Binnenkijken in een rijhuis dat een metamorfose onderging

Dankzij een dapper architectentrio en creatieve bewoners die de vrije teugel lieten, ontpopte een doorsneerijhuis in Gent zich tot een spectaculair architecturaal project.

Bij veel huizen voel je het compromis tussen de architect en de bouwheer. Allebei kregen ze een beetje hun goesting, maar ook een beetje niet. Zo’n middenweg levert niet altijd het interessantste resultaat op. Helemaal anders ging het eraan toe in dit grondig verbouwde rijhuis in Gent waar de architecten carte blanche kregen. De bewoners zegden toe op elk idee. Zelfs op de zwevende ‘caravan’. Een bad met uitzicht op een vijver. Een boom als loopbrug naar de woonkamer. Een volledig glazen achtergevel. Of een diagonaal afgezaagde vloer.

Het helpt natuurlijk als de bouwheer je broer is. En als je, net als je partner, een creatieve job hebt. “Wij weten uit ervaring maar al te goed hoe vervelend het is om in een creatief proces compromissen te moeten sluiten. We wilden dat niet eisen en gaven de architecten ons vertrouwen. We wisten dat ze er iets goeds van zouden maken”, aldus de bewoners Valentijn en Ine.

Ze hadden het bij het rechte eind. De architecten brachten licht, ruimte en speelsheid binnen in een rijhuis dat tot dan toe vooral donker en vervallen was. Dat deden ze onder meer door de achtergevel, die in een zeer penibele staat verkeerde, volledig uit te werken in glas. En door enkele uitsneden te maken in de vloeren waardoor het daglicht dieper binnenvalt in de woning. Ze braken de serre af, net als het gelijkvloers van de achterbouw. De eerste verdieping bleef wel behouden en staat nu op een structuur van stalen balken. Die zwevende aanbouw noemen ze ‘de caravan’, omdat hij een beetje als een aanhangwagen aan het huis hangt. Eronder is nu een overdekt stuk tuin of terras inclusief vijver met vissen waarin al het regenwater samenkomt. Zo beantwoordden de architecten aan een van de weinige eisen van de bewoners: meer tuin. Ine: “Toen we dit huis kochten, was die zo goed als volledig volgebouwd. Nu hebben we een echte tuin. Dat is zalig.”

In het ontwerp sneuvelden heel wat bewoonbare vierkante meters, doordat de koterij werd afgebroken en er op twee verdiepingen stukken vloer verdwenen voor de vides. “Het vreemde is dat door dingen weg te halen, het huis nu groter lijkt”, aldus architect Olivier Goethals, de oudere broer van bewoner Valentijn. Hij deed dit project samen met het bureau LDSRa, van Lauren Dierickx en Sander Rutgers. Het drietal doet geregeld projecten samen. Sander: “Vooral het ontwerpproces doen we gezamenlijk. En ook voor creatieve oplossingen op de werf luisteren we naar elkaar. De technische uitwerking en de eindverantwoordelijkheid nemen Lauren en ik op ons. Die tandem werkt goed. Olivier pusht ons. En hij durft op zijn beurt met wildere ideeën af te komen, omdat wij mee aan tafel zitten.”

Ook Olivier is tevreden over de samenwerking: “Ik heb de lusten, maar niet de lasten, wat me vrijheid en creativiteit geeft.”

Vakantiegevoel

Ine en Valentijn kochten het huis zo’n zeven jaar geleden. De eerste vijf jaar woonden ze erin zonder grote werken te verrichten. Het huis was toen opgesplitst in twee appartementen en de sous-sol was nog verhuurd. Op die plek tekenden de architecten een ruime leefkeuken. “Eigenlijk is die kelderverdieping te laag om aangenaam te zijn. De vide zorgt voor een opener en ruimer gevoel. En om extra hoogte te suggereren, lieten we de balkenstructuur bloot”, vertelt Olivier. Sander knikt: “Bovendien kunnen de deuren naar de tuin volledig open, waardoor de grens tussen het huis en de tuin heel flou wordt. Ook al door het overdekte stuk tuin. Met ons bureau zijn we bezig met de relatie tussen binnen- en buitenruimte, tussen natuur en architectuur.”

Vanuit de keuken kan je met een nieuwe draaitrap – een extra circulatie waarvoor Ine ijverde – naar de woonkamer. Op deze verdieping is ook een bad met een verrassend groen uitzicht op de vijver en voorbijvliegende vogels. Evenals een bibliotheek en een washok. Olivier: “Dat woord haat ik. Wassen, plooien en strijken moet op een leuke plek gebeuren, niet weggestopt in een hok. Hier sta je dicht bij de living. En dankzij de vide kan je zelfs babbelen met iemand in de keuken.” Op de tweede verdieping bevinden zich de twee bureauruimtes van Valentijn en Ine met in het midden een speelkamer voor hun dochtertje Lola. De derde verdieping en de zolder bieden plaats aan de slaapkamers en de badkamer. In de badkamer – opgevat als een kubus in de ruimte – komt de korenbloemblauwe kleur van de keuken terug.

Aan de indeling van het huis werd amper geraakt. De opdeling in kamers creëert een gezellig effect. Ook de authentieke elementen van het huis werden zoveel mogelijk behouden, zoals de 19de-eeuwse tussendeuren en de plankenvloeren. Valentijn: “Die lagen verborgen onder een dikke laag vuile vloerbedekking. Een goede bescherming, zo bleek, want de planken zagen er nog perfect uit.” In de ‘caravan’ en op het gelijkvloers ligt een tegel die vaak in de zorgsector wordt gebruikt. De architecten maakten hem iets speelser met een extra voegbreedte en door de tegel in wildverband te leggen. Anders zou de look te industrieel geweest zijn. Valentijn: “Tijdens de verbouwing woonden we een jaar in een appartement. Daar lag een parketvloer en we waren continu aan het stressen over de vlekken die ons dochtertje kon maken. We wisten: in ons huis moet er een vloer komen waar we ons geen zorgen om moeten maken.”

“Dit huis heeft onze levenskwaliteit verbeterd”, zegt Ine. “Het past bij ons. Zo zijn we geen stockagetypes en dus hebben we ook geen opbergzolder nodig.” Olivier lacht en zegt: “Als ik heel eerlijk ben, ben ik eigenlijk een beetje jaloers op jullie huis. Het zit vol fijne plekken, zoals het bad en de openschuivende achtergevel. Er overvalt me hier altijd een vakantiegevoel.”

BIO

Valentijn Goethals is beeldend kunstenaar en mede­oprichter van het Gentse kunstenaarscollectief 019 en Kunsthal Gent / Hij geeft les aan Sint-Lucas in Gent en Brussel / Ine Meganck is grafisch ontwerpster / Met haar eigen bureau werkt ze vooral voor de culturele sector / Ze geeft ook les aan de Academie in Antwerpen / Lauren Dierckx en Sander Rutgers werkten samen bij architechtenbureau De Vylder Vinck Taillieu (advvt) en startten in 2017 LDSRa op / Ze werken geregeld samen met Olivier Goethals /