Biomedicijnen blijven veel te duur
Biologische medicijnen kunnen steeds meer levens redden, maar zijn vaak peperduur. Dat verandert wanneer het patent vervalt. Maar ons land slaagt er nauwelijks in die belangrijke en goedkopere versies aan te bieden.
Ten dode opgeschreven zijn door klierkanker of lijden aan een chronische ontstekingsziekte behoort steeds vaker tot het verleden dankzij een ware hausse aan 'biologische geneesmiddelen'.
In tegenstelling tot klassieke geneesmiddelen, gebaseerd op chemische bestanddelen, bevatten die biologische actieve stoffen. Die zijn complexer dan de bestanddelen in gewone geneesmiddelen. Voordeel is dat ze voor een resem aandoeningen zoals psoriasis en andere huidziektes, kankers, longaandoeningen en neurologische ziektes een stuk doeltreffender blijken.
Een voorbeeld is een biologisch middel dat een specifiek eiwit (TNF-alfa) blokkeert. Dat eiwit jut de lichaamsafweer op tegen zichzelf en zorgt zo voor ontstekingen. Een medicijn op basis daarvan kan chronische ontstekingsziektes zoals de ziekte van Crohn, bij de bron aanpakken, terwijl voorheen enkel aan symptoombestrijding kon worden gedaan. Omdat de biologische middelen de ziekte op langere termijn onder controle kunnen houden, vermindert het risico op een darmoperatie gevoelig.
Maar omdat de biologische middelen lastiger te maken zijn, hebben ze erg gepeperde prijskaartjes. Zoals 1.800 euro voor zes dosissen van een middel dat rode bloedcellen aanmaakt en wordt ingezet bij ernstige bloedarmoede, die onder andere kan ontstaan bij nierziektes of kanker. Of 15.000 euro voor een jaar medicijnen tegen jongerenreuma tot 120.000 euro voor een kankerbehandeling van een jaar.
Een oplossing bieden 'biosimilaire' medicijnen: geneesmiddelen met dezelfde moleculen en hetzelfde therapeutische effect die op de markt komen nadat het patent van het originele middel is vervallen. Gemiddeld zijn die minstens 30 procent goedkoper. Ze hebben dus het potentieel om tientallen miljoenen euro's te besparen.
In België hinken biosimilars echter zwaar achterop in vergelijking met andere Europese landen. "Bedrijven tekenen verlies na verlies op waardoor ze vaak beslissen biosimilars van de markt te halen en geen nieuwe meer uit te brengen", zegt Joris Van Assche van de koepelorganisatie voor generische en biosimilaire medicijnen FeBelGen. "Met alle gevolgen van dien voor de betaalbaarheid van het geneesmiddelenbudget."
Nieuwe biosimilars
Minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open Vld) sloot begin dit jaar een overeenkomst met artsenverenigingen, ziekenhuisapotheken en de industrie om meer biosimilars op de markt te krijgen. "Terecht en dringend nodig, er zijn minstens acht nieuwe biosimilars in aantocht", zeggen Arnold Vulto, professor Ziekenhuisapotheek (Erasmus Universiteit), en oncoloog Jacques De Grève (VUB). "Zodra de biosimilar op de markt komt, zakt ook de prijs van het origineel. Maar de bedrijven krijgen te weinig perspectieven", aldus De Grève.
In de marge van een congres over de kwestie stellen sommige experts voor om georganiseerde aankoop van off-patent-geneesmiddelen te organiseren per regio of via nationale offertes (De Grève), zoals in Nederland en Frankrijk. Vulto: "Dat een middel nu tienduizenden euro's blijft kosten, is pervers. België moet echt veel meer doen. Dat gaat van de inkoop veel professioneler organiseren tot overbevraagde dokters bijstaan met patiënten informeren. Zo denken zij vaak dat goedkoper minder efficiënt betekent."
Het voorstel van De Block om de ziekenhuisfinanciering te vertimmeren krijgt lof van insiders. Maar de verplichting om 20 procent van de nieuwe patiënten die ervoor in aanmerking komen met biosimilars te behandelen noemen insiders een lachertje. "In Denemarken is het 90 procent. Alleen zo doorbreek je deze situatie."
