Binnenkort amper nog vaste benoemingen bij de Vlaamse overheid

Vandaag is ongeveer 70 procent van de bijna 29.000 Vlaamse ambtenaren vastbenoemd. De andere 30 procent zijn contractuelen: mensen met een contract van bepaalde of onbepaalde duur. Hun statuut is vandaag veel minder aantrekkelijk: hun loon stijgt nauwelijks, ze kunnen makkelijker ontslagen worden, hun pensioen ligt lager en als ze ziek zijn, vallen ze na een maand al op 60 procent van hun loon. Vastbenoemden bouwen 28 ziektedagen op per jaar dat ze benoemd zijn. Als de ziektedagen zijn opgebruikt vallen ook de vastbenoemde ambtenaren op 60% van hun wedde.

Dat vond de Vlaamse regering veel te gul in vergelijking met de privésector. In haar regeerakkoord formuleerde de Vlaamse regering de ambitie om te evolueren naar een personeelsstatuut bij de overheid, en daarbij wilde ze de grote verschillen tussen vastbenoemden en contractuelen verkleinen. Ten nadele van de vaste benoeming: het contractueel statuut moest de standaard worden.

Loonsverhoging als zoenoffer

Eind december werd al een sectoraal akkoord gesloten met de vakbonden van de Vlaamse overheid, met daarin een fikse koopkrachtverhoging voor alle ambtenaren: vastbenoemd of niet. Bij alle loonschalen komt er dit jaar eenmalig 550 euro bruto bij en ook de eindejaarstoelage verhoogt met maximaal 4% voor de laagste loonschalen. De maaltijdcheques bij de Vlaamse overheid worden opgetrokken van 7 naar 8 euro en ambtenaren krijgen naast hun internetvergoeding nu ook een thuiswerkvergoeding voor elektriciteit en verwarming van van 20 euro per maand. De fietsvergoeding per kilometer stijgt en ze krijgen voor 2022 en 2023 eenmalig - of beter dus tweemalig - 250 euro aan ecocheques.

Het sociaal akkoord voor 2022-2023, dat Vlaams minister van Binnenlands Bestuur Bart Somers (Open Vld) sloot met de vakbonden, kreeg eind december al groen licht bij de rest van de Vlaamse regering, maar wordt vandaag symbolisch ondertekend. De regering gebruikt die zoenoffers vandaag om het minder goede nieuws te brengen: dat een vaste benoeming in de toekomst heel uitzonderlijk wordt. Toch hoeft dat niet zo’n drama te zijn voor het personeel.

Staken

Voor wie al vastbenoemd is, verandert er niks. Voor wie nu werkt als contractueel, slinken de kansen om vastbenoemd te raken, maar daar tegenover staat dat het statuut en het loon van de contractuelen fors zal verbeteren.

Bij de vakbonden reageert men not amused. “Wij hebben een stakingsaanzegging lopen en zullen niet aarzelen om daar gebruik van te maken”, zegt Jan Van Wesemael van de socialistische vakbond ACOD. Al zal die staking nog niet voor meteen zijn: de vakbond overlegt pas eind april over de nieuwe regeling.

ACV is dat nog niet van plan. “Wij zijn (in tegenstelling tot de twee andere vakbonden, red.) altijd aan tafel gebleven om te onderhandelen en dat gaan wij nu ook doen”, zegt Ilse Remy van ACV Openbare Diensten. Zo wil het ACV nog op twee punten aanpassingen zien: voor wie toch nog vastbenoemd wordt, willen ze geen 'light-statuut’. De Vlaamse regering voorziet namelijk dat nieuwe vastbenoemden minder rechten zullen hebben dan wie nu al vastbenoemd is.

Ten tweede wil ACV een betere bescherming tegen ontslag voor contractuelen. “Er is wel een bescherming voorzien, maar die is niet afdwingbaar”, aldus Remy. Wie als contractuele ambtenaar ontslagen wordt, zou wel een vorm van beroep kunnen aantekenen. Een commissie met vertegenwoordigers van de overheid en de vakbonden kunnen dan advies geven over dat ontslag, maar dat advies is niet bindend. “Dus zelfs als zij zeggen dat het ontslag onterecht was, kan iemand nog altijd ontslagen worden. Dat is voor ons een probleem.” (HLN)