Australië geteisterd door ergste overstromingen in halve eeuw: ‘Ik hoop echt dat de derde verdieping droog blijft’

De Australiër Ben Sullivan ziet vanaf een heuvel hoe het water langzaam bezit neemt van zijn huis. Het water staat dinsdagmiddag tot halverwege de tweede verdieping en de vraag is hoever het nog gaan stijgen. “Ik hoop echt dat de derde verdieping droog blijft, daar hebben we de spullen laten staan.”

Het oosten van Australië wordt sinds afgelopen weekend geteisterd door de ergste overstromingen in vijftig jaar tijd. Achttienduizend Australiërs zijn geëvacueerd. De 49-jarige Sullivan woont met zijn vrouw en kinderen in Windsor, op een uur rijden van Sydney. Dit historische dorpje, dat veel huizen in klassiek-Europese stijl herbergt, is een van de zwaarst getroffen plekken, omdat de rivier de Hawkesbury er pal langs stroomt. Op sommige plekken is het waterpeil tot 12,5 meter gestegen.

Dat is te zien op luchtfoto’s die maandag zijn gemaakt. In het rivierdal liggen de boerderijen en het bijbehorende grasland onder water en zelfs de vorig jaar gebouwde Windsor-brug, die ‘overstromingsbestendig’ zou zijn, dreigt helemaal onder te lopen. “Het lijkt hier nu één groot meer”, zegt Sullivan, marketinganalist van beroep, over de telefoon. Om bij zijn gerenoveerde plattelandswoning uit 1843 te komen moet hij nu de kano pakken.

Uitgerookt

De Hawkesbury overstroomt in dit gebied wel vaker, zegt Sullivan, maar de iets hoger gelegen huizen in het dorp blijven meestal gespaard. In 1992 liepen de huizen van Windsor voor het laatst onder. Vorig jaar, vlak nadat de recordbosbranden het gebied hadden geteisterd, was het kantje boord. Toen kwam het water bij de Sullivans tot de achterdeur. “Het is eerlijk gezegd best zwaar”, zegt hij. “Eerst werden we uitgerookt, daarna volgde een redelijk grote overstroming, toen kwam corona en nu dit.”

De overstromingen worden veroorzaakt door een periode van uitzonderlijk veel regen. In sommige delen van de staat New South Wales is in minder dan een week tijd 900 millimeter regen gevallen. Dat was boven op een toch al bijzonder natte periode, waardoor het water al erg hoog stond.

Eind vorige week gaf het Meteorologisch Bureau een overstromingswaarschuwing. De bewoners van Windsor hadden toen zelf ook al door dat het water eraan kwam. “Zondagochtend zijn we om 5 uur begonnen met het weghalen van de spullen. De hele buurt hielp. Met tien man gingen we van huis naar huis. Om 1 ’s nachts waren we klaar. De eerste verdieping was toen al ondergelopen.”

Niet alles kon worden gered. Vanaf zijn plek op de heuvel ziet Sullivan enkele van zijn eigendommen drijven. “We zijn vergeten een schuur leeg te halen. Daar stonden onder meer spullen van vroeger die we graag wilden bewaren. Je denkt in de haast gewoon niet aan alles.”

Geen verzekering

Het gezin verblijft de komende tijd bij vrienden uit het dorp. Daar hebben ze een deel van de spullen opgeslagen. Sullivan klinkt ondanks de rampspoed nog opvallend opgewekt, een eigenschap die Australiërs eigen lijkt – en die vorig jaar tijdens de bosbranden ook al opviel. “Mijn vrouw en kinderen zijn veilig, we hebben de meeste van onze waardevolle bezittingen er op tijd weg gekregen. Wat er nog staat, ach, dat zijn gewoon spullen.”

Sullivans huis heeft al vaker onder water gestaan en zal deze overstroming ook wel overleven, denkt hij. De renovatie gaat hem wel geld kosten. Net zoals veel andere bewoners is hij niet verzekerd tegen overstromingen omdat dat te duur is. Zo’n polis zou hem 1.700 euro per maand kosten. Hij hoopt dat de overheid een noodfonds in het leven roept.

De autoriteiten verwachten dat de regen vanaf woensdag in kracht afneemt. Daarmee is het gevaar nog niet geweken, omdat de waterwegen overvol blijven. Wel zal het ergste dan achter de rug zijn. Sullivan ziet op tegen de nasleep; het opknapwerk en de ‘verschrikkelijke stank’ die al dat vocht veroorzaakt. “Maar het ergste is de emotionele stress. Het zal wel even duren voordat ons leven weer normaal is en de kinderen weer naar school kunnen.”

Nieuwe normaal

En dan is er nog de sluimerende angst of dit het nieuwe normaal gaat worden. Zware regenval komt vaker voor in Australië, zeker als zoals nu het weersysteem La Niña actief is op het continent. Experts denken wel dat de weerpieken door klimaatverandering extremer zullen zijn. Volgens het Australische Meteorologische Bureau is “het meest significante aspect van de afgelopen week” dat de zware regen “meerdere dagen en over een groot gebied” aanhield.

Sullivan vreest dat de concentratie van zo veel natuurgeweld in korte tijd geen toeval is. “Je kunt het niet een op een aan elkaar koppelen, maar ik twijfel er niet aan dat het klimaat hier aan het veranderen is.”