Assad wil "eerst terroristen verslaan"

"We kunnen wel een compromis bereiken, maar we kunnen niets doen als de terroristen niet zijn verslagen.'' Assad zei dit terwijl er berichten zijn dat het Kremlin contact met het Westen en Arabische mogendheden zoekt over het lot van Ruslands bondgenoot Assad en de strijd tegen Islamitische Staat (IS) in Syrië.

Rusland laat Assad niet in de steek terwijl diens strijdkrachten in het nauw worden gedreven door vooral jihadisten, inclusief IS. Westerse en Arabische landen bombarderen posities in het Midden-Oosten die van IS zouden zijn. Samen met Assad optrekken, willen tal van leden van deze internationale coalitie beslist niet.

Kans verspeeld

Volgens voormalig Fins president en ex-VN-diplomaat Martti Ahtisaari was Rusland al in 2012 bereid Assad op te offeren voor een vredesregeling in Syrië. Ahtisaari zei vandaag in een vraaggesprek met The Guardian dat de westerse landen toen een kans hebben verspeeld door het voorstel over Syrië van de Russische VN-ambassadeur Vitali Tsjoerkin af te wijzen.

Frankrijk: "Ageren tegen IS mag niet in voordeel van Assad"

De Franse premier Manuel Valls beklemtoonde vandaag in het parlement dat het volstrekt onmogelijk is een politiek akkoord met Assad te bereiken over een overgang naar een ander politiek systeem. Frankrijk is bereid troepen die eventueel op de grond tegen IS vechten te steunen. Maar "we doen niets wat het regime (van Assad) verstevigt'', bezwoer Valls.

Frankrijk bombardeert, net als België gedaan heeft, al plaatsen in Irak waar IS-stellingen worden vermoed, maar nog niet in Syrië. In de toekomst wil Frankrijk ook daar vanuit de lucht opereren, maar Franse troepen op Syrische bodem zijn uitgesloten wegens "onrealistisch". Mocht zich een regionaal verbond vormen om IS te bestrijden, dan zal Frankrijk die troepenmacht steunen. Die evenwichtsoefening deed de Franse premier Manuel Valls vandaag voor de Assemblée uit de doeken.

'Shock and awe'

Hoe dat allemaal in de praktijk gebracht moet worden, is minder duidelijk. IS wordt officieel al meer dan een jaar zowel in Irak (door onder andere Frankrijk) als in Syrië vanuit de lucht bestookt in een offensief dat tot dusver een erg flauw afkooksel van 'shock and awe' is gebleken. Resultaat: gebiedsuitbreiding van de naar een kalifaat strevende jihadisten. Vraag is ook hoe je IS (en eventueel het al-Qaidafiliaal Jabhat al-Nosra en/of Ahrar al-Sham) kunt raken zonder dat dat de regering in Damascus ademruimte verschaft. En Valls liet er voor de Assemblee geen twijfel over bestaan dat Assad voor Frankrijk zowat de verpersoonlijking van de baarlijke duivel blijft.

De conservatieve oppositie, die eveneens Assad als dé (enige) oorzaak van alle Syrische ellende ziet, kon het moeilijk oneens zijn met de socialistische premier, maar verweet Valls wel een "onduidelijk" parcours aan te kondigen. "Wat is nu eigenlijk het doel, Assad afzetten of IS verslaan?", vroeg fractiechef Christian Jacon van Les Républicains zich af.

Voor zijn luchtaanvallen in Irak heeft Parijs toestemming van Bagdad gekregen. Maar in Syrië ligt dat anders: Damascus heeft géén toestemming verleend. Vandaar dat Frankrijk net als andere Westerse landen het VN-charter probeert te omzeilen door met de term "wettelijke zelfverdediging" op de proppen te komen, wat dan weer wel mag volgens artikel 51 van het VN-charter. Het "zelfverdedigende" aspect zit 'm dan in het verhinderen van terreuraanslagen op Europese bodem door het potentiële kwaad "ginder" te gaan uitroeien.