Armoede in België neemt enkel maar toe

De vaststelling is niet nieuw, maar blijft opvallend. Ondanks de gunstige conjunctuur tot begin 2020, de stijgende tewerkstelling en de dalende werkloosheid gaat de armoede in ons land niet naar beneden. België vormt daarmee een uitzondering in Europa.

De vaststelling gaat op voor de hele bevolking: tussen 2003 en 2014 schommelde het armoederisico rond de 15 procent, om in 2017 te stijgen naar 16,4 procent. Dat is het hoogste niveau tot dan gemeten. Het armoederisico stijgt vooral bij de bevolking onder de 60 jaar; van 13 procent in 2003 naar 16,5 procent in 2017. Het gaat voornamelijk om eenoudergezinnen, personen met hoogstens een diploma lager secundair onderwijs en personen met een niet-EU-nationaliteit. Ook bij kinderen stijgt het armoederisico “verontrustend”, aldus het Planbureau. Het risico op langdurige armoede bij kinderen tot 17 jaar is meer dan verdubbeld tussen 2006 en 2017.

Maar de belangrijkste reden waarom de armoede niet daalt bij de bevolking beneden de 60 jaar is de sterke toename van het armoederisico bij ‘baanloze huishoudens’: gezinnen waar niemand betaald werk heeft. Ondanks de stijgende tewerkstelling en de dalende werkloosheid blijft die groep stabiel. In 2017 leefde 12,6 procent van de bevolking onder de 60 jaar in een werkarm huishouden. Het armoederisico in die groep huishoudens steeg van 49,8 procent in 2003 tot 71,9 procent in 2017.

Het Planbureau wijst vooral op de grote groep alleenstaanden bij die werkarme huishoudens, vaak in combinatie met chronische gezondheidsproblemen.

Ons land slaagt er ook niet in om de huishoudens waar niemand betaald werk heeft, boven de armoedegrens te tillen. Die gezinnen leven van uitkeringen: werkloosheids-en invaliditeitsuitkeringen en steeds vaker ook leeflonen. Uit cijfers van het Planbureau blijkt dat meer en meer van die uitkeringen op de minimumgrens zitten.

Er is sprake van armoederisico als het inkomen van het huishouden minder dan 60 procent bedraagt van het mediane inkomen.