over andere partijen, natuurlijk. De Groenen hebben goede plannen voor het klimaat, maar die zijn nogal duur, zegt hij. De SPD heeft al vaker de leiding gehad, en verzuimt telkens om na te denken over de lange termijn, over waar Duitsland over twintig of dertig jaar is. “Ze zijn alleen bezig met de macht te behouden.”

Heeft hij dan helemaal geen bedenkingen bij de CDU? Hij lacht, kijkt even naar de grond, en weer terug. “Nou ja, Laschet is ook niet mijn favoriete kandidaat. Maar we zullen het ermee moeten doen.”