België kleurt waarschijnlijk rood op de coronakaart: dit is de impact op uw reis

Experts gaan ervan uit dat ons land donderdag roder wordt op de Europese coronakaart. ‘Dit is allesbehalve een moment om het rijk der vrijheid af te kondigen.’

1. Waarom kleurt België rood?

Het Europese Centrum voor Ziektepreventie en -bestrijding (ECDC) maakt elke donderdag een update van zijn coronakaart. Daarop is te zien hoe het virus in de verschillende landen circuleert. Het ECDC gebruikt vier codes: groen, oranje, rood en donkerrood. Welke kleur een land krijgt, wordt bepaald door het gemiddelde aantal besmettingen en het percentage positieve tests van de voorbije veertien dagen.

Biostatisticus Geert Molenberghs (UHasselt/KU Leuven) acht de kans groot dat België donderdag roder zal kleuren. “Brussel was al rood, maar nu zullen ook de andere regio’s volgen. Vlaanderen flirt met de grens van 200 besmettingen per 100.000 inwoners en heeft net geen 4 procent positiviteit, dus dat is wat onzeker. In Wallonië ligt de positiviteitsratio boven de 4 procent.”

Ook Sciensano-viroloog Steven Van Gucht deelt dezelfde verwachting. “Je ziet deze tendens in veel landen. En onze modellen hebben ook voorspeld dat het aantal besmettingen in augustus en september zou toenemen.”

Dat heeft te maken met het feit dat we een normaler leven aan het leiden zijn, waarbij we minder rekening houden met het virus. Oftewel: we gaan weer naar grote evenementen, nemen onze familie terug vast en reizen opnieuw rond. Van Gucht: “An sich is dat een goede evolutie. Maar het probleem is dat we met miljoenen zijn, in België maar evengoed in andere landen, die nog niet of niet volledig gevaccineerd zijn. Zo blijven we kwetsbaar voor het virus en kan het makkelijk blijven rondgaan.”

2. Welke gevolgen heeft dit voor de Belgen?

De kleur van ons land speelt voor het beleid, dat met maatregelen de strijd tegen het virus aangaat, geen grote rol van betekenis. “Als we hen adviseren, dan focussen we op de precieze cijfers, niet op kleurcodes”, zegt Molenberghs, die deel uitmaakt van adviesorgaan GEMS. “Beleidsmakers kunnen in het rood wel een waarschuwing zien. Het is allesbehalve een moment om het rijk der vrijheid af te kondigen.”

Molenberghs laat zelf nog niet al te zeer in zijn kaarten kijken voor vrijdag, wanneer een nieuw Overlegcomité plaatsvindt. “Ik hoop vooral dat ze de situatie niet verder uit de hand laten lopen en op een later moment weer strenger moeten ingrijpen. ”

Van Gucht verwacht geen strengere maatregelen. “Er volgen meestal verstrengingen bij een dreigende overbelasting van de zorg. Zover zijn we niet. Het aantal opnames in ziekenhuizen en op intensieve zorg mag dan toenemen, scenario’s als die van vorig jaar zijn nog ver weg. De combinatie met de traditionele zorg blijft voorlopig haalbaar.”

De kans is ook groot dat dat zo zal blijven, meent hij. “Toch in Vlaanderen, waar de vaccinatiegraad heel hoog is. Over Brussel maak ik me meer zorgen.”

3. Waaraan mogen toeristen zich verwachten?

Voor landgenoten die naar België terugkeren of voor wie als toerist ons land binnenkomt, maakt de rode kleur volgens Van Gucht niet meteen een verschil. Het is vooral in de omgekeerde richting dat er mogelijk een en ander verandert, oftewel voor Belgen die naar andere landen reizen.

“Zij moeten rekening houden met het feit dat reizen moeilijker kan worden”, zegt de viroloog van Sciensano. Van Gucht kan niet zeggen welke strengere voorwaarden zullen gelden, omdat elk land zijn eigen beoordeling en regels heeft. Het best is volgens hem om regelmatig de site van Buitenlandse Zaken te checken.

België behoort tot een minderheid die de ECDC-kaart gebruikt om andere landen te beoordelen. Buren als Frankrijk, Duitsland en Nederland hebben daarvoor een ander systeem. “Uniformiteit was beter geweest”, zegt Van Gucht. Toch vindt hij het niet zinloos, dat we het ECDC volgen. “De verschillen met andere landen zijn nooit heel erg groot.” En sowieso laten landen met eigen systemen de ECDC-kaart niet helemaal links liggen.

Van Gucht: “Het feit dat België rood kleurt, kan in elk geval voor een aantal landen een signaal zijn om te herevalueren en mogelijk te verstrengen. Denk aan Duitsland, dat een tijd geleden specifiek voor Nederland ook strengere regels afkondigde.” Nederlanders die niet volledig gevaccineerd of van covid genezen waren, moeten sindsdien tien dagen in quarantaine bij aankomst.

4. Hoe zullen de cijfers evolueren?

Als het aantal besmettingen boven 500 per 100.000 inwoners klimt, geeft het ECDC een donkerrode kleur. Niemand sluit uit dat België die zal krijgen. Al vermoedt Van Gucht dat dit nog niet voor meteen is.

Anders is de voorspelling voor Brussel. Biostatisticus Molenberghs gelooft dat die regio volgende week misschien al aan donkerrood toe is. “Op dit moment neemt de viruscirculatie er snel toe. Ze zitten nu al aan 451 besmettingen per 100.000 inwoners. Dat is toch een te vermijden scenario. Want in zo’n geval gaan we opnieuw tot de coronahotspots van Europa behoren, zoals Cyprus en delen van Frankrijk en Spanje. Dat lijkt me allesbehalve goed voor ons imago.”

De expert benadrukt wel dat het moeilijk is om heel precieze voorspellingen te doen voor de komende weken. “Veel hangt af van het Overlegcomité. Beslissen om alles meteen toe te staan of beslissen om een aantal maatregelen voor bijvoorbeeld Brussel te verstrengen: dat kan een heel groot verschil maken.”