Bedrijven bezorgd om snel stijgende salarissen: ‘We gaan niet anders kunnen dan samenzitten met onze klanten’

De lonen van meer dan 400.000 bedienden zullen in januari met 3,56 procent stijgen, met dank aan de automatische indexering die aan de inflatie gekoppeld is. Geen goed nieuws voor Belgische bedrijven, die vrezen dat ze aan concurrentiekracht zullen inboeten. ‘We gaan niet anders kunnen dan samenzitten met onze klanten.’

Nee, het zijn niet de leukste tijden voor veel Belgische bedrijven. Er zijn al de hogere energie- en grondstoffenprijzen die hen op kosten jagen. “En nu krijgen we er nog eens een serieuze indexering bij ten opzichte van onze buitenlandse concurrenten”, zegt Pierre Christiaens, zaakvoerder van Symo Parasols, een West-Vlaams bedrijf dat handgemaakte parasols fabriceert voor zowel de binnenlandse als buitenlandse markt.

SD Worx berekende dat de lonen van meer dan 400.000 bedienden vanaf januari bruto 3,56 procent zullen stijgen. Een gevolg van de inflatie, die in heel Europa hoge toppen scheert. Maar anders dan in onze buurlanden vertaalt die inflatie zich in België automatisch in loonstijgingen, met dank aan de automatische indexering die gebaseerd is op de gezondheidsconsumptie-index. In verreweg de meeste Europese landen moeten werkgevers en werknemers het eens raken over loonstijgingen, waardoor de inflatie zich pas later in de loonkosten laat voelen. Daarom dreigen Belgische firma’s de komenden maanden aan concurrentiekracht in te boeten.

“Aangezien wij van handwerk ons handelsmerk gemaakt hebben, bedragen loonkosten al snel een vijfde van de totale kost”, zegt Christiaens. “En die hogere loonkosten kunnen we niet meteen doorrekenen in onze prijzen, aangezien buitenlandse concurrenten dat niet hoeven te doen.”

De hogere loonkosten komen erg ongelegen voor de bedrijven, die sowieso al moeten opereren in een sterk verstoorde markt. “Bijna wekelijks verhogen onze leveranciers voor frames of stoffen hun prijzen wegens de grondstoftekorten. De kosten zijn daardoor al met 20 tot 30 procent gestegen”, zegt Christiaens.

Onverwacht

De inflatie in België ligt 2,2 procentpunt hoger dan het gemiddelde in de eurozone. “België is extra gevoelig aan schommelingen in de energieprijzen”, zegt Johan Van Gompel, econoom bij KBC. “Dus moet je extra opletten dat de inflatie de pan niet uit swingt.”

Wat het extra lastig maakt, is dat heel wat bedrijven niet meteen zulke loonstijgingen verwacht hadden. In de discussie over de loonwet werd rekening gehouden met een loonsverhoging van 2,8 procent, terwijl de inflatie in ons land nu al opgelopen is tot 5,64 procent. “Dat maakt het nog moeilijker voor bedrijven”, zegt Danny Van Assche, gedelegeerd bestuurder van ondernemersorganisatie Unizo. “Als de loonsverhogingen in lijn liggen met wat geschat werd, kun je je daartegen indekken. Maar als de lonen opeens veel sterker stijgen en je kunt die kosten niet meteen doorrekenen, geeft dat heel wat moeilijkheden.”

De verwachting is dan ook dat bedrijven die relatief makkelijk hun prijzen kunnen aanpassen en minder internationale concurrentie hebben, er beter van af zullen komen. Voor bedrijven die hun prijzen niet meteen kunnen aanpassen of die de afgelopen maanden nog tal van contracten hebben afgesloten met een lagere loonstijging in het achterhoofd, wordt het de komende maanden een pak lastiger.

“Bij ons liggen sommige contracten al een jaar vast”, zegt Frank Lambrigts, CEO van beveiligingsbedrijf Securitas in België. Meer dan 80 procent van de kosten binnen het bedrijf gaat naar personeel, onder andere beveiligingsagenten. De indexverhoging komt dan ook bijzonder ongelegen. “We gaan niet anders kunnen dan samenzitten met onze klanten om te zien hoe we de totale kosten kunnen verminderen. Als we in bepaalde gebieden onze diensten uitbreiden, zullen we dus vooral proberen in te zetten op meer technologie, zoals bewakingscamera’s.”

Tijd voor indexsprong?

Er is hoop dat de inflatie tegen begin volgend jaar wat afzwakt. De huidige inflatie, die op jaarbasis berekend wordt, is namelijk vooral een gevolg van de enorme prijsstijgingen in energie sinds 2020. Dat effect is er volgend jaar uit. “Alleen zal dan de indexering natuurlijk al gebeurd zijn”, zegt Voka-hoofdeconoom Bart Van Craeynest. “Het komt er dus op neer dat onze inflatie voor een groot stuk wordt opgevangen door onze bedrijven.”

Bovendien zet de krapte op onze arbeidsmarkt de werkgevers al onder druk om de lonen van hun (potentiële) werknemers op te krikken. “Het probleem met die indexering is dat werknemers eigenlijk nooit echt het gevoel hebben dat er een loonsverhoging komt, en dat het op die manier ook moeilijk is om loonsverhogingen te geven”, zegt Christiaens.

Van Craeynest waarschuwt dat we niet mogen wachten tot bedrijven nog meer onder druk komen te staan, of ze dreigen naar het buitenland te verhuizen omwille van de lagere loonkosten. “Het zou dus geen slecht idee zijn om een deel van die indexering te laten vallen, bijvoorbeeld met een indexsprong. Maar natuurlijk zijn zulke bruuske maatregelen ook niet goed voor de economie. Op den duur kun je toch weinig anders dan ons systeem van automatische indexering in vraag stellen.”

Voor minister van Werk Pierre-Yves Dermagne (PS) is een indexsprong op dit moment echter niet aan de orde. “Dat zou leiden tot een collectieve verarming, zeker voor de armste bevolking die nu al worstelt met het betalen van hun energiefactuur.” De automatische indexering staat voor de PS-vicepremier al helemaal niet ter discussie.