Betogers in Brussel vragen collectieve regularisatie, Sammy Mahdi denkt er niet aan

De opkomst was ongetwijfeld iets groter geweest bij beter weer en als diezelfde dag niet al 1.570 mensen deelnamen aan de Refugee Walk van Vluchtelingenwerk Vlaanderen in Leuven. Op de speciaal ingelegde bus vanuit Leuven zaten amper acht betogers. Toch telde de Brusselse politie zondagnamiddag 1.600 manifestanten, die weer en wind trotseerden voor een collectieve regularisatie van mensen zonder papieren.

Op het plein aan Brussel-Noord staat Maria Freire klaar om de sprekers op het juiste moment op het podium te leiden. Freire is een 49-jarige Braziliaanse, die in 1999 naar België kwam met haar drie kinderen.

“Ik ben eerlijk: ik ben een van de vele economische migranten”, zegt ze. “Ik was gescheiden en ik wou een betere toekomst voor mijn kinderen dan ik hen als alleenstaande moeder in Brazilië kon bieden.”

Ze kwam alleen naar België, tot ze genoeg geld had om ook haar kinderen te laten komen. Onder de mensen zonder papieren in ons land is een grote groep Brazilianen. “We zijn met 30.000", denkt Freire. De mannen werken meestal in de bouwsector, de vrouwen in kinderopvang of als poetsvrouw, zoals Maria Freire.

In 2009 kreeg ze verblijfspapieren, bij een collectieve regularisatie, maar die verloor ze als ze even later voor enkele jaren naar Brazilië terugkeerde om voor haar zieke moeder te zorgen. De gemeente had haar uitgeschreven.

Volgens haar zijn er alleen maar winnaars bij een collectieve regularisatie. “De staatskas kan tientallen miljoenen in bijdragen ontvangen als de regering 150.000 sans-papiers regulariseert. Het zal bovendien een einde maken aan de valse concurrentie die sans-papiers eigenlijk vormen op de arbeidsmarkt.”

Dat denkt ook Abdul Azim Azad, een van de drijvende krachten achter deze oproep tot regularisatie. De 32-jarige Afghaan werkt in de afbraak van gebouwen, een gevaarlijke job, onverzekerd. “We hebben het recht om te werken”, vindt hij.

Azad is afkomstig uit Kaboel, waar hij werkte voor een producent van zuurstof voor medische toepassingen. Naar eigen zeggen dreigden extremistische militanten hem af om te knoeien met chemische producten, wat hij weigerde. Hij kwam aan in België in december 2012.

“Gezien de nieuwe situatie in Afghanistan heb ik mijn dossier nogmaals ingediend, voor de zevende keer al”, zegt Azad.

Volgens het kabinet van staatssecretaris voor Asiel en Migratie Sammy Mahdi (CD&V) is de Dienst Vreemdelingenzaken versterkt om regularisatiedossiers voortaan sneller en binnen een redelijke termijn te behandelen. Maar een collectieve regularisatie zit er niet in.

“Jaren wachten is voor niemand goed, maar de regularisatie is en blijft een uitzonderingsprocedure”, klinkt het op het kabinet. Om diezelfde reden plooide Mahdi niet toen begin deze zomer zo’n 475 actievoerders een hongerstaking hielden in de Brusselse Begijnhofkerk en op de campussen van de ULB en VUB. Op dit moment bekijkt de administratie nog enkele individuele dossiers van die hongerstakers.

ULB-professor Andrea Rea, die sociologisch onderzoek voert naar migratie, steunde die hongerstakers in hun protest en oogstte op deze manifestatie luid applaus met zijn speech. Hij vindt het niet onlogisch om hier het podium te beklimmen.

“Tijdens de coronacrisis hebben we de hele tijd geluisterd naar virologen, maar als het over migratie en arbeidsmarkt gaat, dan zijn de specialisten plots niet meer van tel”, merkt Rea op. “Uit onderzoek weten we dat de tewerkstelling van de in 2010 en 2011 geregulariseerden hoger ligt dan die van andere migranten. Met de huidige tekorten op de arbeidsmarkt hebben we iedereen nodig, zeker in Vlaanderen.”

Mahdi zet wel in op legale migratiekanalen voor de toegang tot werk. Zo hebben afgestudeerde studenten voortaan een jaar tijd om werk te zoeken. “Vroeger kregen ze al na ongeveer drie maanden een bevel om het grondgebied te verlaten”, aldus het kabinet.

Katholiek middenveld

Als de speeches en regen achter de rug zijn, kunnen de betogers zich eindelijk warm lopen. Tussen de vele spandoeken die vragen om regularisatie, of soms onomwonden pleiten voor open grenzen, wappert ook een communistische hamer & sikkel.

Toch is dit geen louter extreemlinkse betoging, getuige de aanwezigheid van verschillende organisaties uit het katholiek middenveld zoals Pax Christi. CM, het christelijk ziekenfonds, is niet zichtbaar op de manifestatie, maar steunt wel expliciet We Are Belgium Too, de campagne erachter.

“We hadden gehoopt dat het met deze regering anders zou zijn, maar waar zitten de christenen? Waar is de naastenliefde?”, vraagt een betoger zich af.

Een recent artikel in Knack toont de onvrede vanuit dat middenveld met het beleid van de CD&V-staatssecretaris, maar volgens UGent-politicoloog Bram Wauters heeft dat nog weinig impact.

“Die relatie is de laatste jaren enkel losser geworden, langs de twee kanten”, zegt Wauters. Een nieuwe studie van zijn onderzoeksgroep toont bovendien hoe de CD&V-leden nog een stuk rechtser denken op het vlak van migratie dan de politieke medewerkers van de partij. Op recepties oogst Mahdi vaak lof voor zijn standvastheid.

“Het geeft het dilemma weer waar CD&V voor staat”, zegt Wauters, “een rechtsere koers varen om kiezers te winnen, kan betekenen dat ze nog meer de voeling met hun organisaties verliezen.”