Belfius Bank, kiezen tussen beurs of bedrag

Een schot voor de boeg lossen, heet zoiets. Na de paasvakantie legt minister van Financiën Johan Van Overtveldt (N-VA) de privatisering van de staatsbank Belfius op de regeringstafel. Er zijn drie opties: een beursgang, een strategische investeerder zoeken of een combinatie van beide.

Bij het management van Belfius zelf maakt men er al langer geen geheim van dat een beursgang ook voor hen een ideaal scenario is. Begin dit jaar nog lieten voorzitter Jos Clijsters en CEO Marc Raisière verstaan dat ze de bank graag binnen twee jaar gedeeltelijk naar de beurs willen brengen. Een scenario, zoals Bpost of Belgacom, waarbij de overheid als referentieaandeelhouder aan boord blijft geniet de voorkeur.

Zo'n gedeeltelijke beursgang maakt het voor de overheid meteen mogelijk om een deel van haar participatie te gelde te maken, zonder de controle te lossen. Alleen is een beursgang ook risicovol. Je hebt geen controle over wie aandelen inkoopt, en de bank wordt zo ook gevoeliger voor vijandige overnames. Bijkomend risico is de volatiliteit van de financiële markten. Als de beurskoers onderuit gaat, zorgt dat niet alleen voor vertwijfeling bij de spaarders, ook de beleggers voelen zich dan al snel bedrogen. Als de koers omgekeerd een hoge vlucht neemt, krijgt de overheid gegarandeerd het verwijt dat ze te goedkoop heeft verkocht.

"Olifant in de kast"

De olifant in de kast is evenwel het nog steeds onopgeloste Arco-dossier. Zolang er geen duidelijkheid is wat er moet gebeuren met de 800.000 Arco-coöperanten, weegt dit op de waardering van Belfius. Als de bank mee moet in de bres springen voor een schadevergoeding, dan zal dit letterlijk een prijs hebben bij een eventuele beursgang. Ook al is het klimaat voor een beursgang best goed, en kan Belfius mooie resultaten voorleggen.

Dat geldt ook voor die andere optie, een strategische investeerder. Anders dan bij een beursgang kan de verkoop van een minderheidsbelang aan een strategische investeerder zorgen voor meer stabiliteit.

Volgens zakenkrant De Tijd zou de Amerikaanse verzekeraar New York Life interesse tonen. Dat ligt wel wat gevoelig, want dan zou er weer een Belgische bank (deels) in buitenlandse handen komen. Of er eventueel Belgische investeerders gevonden kunnen worden is voorlopig niet duidelijk.

De verkoop aan een andere Belgische bank ligt moeilijk, omdat het op concurrentiebezwaren zou stuiten. Het zou ook sociaal niet dankbaar zijn, wegens teveel banen die daarbij geschrapt zouden moeten worden. KBC liet in het verleden wel verstaan dat ze het dossier zou bestuderen.

Politieke consensus ontbreekt

Alleen beslist niet het directiecomité, maar wel de regering. De overheid legde in 2011 4 miljard euro op tafel legde om de bank te redden. Een rondvraag in politieke kringen leert dat niet iedereen op dezelfde lijn zit.

Open Vld-Kamerlid Luk Van Biesen is voorstander van een privatisering van Belfius. “Het is niet de taak van de overheid om een bank te runnen”, vindt hij. Volgens de liberaal moet minstens de helft van de aandelen worden verkocht. Maar, zo voegt hij eraan toe, die aandelen moeten opgekocht worden door de man in de straat en dus niet door één of andere grote investeerder. “Belfius is altijd gespecialiseerd geweest in publieke financiering. Het is dus belangrijk om de bank in Vlaanderen of België te verankeren.”

Van Biesen wijst erop dat de privatisering een goede manier is om de Belgische staatskas te spijzen. “De dividenden van de winsten van vorig jaar kunnen gebruikt worden om een stukje van de staatsschuld af te bouwen”, zegt hij. De verkoop van de aandelen moet dus niet in één keer, maar in verschillende fases worden gerealiseerd. Belangrijk daarbij is dat de markt niet wordt verstoord. Eventueel kan een stukje van de opbrengst gebruik worden om de Arco-gedupeerden te vergoeden.

Bij CD&V houden ze zich op de achtergrond in deze zaak. Iedereen beseft dat de toekomst van Belfius bepalend is voor het inlossen van een cruciale partijbelofte: de vergoeding van de Arco-gedupeerden. Er zou 600 miljoen euro moeten worden gerecupereerd. De regering zal moeten beslissen hoe dat gebeurt. Enerzijds zal de waarde van Belfius wellicht stijgen zodra Arco geregeld is. Eerst Arco, dan de verkoop. Anderzijds kan de opbrengst van de verkoop net worden gebruikt om de gedupeerden te vergoeden. Net andersom, dus, klinkt het bij bronnen binnen de CD&V.

Er gaan tevens stemmen op om alvast in de eerste fase een meerderheid van de aandelen in handen van de overheid te houden. Zo willen de christendemocraten de touwtjes in handen houden voor de oplossing rond Arco. Ook oppositiepartij sp.a denkt daar zo over. Partijvoorzitter John Crombez (sp.a) roept de regering op om de controle over de staatsbank niet zomaar uit handen te geven.