Goede doelen
Belg wordt steeds vrijgeviger
De bereidheid van de Belg om goede doelen te steunen is sinds 2011 nooit zo groot geweest als nu. Maar liefst acht op de tien Belgen vinden dat een gift bijdraagt tot een betere wereld. Voor 54 procent is filantropie zelfs een morele plicht en zes op de tien zetten in 2016 woord om in daad. Dat blijkt uit de Barometer en de Index van de Filantropie die de Koning Boudewijnstichting samen met denktank Itinera maakte.
In vergelijking met 2013 is er een duidelijk positieve trend. En dat is bemoedigend voor wie inzet op een betere samenleving, zegt de Koning Boudewijnstichting.
In 2016 zagen de non-profitinstellingen en filantropische stichtingen in België hun inkomsten uit schenkingen en legaten stijgen. Bovendien geven steeds meer mensen een gift aan een goed doel. In 2016 deden twee op de drie Belgen minstens één gift, tegenover net iets meer dan de helft in 2013. Daarbij gaven ze gemiddeld 165 euro. De impact van de financiële crisis op de bereidheid van mensen om goede doelen te steunen, ebt daarmee weg.
Ook de toekomst ziet er positief uit, merkt de Stichting nog op: het zijn met voorsprong de jongeren (18 jaar tot 44 jaar) die vrijgeviger zijn en de toekomst positief inschatten. 26 procent van de Belgen zegt vorig jaar meer gegeven te hebben, tegenover 21 procent in 2013. Voor dit jaar zei 14 procent dat hij meer zal geven dan vorig jaar, een cijfer dat in 2013 nog 11 procent was.
Veel organisaties bevestigen de trend die de Koning Boudewijnstichting opmerkt. Zo zag Kom Op Tegen Kanker zijn inkomsten via giften stijgen van 4,9 miljoen euro in 2013 naar 6,2 miljoen in 2015. De inkomsten via legaten, dus via een testament, stegen zelfs van 5,9 miljoen euro naar 12,1 miljoen.
Ook het Leuvense Universiteitsfonds, de koepelorganisatie boven 130 deelfondsen die aan de KU Leuven verbonden zijn, merkt de laatste jaren een stijging, zegt directeur Isabel Penne. "Steeds meer mensen leren het fenomeen filantropie kennen", zegt ze. "Wij zien het aantal giften stijgen, en ook het gemiddelde bedrag ervan." Vorig jaar ontvingen alle fondsen samen meer dan 24 miljoen euro, waarvan legaten de grootste brok uitmaakten: 10,4 miljoen euro. In 2011 bedroeg het totaal aan giften, legaten, schenkingen, sponsoring en leerstoelen nog 'maar' 11,5 miljoen euro.
Gezondheid en medisch onderzoek populairst
Giften gaan in de eerste plaats naar goede doelen voor gezondheid en medisch onderzoek, gevolgd door humanitaire acties en ontwikkelingshulp, en ten slotte armoedebestrijding en sociale rechtvaardigheid. Dat zijn ook domeinen waar overheden de knip op de beurs hebben gezet. “De filantropische sector is aan het groeien en krijgt een steeds grotere economische betekenis,” zegt Ivan Van de Cloot van denktank Itinera.
Er zijn in België 2.275 filantropische stichtingen van openbaar nut, private stichtingen met een doelstelling van algemeen belang en Fondsen van de Koning Boudewijnstichting, goed voor 7.508 jobs. Het economisch gewicht van de 82 stichtingen die hun jaarrekening indienden bij de Nationale Bank bedraagt in totaal 2,9 miljard euro.
“Het professionalisme en daardoor ook de efficiëntie van de sector is sterk toegenomen. Tegelijk is bij burgers het besef gegroeid dat de overheid niet voor alles kan instaan. Mensen zien leemtes ontstaan en willen zelf een bijdrage leveren, op voorwaarde dat hun geld efficiënt wordt besteed.” Ook Vluchtelingenwerk Vlaanderen, dat de laatste jaren zwaar getroffen werd door besparingen bij de federale overheid, zag zijn private inkomsten zo fors toenemen. Terwijl de organisatie in 2013 nog anderhalf miljoen euro aan federale subsidies ontving, was dat bedrag in 2015 gedaald tot 1,268 miljoen euro. De inkomsten uit private fondsenwerving stegen daarentegen van 206.000 euro naar 742.000 euro.
Dat het met het geefgedrag van de Belgen de goede kant op gaat, toont ook de internationale World Giving Index aan, dat jaarlijks 140 landen oplijst. België eindigde in de index van 2016 op de 32ste plaats, terwijl we in 2013 nog op de 57ste plaats stonden.
Lente van de Filantropie
Het onderzoek naar het filantropisch gedrag van de Belgen, dat sinds 2011 bestaat, kadert in de Lente van de Filantropie die de Koning Boudewijnstichting van 27 april tot 12 mei 2017 organiseert. De index meet objectief hoe groot de filantropische activiteit is, op basis van data van overheidsinstellingen en van de sector zelf. De barometer van de Filantropie peilt dan weer via een enquête bij meer dan 1.000 Belgen naar hun filantropische gevoeligheid. Samen met denktank Itinera maakt de Koning Boudewijnstichting deze driejaarlijkse foto van de vrijgevigheid van Belgen en van de filantropische sector in ons land.
